Qorxu – uşaqların görünən və görünməyən təhlükələrə verdiyi təbii reaksiyadır. Qorxunun ən xüsusi cəhəti odur ki, o, ani və gözlənilməz bir vəziyyətlə bağlı ortaya çıxa bilər.
Qorxunun səbəbləri
Travmatik təcrubə (itin hücum etməsi)
Doğru olmayan nümunə(valideynlərin nədənsə qorxması)
Uşağı qorxutmaq
Cizgi film, oyuncaqlar
Yaşına uyğun olmayan məlumat
Yaş dövrləri və qorxular
1-3 yaş – bu dövrdə uşaqlar gözlənilməz kəskin səslərdən, tək qalmaqdan, ana ilə emosional ünsiyyəti itirməkdən, şimşək çaxmasından, ağrıdan, iynədən, tibb işçilərindən qorxularlar.
Bu dövrdə ola bilsin ki, yuxularında nağıl qəhrəmanları görürlər.
3-5 yaş – bu dövrdə uşaqlar tək qalmaqdan, yanğından, qaranlıq və qapalı məkanlardan(dar otaq, ev)
Bu yaş dövründə hətta xəyal edilə bilən şeylər də qorxu qaynağı ola bilər. Bunun səbəbi uşağın xəyal gücünün , fantaziyalarinin daha çox inkişaf etməsidir.
4 yaşında olan uşağın qorxuları tədricən azalmağa başlayır.
5-7 yaş – bu yaş dövründəki əsas qorxular öz valideynlərini itirməklə bağlı olur. Bu yaşlarda olan uşaqlar uşaq nağılllarının təsiri ilə canlandırdığı obyektlərdən , obrazlardan qorxa bilərlər.
6 yaşdan sonra qorxular yenidən artmağa başlayır.
7-11 yaş – bu yaş dövründə uşaqlar səhv etməkdən, dərsə gecikməkdən qorxurlar.
11-16 yaş – bu dövrdə uşaq və yeniyetmələr daha çox fiziki dəyişikliklərdən qorxurlar. Hətta tənhalıqdan,cəzadan, yaşıdları tərəfindən rədd edilməkdən qorxurlar.
Valideynlərə məsləhətlər
Uşağı heç vaxt heç kimlə qorxutmayın
Uşağı heç vaxt qorxusuna görə utandırmayın
Heç vaxt uşağı tanımadığı evdə, tanımadığı adamla tək qoymayın
Uşaq yalnız ona tanış olmayanları öz valideynlərinin yanında tədqiq edir
Qorxuları ilə onları bir başa üzləşdirməyin
Qorxulrını və hisslərini ifadə etməsinə imkan verin
Psixopedaqoq, loqoped Ülviyyə Əfəndiyeva
