Cəmiyyətin bəzi qruplarında qadın və kişilərin cinsiyyətə dair müəyyən rolları və gözləntiləri uzun müddət ərzində formalaşıb. Bu tradisional yanaşmalar, bəzən qadına qarşı münasibətlərin şərtləndirilməsində təsirli ola bilər. Ənənəvi anlayışlarda, bəzən “7 oğul” istəyən və bu arzularını həyata keçirmək üçün müxtəlif sosial təzyiqlərə məruz qalan bir insana qarşı ortaya çıxan aqressiya, bir sıra psixoloji, mədəni və sosial amillərlə izah edilə bilər.
Cinsiyyətə görə təsəvvürlər və stereotiplər
Cəmiyyətdə uzun müddətdir ki, oğul və qız münasibətləri fərqli şəkildə qiymətləndirilir. Oğul, bəzən ailə üçün bir “varis” kimi görülür, daha güclü və həyatda daha çox uğur qazanması gözlənilir. Həmçinin oğul istəmək, bəzən kişi cinsiyyətinə aid olan qüvvətli, lider və təmin edən bir simvol kimi qəbul edilir. Bu yanaşma, yalnız oğul sahibi olmaq istəyini şərtləndirməklə yanaşı, oğlanların daha yüksək dəyər gördüyü bir mədəniyyətin formalaşmasına səbəb olur.
Cinsiyyət bərabərsizliyi və qadına qarşı münasibət
Qıza qarşı aqressiya, cinsiyyət bərabərsizliyinin bir göstəricisi olaraq da qiymətləndirilə bilər. Cəmiyyətdə bəzi qruplar, qızların yalnız evdar qadın və ana kimi rol modelləri ilə məhdudlaşmalarını istəyirlər. Qızların daha çox “oğul” istəməsi və ya onların qarşısında bərabər imkanlara malik olmaları bu tərz düşüncələrlə uyğun gəlmir. Nəticə olaraq, bu mövqeyə qarşı olan insanlar, onlara qarşı aqressiya göstərə bilər.
Həddindən artıq gözləntilər və idealizasiya
Oğul sahibi olmaq istəyən bəzi şəxslər, ailənin “ideal” görüntüsünü əldə etməyə çalışırlar. Bu, cinsiyyətə bağlı gözləntilərin formalaşmasına səbəb olur. Qızlara qarşı aqressiyanın başqa bir səbəbi də, insanların fərqli cinsiyyətlərlə bağlı həddindən artıq yüksək tələblər qoyması və yalnız öz istədiklərini əldə etməkdə göstərdikləri inadkarlıqdır. Bu, bir cinsiyyətin digərinə üstünlük verməsi ilə nəticələnə bilər.
Ailədaxili münasibətlər və psixoloji təsirlər
Ailə daxilində qadın və kişinin rolunun fərqli şəkildə qəbul edilməsi də aqressiyanı artıran bir faktordur. Bəzi hallarda, oğul istəyənlər öz istədikləri nəticəni əldə etmədikdə, bu narazılıq, qıza qarşı aqressiv davranışlara çevrilə bilər. Bunun arxasında isə daha çox psixoloji amillər, yəni bədbinlik, ailə içi münaqişələr və mədəni təzyiqlər dayanır.
Mədəniyyət və dini təsirlər
Bəzi mədəniyyətlərdə və dini baxışlarda, oğul sahibi olmaq daha çox dəyərli sayılır. Qızın cəmiyyətdə müəyyən rolları yerinə yetirə biləcəyi, amma oğulun ailə irsini daşıması, əmlakı qoruması və daha çox sosial rola sahib olması tərzində yanaşmalar hökm sürür. Bu ideyaların geniş yayılması və təkrarlanması, qıza qarşı aqressiyanın bir forması kimi ortaya çıxır.
Nəticə olaraq, 7 oğul istəyənlərin 1-cə qıza qarşı aqressiyasının çoxsaylı səbəbləri vardır. Cinsiyyətə dair mədəni və sosial normativlər, ailə strukturları, psixoloji faktlar və dini baxışlar bu aqressiyanın yaranmasında əhəmiyyətli rol oynayır. Bu cür yanaşmaların dəyişməsi üçün daha bərabərhüquqlu və müasir düşüncə tərzinin təbliğinə ehtiyac duyulur.
Hazırladı: MƏTİN
