İnsulin müqaviməti; Bədənin qan şəkərinin səviyyəsini tənzimləmək üçün mədəaltı vəzinin ehtiyac duyduğu hormon olan insulinə lazım olduğu kimi reaksiya vermədiyi mürəkkəb bir vəziyyətdir.
Müxtəlif genetik və həyat tərzi faktorları insulin müqavimətinə səbəb ola bilər.
Ümumiyyətlə, “su içsəm kömək edir”, “hər kəsdən az yeyirəm, idman edirəm, amma arıqlaya bilmirəm”, “çətinliklə itirdiyim çəkimi tez qaytarıram” deyən insanlarda insulin müqaviməti yüksək olur. Bu səbəbdən də son zamanlar çəki və köklük problemi yaşayanların insulin müqavimətinin yoxlanılması vacibdir. Endokrinologiya və Metabolik Xəstəliklər Departamentindən Mütəxəssis Dr. Gökhan Yazıcıoğlu orqanizmdə piy yığımını artıran yüksək insulin müqaviməti və onun müalicəsi haqqında məlumat verdi.
İnsulin ifrazı artdıqca orqanizm piy yığmağa başlayır
İnsulin müqaviməti; Bunun səbəbi əzələlərin, yağların və qaraciyərin hüceyrələrinin insulinə yaxşı reaksiya verməməsi və qlükozanı qandan asanlıqla ala bilməməsidir. Nəticədə mədəaltı vəzi qlükozanın hüceyrələrə daxil olmasına kömək etmək üçün daha çox insulin istehsal edir. Şəkəri idarə etmək üçün lazım olandan çox ifraz olunan insulin, bədənə yağ yığma əmri verdiyi üçün bədəndə kilo almağa və yağ yığılmasına səbəb olur.
Mədəaltı vəzi hüceyrələrin insulinə zəif reaksiyasını aradan qaldırmaq üçün kifayət qədər insulin istehsal edə bildiyi müddətcə qan şəkərinin səviyyəsi sağlam bir diapazonda qalacaq. Hüceyrələr insulinə çox davamlı olarsa, bu, qan şəkərinin səviyyəsinin artmasına (hiperqlikemiya) gətirib çıxarır; Bu zamanla prediabet və 2-ci tip diabetə gətirib çıxarır.
Tip 2 diabetlə yanaşı, insulin müqaviməti də bir sıra digər şərtlərlə əlaqələndirilir, o cümlədən:
Piylənmə
Ürək-damar xəstəliyi
Alkoqolsuz yağlı qaraciyər xəstəliyi
Metabolik sindrom
Polikistik yumurtalıq sindromu (PCOS)
İnsulin müqaviməti hətta bəzi xərçəng növlərini də qıcıqlandıra bilir
Yağ yığılması adətən qarın nahiyəsində olur. Eyni zamanda qaraciyər və qan damarları piyləndikcə insulin müqaviməti ciddi xəstəliklərə səbəb ola bilər. Diabetin 90% -ni təşkil edən Tip 2 diabetin başlanğıcında insulin müqaviməti mütləq müşahidə olunur. Zamanla insulin müqaviməti artdıqca, daha çox insulin ifraz etməli olan mədəaltı vəzi yorulur və qeyri-kafi olur.
Diabet mədəaltı vəzi şəkəri idarə edə bilmədiyi zaman yaranır. İnsulin müqaviməti də ateroskleroz prosesini sürətləndirir; Bu, infarkt riskini artırır və hətta bəzi xərçəng növlərinə səbəb ola bilər.
İnsulin müqavimətinin bu əlamətlərinə diqqət yetirin!
Ağır yeməkdən sonra və ya şəkərli yemək yedikdən sonra həddindən artıq ağırlıq və yuxululuq hissi
Yeməkdən sonra qan şəkəri nəzarətsiz şəkildə düşməyə başlayanda əl titrəyir
Tərləmə
Mədə narahatlığı şikayətləri
Kilo artımına nəzarət edə bilməmək, iştahanın artması
İnsulin müqaviməti yüksək olan insanlarda arıqlamaq xüsusilə çətindir. Bədən daim sizə yağ yığmaq lazım olduğunu söyləyir. Buna görə də yağ yandırmaq mümkün deyil.
Qeyri-mütənasib ifraz olunan insulin qan şəkərinin azalmasına səbəb olduğundan; İnsanın susuz qalması və daim su içmək istəməsi kimi, şəkərli qidalara qarşı idarəolunmaz iştaha yaranır. Buna görə də insulin müqaviməti olan xəstələr verilən pəhrizə əməl edə bilmirlər və arıqlaya bilmirlər.
İnsulinin səviyyəsi normallaşdıqda, çəki sürətlə azalır
İnsulin müqavimətinin müalicəsində müqavimət səviyyəsi qan testi aparılmaqla ölçülür. Müqaviməti yüksək olan insanlar üçün ilk növbədə düzgün pəhriz və məşq planlaması edilməlidir. Ancaq heç bir yaxşılaşma müşahidə edilməzsə, 2-3 ay və ya ən çox 6 aylıq müalicə ilə səviyyə normala dönə bilər.
İnsulin müqavimət səviyyəsi normallaşdıqda arıqlamaq üçün maneə aradan qalxır, xəstələr sürətlə arıqlayır və iştahı dərhal yox olur. Ən əsası isə ürək xəstəlikləri riski, xərçəng növlərinə qarşı həssaslıq və şəkər xəstəliyinin qarşısı bu yolla alınacaq.
Qadir
