2020-ci ilin sentyabr ayının 27-dən başlayaraq, 2020-ci ilin noyabr ayının 10-na qədər davam edən 44 günlük Vətən Müharibəsi, Azərbaycanın tarixi müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda apardığı mübarizənin yeni bir mərhələsi oldu. Bu müharibə, xalqımızın tarixinə qızıl hərflərlə yazıldı və bir çox müsbət dəyişikliklərə, həmçinin dövlətimizin beynəlxalq aləmdə mövqeyinin güclənməsinə səbəb oldu.
Müharibənin başlanğıcı
Müharibənin başlıca səbəbləri arasında 1988-ci ildən başlayan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və Ermənistanın işğalçı siyasəti dururdu. 1994-cü ildən etibarən atəşkəs rejimi hökm sürsə də, bu dövrdə münaqişənin həlli istiqamətində konkret addımlar atılmadı. Azərbaycan, beynəlxalq hüquq çərçivəsində öz ərazilərini bərpa etmək üçün daim mübarizə aparıb. 2020-ci ilin sentyabrında Ermənistanın Azərbaycana qarşı yenidən hərbi təxribatlar törətməsi, müharibənin başlanmasına səbəb oldu.
Müharibənin gedişi
44 gün ərzində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri müasir silahlarla, yüksək hazırlıqla, vətənpərvərlik ruhu ilə döyüşərək, ərazilərin azad olunmasında əhəmiyyətli nailiyyətlər əldə etdi. Qısa zamanda strateji önəmi olan bölgələr – Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Qubadlı, Laçın və Şuşa azad olundu. Şuşanın azad edilməsi, həm hərbi, həm də psixoloji cəhətdən müharibənin dönüm nöqtəsi oldu.
Beynəlxalq reaksiya
Müharibənin gedişində beynəlxalq aləmdə müxtəlif reaksiyalar oldu. Azərbaycanın ədalətli mübarizəsi, bir çox ölkələr tərəfindən dəstəkləndi. Bu münaqişənin həllində beynəlxalq hüququn prinsiplərinə, BMT-nin qətnamələrinə əsaslanaraq, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü tanındı.
Müharibənin nəticələri
Müharibənin sonunda 2020-ci ilin noyabrında imzalanan üçtərəfli bəyanatla münaqişəyə son qoyuldu. Bu, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpasına, işğal altındakı torpaqların azad edilməsinə gətirib çıxardı. Eyni zamanda, bu müharibə xalqın birliyini, vətənpərvərlik ruhunu artırdı. Cəmiyyətin bütün təbəqələrinin müharibəyə dəstəyi, Azərbaycanın güclü və birləşmiş bir xalq olduğunu göstərdi. Amma üçtərəfli bəyanatın müddəalarının təmin olunması, Qarabağ iqtisadi rayonunda törədilən genişmiqyaslı təxribatların qarşısının alınması, Ermənistan silahlı qüvvələrinin birləşmələrinin tərksilah edilərək Azərbaycan ərazilərindən çıxarılması, onların hərbi infrastrukturunun zərərsizləşdirilməsi, işğaldan azad edilmiş ərazilərə qayıdan dinc əhali, habelə bərpa-quruculuq işlərinə cəlb olunmuş mülki işçilər və hərbi qulluqçuların təhlükəsizliyinin təmin olunması və ölkənin Konstitusiya quruluşunun bərpa edilməsi məqsədilə ötən il sentyabrın 19-da daha 23 saatlıq antiterror əməliyyatları müstəqil Azərbaycanın tarixində yeni bir dövr açdı. Bu, yalnız bir hərbi mübarizə deyil, həm də milli kimliyin, tarixin və mədəniyyətin qorunması uğrunda mübarizədir. Gələcək nəsillərə bu müharibənin əhəmiyyətini, Azərbaycan xalqının iradəsini və əzmini anlatmaq, bizim borcumuzdur. Vətənimizin azadlığı və müstəqilliyi uğrunda aparılan mübarizə, hər zaman xalqa qürur verəcək və unudulmayacaq.
