Müasir dövrdə “çox işləmək” anlayışı artıq əvvəlki kimi qəhrəmanlıq və ya zəhmətkeşliyin göstəricisi hesab edilmir. Əksinə, bu, çox vaxt sistemsizliyin, planlaşdırma çatışmazlığının və resursların səmərəsiz istifadəsinin əlaməti kimi dəyərləndirilir. Texnologiyanın, süni intellektin və uzaqdan iş modelinin sürətlə yayıldığı bir dünyada artıq “çox işləyən” deyil, ağıllı və fokuslu işləyən insanlar uğur qazanır.

“New York Times” bestseller müəllifi, şəxsi maliyyə üzrə ekspert Ramit Sethi hesab edir ki, daha çox qazanc əldə etməyin yolu daha çox işləməkdən yox, ağıllı plan qurmaqdan və səmərəli strategiya seçməkdən keçir. Onun sözlərinə görə, bu gün uğurun ölçüsü saatlarla işləməkdə deyil, nəticə ilə, yəni az səylə maksimum nəticə əldə etməkdə gizlənir.

Sethi bu məqsədə çatmaq üçün az işləyib çox qazanmağın 7 real üsulunu təqdim edir. Gəlin bu prinsiplərə daha dərindən baxaq.

1) Səyləri öncədən yükləyin (Front-load)

Ramit Sethi gənclik enerjisinin və motivasiyasının gələcək rahatlıq üçün ən qiymətli sərmayə olduğunu bildirir. Onun fikrincə, “ilk illərdə çox çalışmaq, təcrübə toplamaq və özünü inkişaf etdirmək” gələcəkdə az işləyib çox qazanmağın bünövrəsini qoyur.

Bu prinsipə görə, ilk mərhələdə sistem qurmaq, bilik və bacarıqlara yatırım etmək sonrakı illərdə sənin üçün “avtomatik gəlir gətirən mexanizmə” çevrilir. Məsələn, bir proqramçı ilk illərdə yeni texnologiyaları öyrənməyə vaxt sərf edir, amma sonradan bu biliklər ona az səylə yüksək gəlir gətirən layihələrdə işləmək imkanı yaradır.

2) Çoxsaylı gəlir mənbələri qurun

Müasir iqtisadiyyatda tək bir mənbədən asılı qalmaq riskli və qeyri-sabit yanaşmadır. Bir çox insanlar yalnız aylıq maaşla yaşamağa çalışır, amma Sethi xəbərdarlıq edir: “Bu, maliyyə azadlığına deyil, maliyyə asılılığına aparır.”

O, passiv gəlir mənbələrinin — məsələn, investisiyalar, frilans layihələr, onlayn kurslar, ya da kirayə gəlirləri — qurulmasını tövsiyə edir. Belə olduqda, sənin üçün işləyən tək şey öz bədən gücün deyil, qurduğun sistemlər olur. Bu da səni həm vaxt, həm də enerji baxımından azad edir.

3) Maliyyəni avtomatlaşdır

Sethinin ən çox vurğuladığı fikir budur: “Pul sənin üçün işləməlidir, sən pul üçün yox.”

Bunun üçün maliyyə axınlarını avtomatikləşdirmək vacibdir — məsələn, maaş aldığın gün yığım hesabına, investisiya fonduna və ya borc ödənişinə avtomatik transferlər təyin etmək.

Bu üsul həm insan psixologiyasına təsir edir (çünki qənaəti vərdişə çevirir), həm də maliyyəni daha sistemli edir. Əgər hər ay “nə qədər yığım edim?” sualına düşünmədən cavab verə bilirsənsə, deməli, artıq maliyyə intizamını qurmusansa.

4) 80/20 qaydasını tətbiq edin

Pareto prinsipi, yəni 80/20 qaydası, hər bir işdə nəticələrin 80%-inin səylərin yalnız 20%-i sayəsində əldə olunduğunu bildirir.

Sethi bu prinsipi şəxsi və peşəkar həyata tətbiq etməyi məsləhət görür: “Lazımsız iclaslar, uzun e-poçt yazışmaları və kiçik, dəyərsiz işlərlə vaxt itirmə. Əvəzində ən çox gəlir və təsir gətirən işlərə fokuslan.”

Bu yanaşma, xüsusilə sahibkarlar və frilanserlər üçün vacibdir. Çünki əsas dəyər yaradan fəaliyyətlərə yönəlmək həm vaxt itkisini azaldır, həm də gəliri artırır.

5) Daha ucuz məkanda yaşa və işlə

Qlobal miqyasda uzaqdan iş (remote work) imkanları genişləndikcə, Sethi maraqlı bir strategiya təklif edir: “Məkan azadlığından iqtisadi üstünlük kimi istifadə et.”

Yəni, yüksək gəlirli, lakin uzaqdan görülə bilən işdə çalışıb yaşayış xərcləri aşağı olan bir yerdə yaşamaq.

Məsələn, ABŞ və ya Avropa maaşı alıb, amma daha ucuz ölkədə yaşamaq sənə həm daha çox qənaət, həm də vaxt azadlığı qazandıra bilər. Bu, maliyyə azadlığının gizli, lakin effektiv yollarından biridir.

6) İnsan motivasiyalarını anlayın

Sethi qeyd edir ki, karyerada yüksəlmək üçün bəzən texniki biliklərdən çox insan psixologiyasını başa düşmək vacibdir.

“Başqalarının maraqlarını, qorxularını və motivasiyalarını anladıqda,” — deyə o bildirir, — “sən daha az enerji sərf edib, daha çox nəticə qazana bilirsən.”

Məsələn, bir rəhbərin qərarlarını hansı dəyərlər formalaşdırırsa, o dəyərləri anlayan işçi həm münasibətləri düzgün qura, həm də öz ideyalarını daha asan qəbul etdirə bilər. Bu, bir növ “ağıllı əmək” formasıdır.

7) Çevik iş modelinə keçin

Əgər iş mədəniyyəti hələ də “ofisdə neçə saat oturdun?” sualı ilə ölçülürsə, bu, artıq köhnəlmiş yanaşmadır.

Sethi ROWE (Results-Only Work Environment) – “yalnız nəticə əsaslı iş mühiti” modelini tövsiyə edir. Bu modeldə vacib olan nəticədir, yoxsa işçinin gün ərzində neçə saat kompüter qarşısında oturduğu deyil.

Bu yanaşma həm işçi üçün azadlıq yaradır, həm də şirkətlərə daha məhsuldar, motivasiyalı və yaradıcı komanda formalaşdırmaq imkanı verir.

Ramit Sethinin strategiyası bir mühüm həqiqəti göstərir:

Müasir dövrdə çox işləmək deyil, ağıllı sistem qurmaq, prioritetləri düzgün seçmək və enerjini məqsədyönlü istifadə etmək vacibdir.

Az işləyib çox qazanmaq tənbəllik deyil — bu, müasir zəhmət mədəniyyətinin yeni formasıdır.