“Gencaile.az” saytının “Bizim qonaq” rubrikasının qonağı saytımızın daimi eksperti olan türkiyəli sosioloq Ebru Özkandır. Onunla  Azərbaycan cəmiyyətindəki sosial problemlər, ailədaxili münaqişələr və insanların aqressiyası haqqında danışdıq.

– Sosial problemlər baxımından Azərbaycan cəmiyyətində ən aktual məsələlər hansılardır?

– Azərbaycan cəmiyyətində ən aktual sosial problemlər arasında iqtisadi bərabərsizlik, işsizlik, təhsil və səhiyyə xidmətlərinin qeyri-bərabər bölgüsü, vətəndaşların sosial təminatının zəifliyi və urbanizasiya nəticəsində yaranan sosial təsirlər önə çıxır. Bu problemlər cəmiyyətin müxtəlif təbəqələrində fərqli təsirlər yaradır və həlli üçün strateji yanaşmalar tələb edir.

– Ailədaxili münaqişələrin artmasının səbəbləri nədir?

– Ailədaxili münaqişələrin artmasının bir neçə səbəbi var. Bunlar arasında iqtisadi sıxıntılar, iş yükü və stress, kommunikasiya çatışmazlıqları və cəmiyyətin dəyişən normativ dəyərləri yer alır. Ailələrdəki rol dəyişiklikləri və müasir həyat tərzi də münaqişələrə təsir edə bilər. Sosial və iqtisadi faktorların təsiri ilə bu problemlərin artması müşahidə edilir.

– Azərbaycan cəmiyyətində insanların aqressiyasının artmasının səbəbləri nələrdir?

– İnsanların aqressiyasının artması bir neçə amillə əlaqəlidir. İqtisadi çətinliklər, işsizlik, sosial bərabərsizlik, və ailədaxili gərginliklər aqressiyaya səbəb ola bilər. Ayrıca, mediyada aqressiv davranışların və münaqişələrin normallaşması, cəmiyyətin müxtəlif problemləri ilə üzləşən insanların psixoloji durumlarının pisləşməsi də aqressiyanı artıran faktorlar arasındadır.

– Sosial problemlərin və ailədaxili münaqişələrin həlli üçün hansı addımlar atılmalıdır?

– Sosial problemlərin həlli üçün dövlətin, qeyri-hökumət təşkilatlarının və cəmiyyətin birgə fəaliyyəti vacibdir. İqtisadi bərabərsizliyin aradan qaldırılması, təhsil və səhiyyə sistemlərinin inkişaf etdirilməsi, sosial dəstək proqramlarının gücləndirilməsi bu məsələlərin həllində mühüm rol oynaya bilər. Ailədaxili münaqişələrin azaldılması üçün isə, ailə içi kommunikasiya bacarıqlarının artırılması, münaqişə həlli təlimlərinin təşkili və sosial xidmətlərin genişləndirilməsi tövsiyə olunur.

– Cəmiyyətin aqressiv davranışlarla mübarizə aparması üçün hansı tədbirlər görmək olar?

– Cəmiyyətin aqressiv davranışlarla mübarizə aparması üçün müxtəlif tədbirlər görülə bilər. Bu, psixoloji dəstək xidmətlərinin inkişafını, aqressiyanın qarşısını almağa yönəlmiş təhsil proqramlarının hazırlanmasını və cəmiyyətin aqressiya mövzusunda məlumatlandırılmasını əhatə edir. Eyni zamanda, qanunvericilikdə dəyişikliklər edərək aqressiv davranışlara qarşı sərt cəzaların tətbiqi və mediyanın aqressiya mövzusunda məsuliyyətli davranması da vacibdir.

– Sosial xidmətlərin və ailə dəstəyi sistemlərinin inkişafı cəmiyyətin problemlərinə necə təsir edə bilər?

– Sosial xidmətlərin və ailə dəstəyi sistemlərinin inkişafı cəmiyyətin problemlərinə müsbət təsir göstərə bilər. Bu, sosial ədalətin təmin olunmasına, münaqişələrin daha effektiv həllinə və insanlara lazım olan dəstəyin vaxtında verilməsinə kömək edir. Eyni zamanda, sosial xidmətlər və dəstək proqramları insanların həyat keyfiyyətini artıraraq cəmiyyətdəki sosial narazılıqları azaldır.

Söhbətləşdi: Tural Məmmədov