Çaya həddən artıq bağlı olanlar üçün çay sadəcə sevimli bir içki deyil, gündəlik həyatın vazkeçilməz parçasıdır. Onlar üçün çaysız səhərə başlamaq mümkün deyil, günorta çayı işinin bir hissəsi kimi görünür, axşam çayı isə rahatlamağın ən gözəl yoludur. Bu vəziyyət sevgi ilə alışqanlıq arasındakı incə xəttin keçdiyini göstərə bilər. Hər bir qida kimi çay da həddən artıq qəbul edildikdə orqanizmə zərər verir.

Çay, xüsusilə yaşıl və qara çay, tərkibindəki faydalı maddələrə görə geniş yayılmış və faydalı içki hesab olunur. Lakin həddindən artıq miqdarda istehlak edildikdə sağlamlıq üçün mənfi təsirləri də ola bilər.

Çayın tərkibindəki kafein yüksək dozada istehlak edildikdə aşağıdakı problemlərə səbəb ola bilər:

Yuxusuzluq: Kafein sinir sistemini stimullaşdırır və həddindən artıq istehlak yuxu rejimini pozur.

Narahatlıq və əsəbilik: Kafeinin çox miqdarı bədənə əlavə stres yarada bilər.

Ürək döyüntüsünün artması: Kafein ürəyin fəaliyyətini sürətləndirə bilər.

Dəmirin udulmasının azalması: Çay tərkibindəki taninlər səbəbindən dəmirin udulmasını azalda bilər. Bu xüsusilə vegetarianlar və ya dəmir çatışmazlığından əziyyət çəkən şəxslər üçün təhlükəlidir. Çay yeməkdən dərhal sonra istehlak edilərsə, bu təsir daha da güclənir.

Diuretik (sidikqovucu) təsir:

– Orqanizmin su balansını poza bilər.

– Elektrolit itkilərinə səbəb olaraq zəiflik və başgicəllənmə yarada bilər.

Bağırsaq sağlamlığına təsiri:

Həddindən artıq çay istehlakı bəzi insanlarda qəbizlik və ya həzm problemlərinə səbəb ola bilər. Bu, əsasən taninlərin bağırsaqlara təsiri ilə bağlıdır.

Qida asılılığı:

Daimi olaraq çox çay içən insanlarda zamanla kafeinə asılılıq inkişaf edə bilər. Bu da gündəlik fəaliyyətdə enerjisizlik və ya baş ağrısı kimi simptomlarla müşayiət olunur.

Dişlərə təsiri:

Çay tərkibindəki təbii rəng maddələri (xüsusilə qara çayda) dişlərin saralmasına və diş mina qatının zədələnməsinə səbəb ola bilər.

Mədə sağlamlığına təsiri:

Çay mədə turşuluğunu artıraraq mədə qıcqırmasına, hətta qastrit kimi problemlərə səbəb ola bilər. Bu təsir, xüsusilə acqarına çay içildikdə daha çox hiss olunur.

Qeyd edək ki, gündəlik 2-3 stəkan çay istehlakı adətən təhlükəsiz hesab olunur. Ancaq fərdi sağlamlıq vəziyyəti və çayın növü də nəzərə alınmalıdır. Çayın təsirlərini azaltmaq üçün aşağıdakı tədbirlər görülə bilər:

– Çayı yeməkdən 1-2 saat sonra içmək.

– Daha az kafein tərkibli bitki çaylarına üstünlük vermək.

– Suyu çox qəbul edərək bədəndəki su balansını qorumaq.

Onu da xatırladaq ki, çay sevənlər üçün bu içkini ölçülü şəkildə istehlak etmək sağlamlıq problemlərindən qaçmaq üçün ən yaxşı üsuldur.