“Daban ağrısı və ya ayağın altında və arxasındakı ağrı bir neçə vəziyyətin nəticəsi ola bilər. Daban ağrısı, daban sümüyünün zədələnməsi, tendonit, artrit və ya plantar fasiit, uzun məsafələrə qaçmaq və ya hündürdaban və ya uyğun olmayan ayaqqabılar geyinmək nəticəsində ayağın həddindən artıq yüklənməsi və ya gərginləşməsi nəticəsində yarana bilər”.

Bunu MayoMed Medikal Fizioterapiya vətər Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi Nərminə Abbasova oxucularımızı daban ağrıları ilə bağlı məlumatlandırarkən deyib.

Nərminə xanım bildirdi ki, daban ağrısı kifayət qədər istirahət etdikdə, əməliyyatsız öz-özünə yaxşılaşa bilər. Amma bəzən daban ağrısı əlamətləri görməzdən gəlinir, ağrıya səbəb olan hərəkətlər davam etdirilir ki, bunun da nəticəsində ağrı daha da pisləşəcək və daha çox problemə səbəb olan xroniki bir vəziyyətə çevriləcək:

“Daban ağrısı zamanı daban və ətrafındakı ağrıdan başqa, səbəbdən asılı olaraq digər simptomlar da ola bilər. Məsələn, səhər tezdən yataqdan ilk qalxan zaman və ya bir müddət hərəkətsiz oturduqdan sonra güclənən ağrı, zamanla artan ağrı, ayağın qövsü boyunca yayılan və ya ayağı əydikdə daha da pisləşən ağrı, daban bölgəsində şişkinlik və ya istilik, axilles tendonunda ağrı (daban arxası və ayaq biləyinin aşağısı), ayağı əyərkən çatlama səsi, sərtlik, məhdud hərəkət diapazonu, qaçış və ya yeriyiş zamanı dana əzələlərində ağrı, daban Ağrısı səbəbləri, daban ağrısı, əsas səbəb və şiddətindən asılı olaraq döyüntü, bıçaqlanma, yanma və ya ağrılı ola bilər.

Qeyd edim ki, daban ağrısı ən çox səhər saatlarında özünü büruzə verir. Lakin bir müddət gəzdikdən sonra yaxşılaşa bilər. Həddindən artıq yerimək və ya ayaq üstə durmaq ağrıları daha da artıra bilər. Daban ağrısı ən çox plantar fasiya səbəbli ağrı olaraq görünür. Bu, dabanı ayaq barmaqları ilə birləşdirən toxumada (fasya) qıcıqlanma və iltihab nəticəsində yaranan bir vəziyyətdir”.

Daban ağrısının digər potensial səbəblərindən də bəhs edən ailə həkimimiz bildirdi ki, dabanda artrit, bəzi anadangəlmə qüsurlar, sıxılmış sinirlər də daban ağrılarına gətirib çıxarır. Onun sözlərinə görə, aktivliyə görə daban sümüyünün qıcıqlanması, sümükləri dolduran maye kisələrinin iltihabı, infeksiya, qançırlar, daban tıxacları, yəni qaçışlarda təkrarlanan gərginlik, piylənmə və ya həddindən artıq məşq nəticəsində fasyanın dabana yapışdığı anormal sümük böyüməsi ağrıları yaradan və artıran səbəblərdəndir:

“Daban ağrısı sağlamlıq probleminin bir çox səbəbi ola bilər. Daban ağrısı şikayətiniz varsa, səbəbini müəyyən etmək və müalicə almaq üçün dərhal həkimə müraciət edilməlidir. Həkimə ağrının tam olaraq harada olduğunu və ağrının nə qədər müddətdir olduğu deyilməlidir. Həkim dabanı yoxlayacaq, həssaslıq və şişkinlik əlamətlərinə baxacaq. Müayinə zamanı digər fiziki testlər də edilə bilər”.

Daban Ağrısı müalicəsinə gəlincə, ailə həkimi bildirdi ki, hər hansı bir daban ağrısı hiss edilərsə, dərhal ortoped-travmatoloq həkimə müraciət edilməlidir:

“Ümumiyyətlə, ilk müalicə üsulu dərman müalicəsidir. Çox böyük xəsarətlər üçün istifadə edilən müalicə cərrahi müalicədir. Müalicədə üstünlük verilən dərmanlar aspirin və antiinflamatuardır. Daban ağrısı hiss edildikdə görüləcək ilk işlərdən biri ortopedik içlik və ya ortopedik ayaqqabılardan istifadə edilməlidir. Uzunmüddətli ayaq istirahəti edilməlidir. Ağrı çox hiss olunduqda, ayağa buz terapiyası tətbiq oluna bilər. Buz terapiyası ağrıları azaltmaqda təsirli olacaq. Ayaq biləyini gücləndirmək üçün lazımi məşqlər edilməlidir. Həddindən artıq məşq isə ayağı daha da pisləşdirə bilər. Daban ağrısı müalicəsi ağrının səbəbindən asılı olaraq dəyişə bilər. Tətbiq edilən bəzi müalicə üsulları kimi dərman müalicəsini, fiziki müalicəni, fizioterapevt tendonların və birləşdirici toxumanın elastikliyini və gücünü artırmaq üçün məşqlər tövsiyə edilə bilər. Daban ağrısı sağlamlıq probleminə səbəb olan şərtlər ümumiyyətlə iki əsas kateqoriyaya bölünür: daban altındakı ağrı və daban arxasındakı ağrı. Daban ağrısı dabanınızın altındadırsa, ayağınızın altındakı toxumaların iltihabına səbəb olan bir və ya daha çox vəziyyətiniz ola bilər. Məsələn, daş çürüməsi, plantar fasiya, daban arxasında ağrı. Daş çürüməsi budur ki, daş və ya daş kimi sərt bir cismin üzərinə basdığınız zaman dabanınızın altındakı piy yastığını əzə bilərsiniz. Rəngsiz görünə bilər və ya olmaya bilər. Ağrı istirahətlə tədricən yox olur. Plantar fasiya, yəni subkalkaneal ağrı zamanı həddindən artıq qaçış və ya atlama daban sümüyünü, ayaq barmaqlarının dibinə bağlayan toxuma bandını (fasya) alovlandıra bilər. Ağrı dabanınızın altında mərkəzləşir və əvvəlcə yüngül ola bilər, ancaq gecə istirahət etdikdən sonra ilk addımlarınızı atdığınız zaman alovlanır. Xüsusi məşqlər etmək, şişkinliyi azaltmaq üçün dərman qəbul etmək və ayaqqabınıza daban yastığı taxmaq lazım ola bilər.

Daban ağrısı dabanınızın arxasındadırsa, Axilles vətərinin daban sümüyünün içərisinə daxil olduğu bölgəni iltihab etmiş ola bilərsiniz. İnsanlar bunu çox qaçmaqla və ya daban arxasına vuran (döyən) ayaqqabılar geyinməklə əldə edirlər. Daban arxasında ağrı zamanla yavaş-yavaş yarana bilər, dərinin qalınlaşmasına, qızarmasına və şişməsinə səbəb olur. Dabanınızın arxa tərəfində toxunma zamanı zərif və isti hiss edən qabar yarana bilər. İstirahətdən sonra ilk dəfə bir fəaliyyətə başlayanda daban ağrısı şiddətlənir”.