yeni il

Türklərin adəti olan Şaxta baba və “Yolka”nı XRİSTİANLAR NECƏ MƏNİMSƏDİ?

Baxış sayı: 1. 773

Yeni il ağacını bəzəmək, əslində köhnə türk mədəniyyəti ənənəsidir. Türklər, islam dinini qəbul etməmişdən əvvəl dünyanın ortasından göyə qədər yüksələn ağac xəyal ediblər və buna “Həyat Ağacı” deyiblər. Şam bəzəmə hekayəsi türklərdə Göy Tanrısının uca ruhu idi.

Əfsanəyə görə, gecə və gündüzün döyüş halında olduğuna inanan qədim türklər 21 dekabr gecəsi qaranlığa vida edirdilər. Onlar Ağcaqayın ağacından istifadə edərək “Yenidən Doğuş” u (Nardugan) qeyd edirdilər. Ağacın altında isə tanrı onlara gözəl şeylər yaşatsın deyə hədiyyələr qoyurdular. Yeni il onlara şans gətirsin deyə, Allahdan istədikləri şeyləri lentlərə bağlayıb dilək tuturdular. Böyük bayram şənlikləri keçirilir, ailələr toplanır, böyüklər varsa ziyarət edilir, xüsusi yeməklər hazırlanır və gözəl paltarlar geyinilirdi. Yedikləri yaş və quru meyvələr bərəkəti təmsil edirdi. Bayramı ailə və dostlarla bir araya gələrək qeyd etməyin uğur gətirdiyinə inanırdılar.

Bu bayram türklərdən sonra Avropaya da keçdi. “Paqan” sayı olaraq bilinən bu ədədi İsanın doğuluşu olaraq qəbul etdilər. Fələstində ağcaqayın ağacı olmadığı üçün hadisənin türklərdən xristianlara keçdiyi və bunu da Hunların Avropaya gəlişindən sonra onlardan görərək aldıqları deyilir. Əslində bunun İsanın doğumu ilə əlaqəsi yoxdur. Başlarda məqsəd ağac bəzəmək deyildi. Bu ədəd ilk olaraq 16-cı əsrdə Almaniyaya sonra isə Fransaya keçib dünyaya yayılıb.

YOLKA

Şaxta Babaya gəldikdə isə türklərin məskəni Demredə doğulan Əziz Nikolas həyatı və köməksevər olmasından müqəddəs biri olaraq qəbul edilib. Əziz kişi Demredə yaşayarkən yoxsul insanlara kömək edir, onların xəcalətli olmalarını istəmədiyindən, ehtiyacı olan əşyaları pəncərələrindən, qapılarından və ya bacalarından atırdı. Türklər Əzizi “Ayaz Ata” deyə xarakterizə edirdilər.

“Yenidən Doğuş” (Nardugan) bayramında bu adam ziyarət edilir. “Soyuq Allahı” olaraq bilinən Ayaz Ata, göyün altıncı qatından soyuq havanı üfləyərək qışı gətirdiyi də ifadə edilir.




Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir