Əziz oxucularım, bu dəfə də sizə çox faydalı ola biləcək bir məqalə ilə gəlmişəm. Ümid edirəm ki, bu məqalədən sonra bədəninizdə baş verən bir çox halların nədən qaynaqlandığını, səbəbini, hətta həllinin nə olduğunun belə fərqinə varacaqsınız.

Hər bir duyğu bədənimizə təsir edir. Görünməyən o güc fiziki izlərini bədənimizdə necə göstərir?

Duyğularımızı – sevinci, kədəri, qorxunu, həyəcanı, nifrəti yalnız zehni təcrübə kimi qəbul edirik. Ancaq elm göstərir ki, bu “görünməz” hisslər bədənimizdə olduqca real və konkret təsir buraxır. Duyğularımızın fiziki sağlamlığımıza təsiri sadəcə fərziyyə deyil, artıq müasir tədqiqatların dəstəklədiyi bir həqiqətdir. Bu məsələ elmi olaraq öz təsdiqini tapmış və sübut olunmuşdur. Buna görə də bütün xəstəliklərin yaranma səbəbinin birbaşa zehinlə əlaqəli olduğunu rahatlıqla vurğulaya bilərəm. Buna aid bəzi açıqlamalar vermək istəyirəm.

Stress və ürək sağlamlığı

Daimi stress və gərginlik, emosional yük kimi hisslər təkcə psixoloji deyil, həm də ürək-damar sistemimizə ciddi zərər verir. Harvard Universitetində aparılan bir araşdırma göstərib ki, xroniki stress yüksək qan təzyiqinə, ürək ritminin pozulmasına və hətta infarkt riskinin artmasına səbəb ola bilər. Buna səbəb isə stres hormonlarının – xüsusilə kortizolun – bədəndə uzun müddət aktiv qalmasıdır.

Sevincin və sevgi hissinin sağaldıcı gücü

Sevincli anlar, xoşbəxtlik hissi bədənimizdə endorfinlərin və serotonin kimi “xoşbəxtlik hormonları”nın artmasına səbəb olur. Bu hormonlar ağrını yüngülləşdirir, immun sistemini gücləndirir və hətta yaraların daha tez sağalmasına şərait yaradır. Araşdırmalar göstərir ki, optimist insanlar xəstəliklərlə mübarizədə daha yaxşı nəticə göstərir və uzunömürlü olurlar.

Qorxu və immunitet sistemi

Qorxu və narahatlıq kimi mənfi duyğuların təsiri bəzən dərhal hiss olunmasa da, onların uzunmüddətli nəticələri ciddi ola bilər. Bir elmi araşdırmaya görə, qorxu hissi bədəndə immunitetin zəifləməsinə səbəb olan kimyəvi reaksiyalara yol açır. Bu, insanı xəstəliklərə daha həssas hala gətirir.

Hisslər (sevgi hissinin sağaldıcı gücü) və xərçəngin müalicəsi

Bəlkə də inanılmaz səslənə bilər, lakin pozitiv emosiyalar xərçəng müalicəsində də mühüm rol oynayır. Bir çox xərçəng xəstəsi ilə aparılan tədqiqatlar göstərib ki, nikbin və emosional dəstək alan şəxslər kimyaterapiyaya daha yaxşı cavab verir. Psixoloji gücün, yəni pozitiv duyğuların, bədəndəki bərpa mexanizmlərini aktivləşdirərək bütün xəstəliklərin sağalmasında böyük rol oynayır. İlk olaraq pozitiv duyğunun, inamın verdiyi emosional gücün təsiri ilə xərçəngin müalicəsindən başladım.

Ancaq onu da demək istərdim ki, xərçəngin yaranma səbəbi də daxildə basdırılmış güclü nifrət və kin duyğusunun fiziki bədənə təsiridir.

Ona görə də gəlin fərqinə varaq ki, duyğular yalnız insana ruhən təsir etmir. Mənfi (neqativ) basdırılmış duyğular mütləq bədəndə öz izini buraxır. Duyğular mütləq hərəkətə çevrilməlidir. Yəni basdırılmamalıdır.

Ona görə də duyğularımızı idarə etməyi öyrənmək, sağlamlığımızın sığortası deməkdir.

Yaxşı, bəs duyğularımızı necə idarə edək?

Duyğularımızın fiziki təsirini nəzərə alaraq, onları idarə etməyi öyrənmək həm ruh, həm də fiziki bədən sağlamlığımız üçün çox vacibdir.

Bunun üçün aşağıda bir neçə metod qeyd edirəm:

Meditasiya və nəfəs məşqləri stressi azaltmaq üçün güclü vasitələrdir. Hər gün 10 dəqiqə nəfəs texnikaları etsəniz, gündəlik həyatın gətirdiyi stresin sizə təsirini sıfıra endirmiş olarsınız. Nəzərə alaq ki, gündəlik həyatda stres hər zaman var və bunun qarşısını almaq qeyri-mümkündür. Ancaq bizə təsirini sıfıra endirmək isə bizim əlimizdədir.

İdman və təmiz havada gəzmək. Müntəzəm idman etmək yalnız fiziki deyil, həm də emosional sağlamlığa müsbət təsir göstərir. Həmçinin yaddaşı gücləndirir.

Yaşadığınız hadisə nə olursa olsun, baş verən hadisəyə yox, onu necə aradan qaldıra biləcəyinizə, beş ay, bir il, beş il sonra bunun mənə təsirinin nə olacağına dair sualları özünüzə verməklə böyük rahatlıq əldə edə bilərsiniz. Ən ciddi məsələlərdə isə emosional dəstək üçün mütəxəssislərdən yardım ala bilərsiniz.

Son söz

Duyğularımız həyatımızın görünməz mühərrikidir. Onlar yalnız düşüncə və hisslərimizi deyil, fiziki sağlamlığımızı da formalaşdırır. Bədən və zehni bir-birindən ayırmaq mümkün deyil – sağlam həyat üçün hər ikisini birlikdə qorumaq vacibdir.

Beləliklə, növbəti dəfə kədər, narahatlıq və ya sevinc hiss etdiyinizdə unutmayın: bu duyğuların izləri yalnız ürəyinizdə deyil, bütün bədəninizdə hiss olunacaq.

Psixoloq Nuridə Cavadova