Bu gün bir çox insanın sevdiyi kofe bir çox ölkələrdə istehsal edilir. Beləliklə, gündə çoxlu kofeiçirsinizsə , aludəçiola bilərsinizmi? Mütəxəssislər kofe asılılığı məsələsini müzakirə ediblər.
Gündə 1-2 fincan ilə başlayan kofenin həzzin artması ilə asılılığa səbəb ola biləcəyi barədə psixiatrlar xəbərdarlıq edirlər. Gündə maksimum 1-2 stəkan içilməsini tövsiyə ediblər. Kofeindən əziyyət çəkən insanların ən çox müşahidə etdiyi simptom şiddətli, baş ağrısıdır.
Qəhvəni xoş zamanlarda da qəbul edirik
Bu gün istehlakı artan qəhvənin adətən kef və xoşbəxtlik zamanlarda içildiyini qeyd edən psixiatrlar orta miqdarda vacibliyinə işarə edirlər.
Kofein həddindən artıq dozada asılılıq yarada bilər
Kofein bir stimullaşdırıcı olduğundan, kofein istifadəçiləri kofeinin onlara verdiyi artan enerjidən faydalana bilər, lakin həddindən artıq yükləyib asılılıq yarada bilər. Bəzi insanlar kofeinin stimullaşdırıcı təsirindən istifadə edərək enerjini və işləri ilə bağlı zehni və fiziki fəaliyyətlərə marağı artırırlar.
Gərginlik və baş ağrısı ola bilər
İnsanın gündəlik alışdığı qəhvə miqdarını içmədikdə qəhvəyə ehtiyacı ola biləcəyi vaxtda, adam axtarış davranışındadır. Kofein çatışmazlığı bəzi insanlarda gərginlik və baş ağrılarına səbəb ola bilər. Eyni ləzzəti əldə etmək üçün miqdar getdicə artırılır. Biz bu vəziyyətə tolerantlıq deyirik.
Kofe asılılıq yaradırmı?
Kofenin tərkibindəki kofeinə görə asılılıq yaratdığını bildirən psixiatlar “Qəhvə içməyəndə axtarış davranışı, yəni həvəs yaranır. Hamilə qadınların qışda alça istəməsinə bənzəyir.
Gəncləri hədələmək
“Qəhvə məcburi bir mədəniyyətə çevrilib və çay istehlakı azalıb” dedi Prof. Dr. H.Nesrin Dilbaz sözlərini belə tamamladı:
“Bundan başqa, qəhvə yuxunu gətirir və insan yeməkdən sonra qanda şəkərin düşə biləcəyindən sonra qəhvə qəbulu ilə dopinq edir. Xüsusilə də asılılıqdan danışarkən,bəzi gənclərdə görürük və bizim ölkəmizdə geniş yayılmağa başlayıbdır. Xaricdə görürsən. Bəzən xüsusilə terapiya zamanı s soruşuruq. Səhər oyanıb ilk gördüyün iş nədir? Soruşduqda, ilk işim kofe içməkdir cavabını alırıq.
Hər bir qidanın normadan artıq olması ziyan olduğu kimi, kofenin də həddindən artıq qəbulu, asılılıq yaradır. Artıq bu dünyada qəbul olunmuş faktlardan biridir.
Zümrüd Haqverdiyeva
Special School Məktəb tipli Reabilitasiya Mərkəzinin psixoloqu
