Mütəxəssislər valideynlərin uşağa qarşı hədsiz sərt olduğu əlamətləri açıqlayıblar. Həssaslıq uşağın inkişafı, emosional vəziyyəti və ailə münasibətləri üçün vacibdir.
Valideynləri uşaqların gözündə həddindən artıq sərt göstərən əlamətləri təqdim edirik:
Daimi tənqid:
Tənqid, uşağın özünə hörmətini azaltmaq əvəzinə, onun inkişafına kömək etməlidir. Davamlı mənfi tənqidlər uşağın öz qabiliyyətinə şübhə etməsinə səbəb ola bilər ki, bu da onun özünə inamına mənfi təsir göstərir. Bundan əlavə, səhv etmək qorxusu uşağı tərəddüdçü və utancaq edə bilər ki, bu da onun gələcəkdə şəxsi və peşəkar inkişafını çətinləşdirər.
Yüksək gözləntilər:
Əgər uşaqlar daim valideynlərinin gözləntilərini yerinə yetirmək üçün təzyiq altında olarsa, onlar stres və narahatlıq yaşaya bilərlər. Daimi uğursuzluq hissi uşağın özünə hörmətini və motivasiyasını zəiflədə bilər, nəticədə isə o, əvvəlki istəklərini itirə bilər. Unutmamalıyıq ki, hər bir uşağın özünəməxsus istedadları və qabiliyyətləri var. Onları dəstəkləyib inkişaf etdirmək lazımdır.
İstirahət və oyun üçün vaxtın olmaması:
Daim məktəb və ev işləri ilə məşğul olan uşaqlar istirahət və istirahət üçün lazımi vaxtdan məhrum olurlar. Boş vaxtın olmaması onun sağlamlığına mənfi təsir göstərən xroniki stress və yorğunluğa səbəb ola bilər. Oyun sosial bacarıqları, yaradıcı düşüncə və problem həll etmə qabiliyyətini inkişaf etdirir, buna görə də uşağın öyrənmə və istirahət arasında balansı təmin etmək vacibdir.
Emosional dəstək olmaması:
Həddindən artıq sərt valideynlər tez-tez sevgi, anlayış və empatiya göstərməyi unudurlar, bu da uşağın emosional təcrid olunmasına səbəb ola bilər. Dəstək olmaması yalnızlıq və anlaşılmazlıq hissi yarada bilər ki, bu da uşağın emosional vəziyyətinə və özünə hörmətə mənfi təsir göstərir. Uğur və ya uğursuzluqlarına baxmayaraq, bir uşaq səmərəli və əmin bir şəkildə inkişaf etməsi üçün sevildiyini və dəstəkləndiyini hiss etməlidir.
Həyatın bütün sahələrinə nəzarət:
Bir uşağın həyatının hər bir istiqamətini nəzarət altında saxlamaq – onun geyim seçimindən tutmuş dost seçiminə qədər hər bir addımı nəzarət altında saxlamaq, müstəqilliyini və özünə inamını məhv edə bilər. Uşaqlara öz qərarlarını qəbul etmək və səhvlərindən öyrənmək imkanı verilməlidir ki, bu da onlara tənqidi düşünmə və məsuliyyət qabiliyyətini inkişaf etdirməyə kömək edir. Həddindən artıq nəzarət uşaqlarda azadlıq və asılılıq hissi yarada bilər ki, bu da gələcəkdə onların müstəqil yaşamaq və dəyişən şəraitə uyğunlaşmaq qabiliyyətini çətinləşdirir.
Səsvermə qabiliyyətinin olmaması:
Valideynlər uşağa öz fikirlərini ifadə etməyə və müzakirələrdə iştirak etməyə imkan vermədikdə, bu, uşağın özlüyündə yetərsiz və etibarsız hisslərinin inkişafına səbəb ola bilər. Uşaq hiss etməlidir ki, onun fikirləri önəmlidir və nəzərə alınır. Bu, özünə inamın və ünsiyyət bacarıqlarının inkişafına kömək edir. Öz fikirlərini ifadə etmək və öz fikirlərini əsaslandırmaq bacarığı uşaqların böyüklükdə istifadə edə biləcəyi vacib bir bacarıqdır.