Uşaqların inkişaf mərhələlərindəki müəyyən dövrlər, valideynlər və baxıcılar üçün çətinliklər yarada bilər. Bu dövrlərdən biri də “2 yaş sendromu” olaraq bilinən mərhələdir. Uşaqlar bu yaşda müstəqillik arayışında olurlar, bu isə tez-tez emosional çətinliklər, qəzəblənmələr və davranış problemləri ilə müşayiət olunur. Bu məqalədə, 2 yaş sendromu dövründə valideynlərin edə biləcəyi şeylərə diqqət yetirəcəyik.

1) Uşağın emosional ihtiyaclarını anlamaq

2 yaş sindromu zamanı uşaqlar öz hisslərini ifadə etməkdə çətinlik çəkirlər. Valideynlər, uşaqların qəzəb, məyusluq və ya narahatlıq hisslərini anlamağa çalışmalıdır. Uşaqların davranışlarını nəzarət altına almağa çalışmaq yerinə, onları anlamağa çalışın. Uşaqlara bu hisslərini ifadə etmələri üçün dəstək verin. Onlara “Sənin məyus olduğunuzu görürəm, nələr baş verir?” kimi suallar verərək, hisslərini daha yaxşı anlamağa kömək edə bilərsiniz.

2) Sərhədləri müəyyən etmək

Bu yaş dövründə uşaqlar müstəqilliklərini ifadə etməyə çalışır, lakin bu, bəzən sərhədlərin pozulmasına səbəb ola bilər. Valideynlər, uşaqlara aydın və tutarlı sərhədlər qoymalıdır. Məsələn, “Şirin, oyuncağını paylaşmalısan” dedikdə, buna bir səbəb göstərin. Uşaqlara qaydaların səbəblərini izah etmək, onların anlama qabiliyyətini artıracaq.

3) Alternativ davranışları təşviq etmək

Qəzəb anlarında uşaqlar alternativ davranışları öyrənməlidir. Onlara hisslərini ifadə etmənin daha müsbət yollarını göstərin. Məsələn, “Əsəbi olanda, xoş olmayan sözlər istifadə etmək istəyəndə, dərin nəfəs al və ‘mən hirsli olduğumu hiss edirəm’ de” deyə bilərsiniz. Bu, uşağın hisslərini daha yaxşı idarə etməsinə kömək edəcək.

4) Müstəqilliyə dəstək vermək

Uşaqlar bu yaşda müstəqillik arayışındadırlar. Onlara kiçik tapşırıqlar vermək, özlərinə inam hissini artırır. Məsələn, öz ayaqqabısını geyinmək, öz yeməyini yemək və ya oyuncaq seçmək kimi fəaliyyətlər, uşağın müstəqil qərarlar verməsinə kömək edəcək. Onlara bəzi seçimlər təqdim edərək, özlərinə uyğun seçim etmələrinə imkan yaradın.

5) Sevgi və dəstək göstərmək

Hər zaman uşağınıza sevgi və dəstək göstərmək önəmlidir. Onların duyğularını dinləyin, onlara qulaq asın və hiss etdiklərini anladığınızı göstərən ifadələr istifadə edin. Müsbət gücləndirmə (məsələn, “Çox yaxşısınız ki, oyun vaxtında paylaşdınız!”) uşağın davranışlarını yaxşılaşdırmağa kömək edir.

6) Sabırlı olmaq

Uşaqların inkişafı bir gecədə baş vermir. 2 yaş sendromu dövründə sabırlı olmaq və uşağınızın hisslərinə anlayışla yanaşmaq, həm sizin, həm də uşağınızın bu dövrü daha asan keçirməsini təmin edəcək.

Bu mərhələ keçici olduğundan, müsbət yanaşma ilə uşağın həm özünü ifadə etmə bacarıqları inkişaf edir, həm də emosional tarazlığı qorunur.

Psixoloq M.Almara Ağaqızı

PRİM – “Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf  Mərkəzi”nin direktoru

(Psixoloqla əlaqə saxlamaq istəyənlər Bakı şəhəri, Zahid Xəlilov 48A, Elmlər m/st yaxınlığında yerləşən “PRİM” Psixososial Reabilitasiya və İnkişaf  Mərkəzinə müraciət edə və ya 050 777 80 04 mobil nömrsi ilə birbaşa Almara Ağaqızı ilə əlaqə saxlaya bilərlər. Həmçinin https://www.instagram.com/almara.melikova.aga_qizi/?igsh=MWJwOW52Y2t4bHVkeA%3D%3D instagram səhifəsi vasitəsi ilə də Almara xanımla kontakt yarada bilərlər.)