Bir neçə gün əvvəl Milli Məclisin Ailə, Qadın və Uşaq məsələləri komitəsində qohum evlilikləri məsələsi müzakirə edilib və qohumlar arasında evliliklərin qadağan edilməsi ilə bağlı məsələ gündəmə gətirilib. Qeyd edilib ki, qohum evliliklərindən dünyaya gələn uşaqlar genofondumuzu təhlükə altına alır.

Bu məsələ ciddi müzakirələrə səbəb olduğundan qohum evliliklərinin mümkün qadağasının müsbət və mənfi yönlərini PRİM – “Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf  Mərkəzi”nin direktoru, psixoloq M.Almara Ağaqızı ilə müzakirə etdik.

Mütəxəssis ilk olaraq bu qanunun nə dərəcədə işlək olması məsələsinə toxundu:“Nikahı qadağan etmək şəxslər arasında vətəndaş nikahını qadağan etmir. Şəxslər birlikdə yaşaya bilər. Sadəcə, dövlət qeydiyyatına alınmayacaqlar. Onların uşaq dünyaya gətirməsi, valideynlik hüququnun verilməsi qanunla qadağan edilmir. Bu, sadəcə, nikahsız ailələrin sayının artmasına səbəb olacaq”.

Bununla yanaşı psixoloq bunun müsbət tərəflərinin də olduğunu diqqətə çatdırdı və aşağıdakı fikirləri səsləndirdi:” Məlum olduğu kimi, məsələnin tibbi tərəfləri də var və bu qanunun q\bul edilməsi ilə bağlı müzakirlərin aparılmasında da əsas səbəb elə məsələnin tibbi yönüdür. Belə ki, statistikaya baxsaq, qohum nikahlarından olan uşaqların xəstə doğulması faizinin yüksək olduğunu görərik. Yeni doğulan uşaqlarda genetik xəstəliklərin daha çox olması və bu sahədə artıq bir qanunun qəbul olunmasına çox böyük bir ehtiyacın olduğu məsələsini gündəmə gətirir.”

Psixoloq hesab edir ki, hüquqi tənzimlənmə mexanizmini formalaşdırmağa tələsmək lazım deyil: “İnsanlarla, ailələrlə işləmək, yeniyetmə və gənclərlə maarifləndirmə işləri aparmaq lazımdır. Köhnə stereotipli valideynlərlə müəyyən təşviqat-təbliğat işi aparılsa, yaxşı olar. Orta və ali məktəblərdə sahə müəllimləri tədris proqramlarına bu qəbildən olan mövzular daxil etməlidir. KİV, sosial media vasitəsilə əyani keyslər, qohum evliliklərinin fəsadlarını əks etdirən inandırıcı nümunələr sosial çarxlar vasitəsilə cəmiyyətə çatdırılmalıdır. “Qohum evliliyinin tibbi fəsadları haqqında bilgiləndirmə işləri aparılmasa, bu işi qadağa ilə aradan qaldırmaq mümkün olmayacaq. Azərbaycanda insanların yalnız öz qohumları və ya öz həmkəndliləri (yenə də uzaq qohumları) ilə evləndiyi ailələr, məkanlar var. Qadağanın tətbiqi onları dayandıra bilməyəcək. Şəxslər gələcəkdə qohumları ilə evlənə bilmək üçün müxtəlif yollar axtaracaqlar. Bura uşaqların övladlığa verilməsindən tutmuş sənəd üzərində qohumluqdan imtina etməyə kimi, müxtəlif variantlar daxildir. Belə olduqda onların rəsmi qohumluğu qalmayacaq və nikaha daxil ola biləcəklər. Onlar bu nikahdan dünyaya gələcək uşaqların xəstə doğulması təhlükəsini dərk etməlidir”.

Təqdim etdi: Məsudə Sultan