Nermine Abbasova

Donvurma: İlk yardım və qorunma yolları

Baxış sayı: 524

Məlum olduğu kimi, hazırda ölkə ərazisində şaxtalı və soyuq havalar hökm sürür. Bu cür hava şəraiti, insan sağlamlığına ciddi təsir göstərə bilər və bəzən həyat üçün təhlükəli ola biləcək hallara səbəb ola bilər. Soyuq havalarda açıq havada uzun müddət qalmaq, donvurma və digər soyuqdan yaranan sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər. Donvurma, bədənin soyuq hava ilə çox təmasda olması nəticəsində baş verir və adətən barmaqlar, burun ucu, qulaq və dodaqlar kimi bədən hissələrində yaranır. Bu yazıda, şaxtalı havalarda donvurmadan qorunmaq üçün atılmalı addımlar və donvurma vəziyyətində ilk yardım haqqında ətraflı məlumat verəcəyik.

 

Donvurmadan qorunmaq üçün tədbirlər

Uyğun geyim seçimi: Şaxtalı havalarda ən vacib tədbir bədəni soyuqdan qoruyan uyğun geyimlər geyinməkdir. Havanın çox soyuq olduğu zaman, çox qatlı geyimlər daha faydalıdır. Hər qat arasında hava boşluğu qalması, bədənin istiliyini saxlamasına kömək edər. Təbii materiallardan olan paltarlar (məsələn, yun və ya pambıq) bədənin nəfəs almasına və istiliyini saxlamağa kömək edər. Bu, donvurma riskini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.

Baş və uç bədən hissələrinin qorunması: Donvurma ən çox əllərdə, ayaqlarda, barmaqlarda və bədənin digər uc hissələrində baş verir. Bu hissələri isti və quru saxlamaq üçün xüsusi, su keçirməyən əlcək, şapka və ayaqqabılar geyinmək vacibdir. Bu şəkildə, həm bədənin istiliyi qorunar, həm də soyuqdan qorunmuş olarsınız.

Nəmlikdən qorunmaq: Soyuq hava ilə birlikdə nəmlik də ciddi təhlükə yaradır. Nəmlənmiş paltarlar bədənin daha sürətlə istiliyini itirməsinə səbəb olur. Buna görə, su keçirməyən və nəfəs alan geyimlər seçmək çox vacibdir. Nəmlənmiş geyimləri dərhal dəyişdirmək və bədəninizin qurumasına diqqət yetirmək, soyuqdan qorunmağın ən təsirli yollarındandır.

Fiziki aktivlik və hərəkət: Soyuq havada uzun müddət hərəkətsiz qalmaq, qan dövranının zəifləməsinə və bədənin soyuqdan zərər görməsinə yol aça bilər. Hər zaman hərəkətdə qalmağa çalışın, lakin əzələləri çox yormadan. Hərəkət qan dövranını gücləndirər və bədənin istiliyini qoruyar. Lakin diqqət etmək lazımdır ki, hərəkət edərkən özünüzü çox yormamalısınız.

İsti qidalar və içkilər: Bədənin istiliyini saxlamağa kömək edən bir digər məsləhət isə isti qidalar və içkilər qəbul etməkdir. Bu, bədənin enerjisini və istiliyini artırar. Lakin, alkoqol istifadəsindən qaçınmaq lazımdır. Alkoqol, bədənin istiliyini itirməsinə və soyuğun daha çox təsir etməsinə səbəb olur.

 

Donvurma vəziyyətində ilk yardım

Donvurma, dərhal tibbi müdaxilə tələb edən bir vəziyyətdir. Lakin, düzgün ilk yardım tədbirləri zədələnmiş sahənin sağalma şansını artıra bilər. Donvurma vəziyyətində tətbiq ediləcək ilk yardım üsullarını nəzərdən keçirək:

Soyuq mühitdən uzaqlaşdırma: İlk olaraq, donmuş şəxsi soyuq mühitdən uzaqlaşdırmaq və daha isti, quru bir yerə aparmaq lazımdır. Bu, bədənin daha da donmasının qarşısını alacaq.

İsti su ilə isıtma: Donvurma əlamətləri olan bədən hissəsini yavaşca isti suya (37-39°C) batırmaq yaxşıdır. Su çox isti olmamalıdır, çünki çox yüksək temperatur dərini zədələyə bilər. Donmuş bədən hissəsini qızdıran cihazlardan, məsələn, saç qurulama aparatı və ya isti su butulkası kimi alətlərdən istifadə etmək təhlükəli ola bilər. Bu cür cihazlar, bədənin təbii istilik reaksiyalarını poza bilər.

Ovmaq və sıxmaqdan çəkinmək: Donmuş dərini ovuşdurmaq və ya sıxmaq əlavə zədələrə səbəb ola bilər. Bu davranışlar, bədənin təbii isidilmə prosesinə mane ola bilər və daha ciddi fəsadlara yol aça bilər.

Yaralı sahəyə toxunmamaq: Donmuş əzələləri sərt şəkildə hərəkət etdirmək və ya zədələnmiş sahəyə təzyiq tətbiq etmək çox zərərli ola bilər. Bu, ərazinin daha da zədələnməsinə səbəb ola bilər. Donmuş sahənin qızarması və daha sonra şişməsi təbii bir prosesdir. Bu halda, yaralı sahəyə toxunmamaq, ərazini quru və isti bir örtüklə sarın.

Tibbi yardım alınması: Donvurma ciddi bir vəziyyətdir və dərhal tibbi yardıma ehtiyac var. Donmuş bədən hissəsi normallaşdıqdan sonra, həkim nəzarətində olmaq lazımdır. Həkim, daha ciddi fəsadların qarşısını almaq üçün əlavə müalicə və izləmə tədbirləri tətbiq edəcək.

 

Nərminə Abbasova

MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi




Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir