Ağciyər xərçəngi ən təhlükəli onkoloji xəstəliklərdən biridir. Onun erkən mərhələdə aşkarlanması çətin olur, çünki ilkin simptomlar tez-tez soyuqdəymə ilə qarışdırılır.
Xəstəlik irəlilədikcə, əlamətlər daha qabarıq hala gəlir və digər xəstəliklərlə səhv salına bilər.
Aşağıdakı simptomlar xüsusilə diqqətə alınmalıdır:
1. Davamlı öskürək – Zamanla şiddətlənən, bəzən qanlı bəlğəmlə müşayiət olunan öskürək. Əgər öskürək 3 həftədən çox davam edirsə, bu, xəbərdarlıq əlaməti ola bilər.
2. Xroniki yorğunluq – Daimi halsızlıq və aşağı enerji səviyyəsi.
3. Səsin xırıltısı – Səs tembrinin dəyişməsi, boğazda xırıltılı səslərin yaranması.
4. Tez-tez sinə infeksiyaları – Xüsusilə bronxit və pnevmoniyanın təkrarlanması.
5. Sinə və ya çiyin ağrısı – Nəfəs alarkən və ya öskürərkən güclənən ağrı.
6. Nəfəs darlığı – Çətinliklə nəfəs alma və ya nəfəs alarkən hırıltı.
7. İştahsızlıq və səbəbsiz kilo itkisi – Əsasən irəliləmiş mərhələlərdə rast gəlinir.
8. Barmaqlarda dəyişikliklər – Barmaq uclarının qalınlaşması (hipokrat barmaqları).
9. Yutmaqda çətinlik – Yemək və maye qəbulunda problem.
10. Üz və boyun şişkinliyi – Şiş toxumalarının qan damarlarını sıxması nəticəsində yaranır.
Ağciyər xərçənginin risk faktorları
Xəstəliyin inkişaf riskini artıran əsas faktorlar bunlardır:
1. Siqaret çəkmək – Ağciyər xərçənginin əsas səbəbidir.
2. Passiv siqaret çəkmək – Siqaret tüstüsünə məruz qalmaq riski artırır.
3. Zərərli maddələrə məruz qalma – Asbest, radon və bəzi kimyəvi birləşmələrlə təmas.
4. Havanın çirklənməsi – Çox çirklənmiş mühitlərdə yaşamaq ağciyər sağlamlığına mənfi təsir edir.
5. İrsiyyət – Ailəsində ağciyər xərçəngi olan insanlarda risk daha yüksəkdir.
6. Xroniki ağciyər xəstəlikləri – Xroniki bronxit və xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi (KOAH).