Sevda Əliyeva
Psixoloq, psixopedaqoq
“Vəhdət” Xeyriyyə Cəmiyyətinin üzvü
Yazının başında, 44 günlük müharibənin Azərbaycanın tarixi müstəqilliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda necə əhəmiyyətli bir mərhələ olduğuna diqqət yetirilməsi çox yaxşıdır. Bu yanaşma müharibənin yalnız hərbi baxımdan deyil, həm də siyasi və milli mənəvi baxımdan əhəmiyyətini vurğulayır.
Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin müasir silahlar və yüksək hazırlıqla döyüşməsi barədə verdiyiniz məlumatlar yaxşı təsvir olunub. Həmçinin, strateji ərazilərin azad olunması və Şuşanın alınmasının müharibə boyunca hansı mərhələnin dönüm nöqtəsi olduğunun vurğulanması çox yerindədir.
Sevda xanım yalnız müharibənin hərbi aspektlərini deyil, həm də bu prosesin insan psixologiyasına və xalqın birliyinə təsirini düşünərək yazır. Bu yazı, oxucuya həm intellektual, həm də emosional təsir bağışlayır, çünki müəllif Azərbaycanın qələbəsinin yalnız strateji deyil, həm də insan ruhu və millət olaraq qələbə olduğunu vurğulayıb.
Təşəkkür edirəm, Sevda xanım. yazı həm də aydın, anlaşılan və hərtərəfli bir analiz təqdim edir. Müəllifin Vətən Müharibəsinə dair verdiyi məlumatlar çox zəngindir və oxuculara müharibənin tarixini, nəticələrini və təbii ki, xalqın mübarizəsini daha yaxşı anlamağa kömək edir.
Müəllif, müharibənin Azərbaycana gətirdiyi hərbi və sosial nəticələri böyük ehtiramla qeyd edir. Xüsusən, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası və xalqın birliyi ilə bağlı vurğulanan fikirlər çox təsirli və qürurvericidir. Müəllifin yazısında xalqın müharibə zamanı necə birləşdiyini, həmrəyliyini və vətənpərvərlik ruhunun necə yüksəldiyini hiss etmək mümkündür.
Sevda Əliyevanın psixoloq və psixopedaqoq kimliyi yazıya əlavə dərinlik qatır. Onun döyüşlərdə iştirak edən hərbiçilərin və müharibədən zərər çəkən insanın psixoloji vəziyyətinə dair düşündürücü fikirlər əlavə etməsi mümkündür, çünki psixologiya sahəsindəki təcrübəsi yazını həm informasiya, həm də emosional baxımdan zənginləşdirə bilər.
Sevda xanım, müharibə mövzusunu çox mükəmməl bir şəkildə ələ alıb və Azərbaycan xalqının tarixində bu mühüm dövrü dərin bir anlayışla təqdim edib. Yazı həm informativ, həm də emosional cəhətdən zəngindir. Müəllifin yazısında həm tarixə, həm də insanların ruhuna olan diqqət çox düzgün bir şəkildə əks olunub. Bu cür məqalələr, gələcək nəsillərə Vətən Müharibəsinin əhəmiyyətini və Azərbaycan xalqının mübarizliyini anlatmaq baxımından böyük rol oynayacaq.
Müharibənin gedişini və azad edilən əraziləri qeyd edərkən, xüsusilə Şuşa əməliyyatının strateji əhəmiyyətinə toxunulması çox önəmlidir. Şuşanın azad edilməsi həm hərbi, həm də psixoloji olaraq Azərbaycan xalqı üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu anın vurğulanması yazını daha təsirli edir.
Müharibənin nəticələrinin və daha sonrakı tədbirlərin müsbət cəhətləri də yaxşı qeyd edilib. Bəyanatın imzalanmasından sonra qarşıya qoyulan məqsədlərin hələ də tamamlanmadığını qeyd etmək və gələcəkdəki çətinliklərə diqqət yetirmək yazının real vəziyyəti əks etdirməsi baxımından vacibdir. Bu hissə həmçinin Azərbaycanın güclü birləşmiş xalq kimi mübarizə apardığını göstərir.