Pandemiya və bununla əlaqədar məhdudlaşdırıcı tədbirlərin daşınmaz əmlak bazarına da təsirsiz ötüşmədiyi bəllidir. Əmlak ekspertlərinin fikrincə, davam edən koronavirus pandemiyası satışlara təsir göstərib və qiymətlər böyük dərəcədə dayanıqlı qalıb.

Eyni zamanda, yay icarə seqmentində ənənəvi tənəzzül vaxtıdır. Bu gün kirayə mənzil, tələbələrin bölgələrə getməsi səbəbindən o qədər də tələb olunmur. Müvafiq olaraq, yay üçün xarakterik olan tələb və qiymət azalması kirayə mənzillərin kapital bazarında qeydə alınıb. Bunu Azərbaycan Rieltorlar Birliyinin icraçı direktoru Elnur Azadov deyir.

Onun sözlərinə görə, keçən il ticari daşınmaz əmlak icarəsi seqmentində dükanların, iaşə obyektlərinin və digər müəssisələrin fəaliyyətində sərt məhdudiyyətlərin yaratdığı durğunluq var idi: “Məhdudiyyətlərin yumşaldılması bu sahənin güclənməsinə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, bağ evləri və mənzillərin qiymətləri sabitləşdi, şəhərdən kənarda deyil, dənizə yaxın ərazidə yerləşən kiçik torpaq sahələri və bağ evləri bir qədər bahalaşdı. Bundan əlavə, son bir ildə şəhərətrafı daşınmaz əmlak bazarında təklif artdı, lakin əksinə, bu seqmentdəki tələb azaldı”.

“Şəhərətrafı daşınmaz əmlakın icarə haqqındakı vəziyyət keçənilki bumdan xeyli dərəcədə fərqlənir: daha az müştəri var, təklif artdı və qiymətlər bir qədər düşdü. Bazar iştirakçıları əmin edirlər ki, alıcılar yeni məhdudiyyətlərin tətbiq olunmasından xüsusi narahat deyillər. Sərt karantin artıq şəhər əhalisini dar mənzillərdən dəniz elementinin qucağına çəkməz, çünki pandemiya zamanı bir çoxları əvvəlki gəlirlərini itirib və əlavə xərclərdən çəkinirlər. Bunlar cazibədar dəniz tətili xərcləri olsa da, çox təəssürat vəd edir – incə günəş, isti qum və Xəzər dənizinin isti dalğaları. Üstəlik, özəl sektorun tətil mövsümü də başlamamışdı. İşəgötürənlər işçilərini buraxmağa tələsmirlər, çünki karantin dövründə bir çox özəl təşkilatlar fəaliyyət göstərmədi”, – deyə ekspert bildirib.

Bazar analitiklərinin fikrincə, pandemiya zamanı tədarükün sadələşdirilməsi prosesi gedir. Güzəştli ipoteka bu məsələdə böyük ölçüdə rol oynayır, çünki alıcı son bir ildə daha da zənginləşməyib, bu səbəbdən bu cür sosial dəstək tədbirləri, ilk növbədə, sadə, ucuz sosial evlərə aşağı büdcəli tələbi stimullaşdırır. Digər tərəfdən, tənəzzüldə olduğunu söyləmək olmaz. Daşınmaz əmlak bazarı iqtisadiyyatın vəziyyətinin bir əksidir. Karantin dövründə əhalinin real gəlirləri artmasa da, azaldıqda bir növ keyfiyyət irəliləyişi əldə etmək mümkün deyil.

Bu işığın içində vətəndaşların ipoteka kreditləşməsinə olan marağının artması tendensiyasını, əsasən, Yasamal rayonu və Hövsan qəsəbəsində sosial yönümlü “Güzəştli mənzillər” layihəsi çərçivəsində inşa olunan mənzillərə tələbin artması diktə edir. Sosial mənzil fondunun yaradılmasında əsas məqsəd aztəminatlı əhalinin bu sahədəki problemlərini bütövlükdə ölkənin sosial rifahının sonrakı inkişafı ilə həll etməkdir.

Azadovun sözlərinə görə, güzəştli mənzillər nisbətən ucuz qiymətə satılır və vətəndaşlar aşağı faizli krediti uzun ödəmə müddəti ilə hissə-hissə ala biləcəklər.

Bu arada, karantinin yumşaldılması yaşayış evlərinin qiymətinin artmasına səbəb oldu. Əmlak eksperti Elnur Fərzəliyev qiymət təkliflərinin bahalaşmasının səbəblərinə toxunaraq, ilkin mənzil üçün pulsuz torpaq sahələrinin azaldılması meylinə diqqət çəkir.

“Əlavə olaraq inşaat materialları da bahalaşıb. Bəzi məlumatlara görə, inşaat çeşidləri üçün bahalaşma prosesi koronavirus pandemiyası səbəbindən meydana gəldi. Həqiqətən, geniş yayılmış kilidlənməyə baxmayaraq, tikinti sahələri praktik olaraq dayanmadı, istehsalçılar və daşıyıcılar haqqında danışmaq olmaz. Nəticədə, yaranan kəsir qiymət artımının bir volanını işə saldı, məlum olduğu kimi, ölkəmizdə bir dəfə qiymət artdıqda, bir qayda olaraq, enmir”, – deyə müsahibimiz vurğulayır.