Yuxu haqqında bildiklərimiz gündən-günə artır, lakin hələ də tam cavablandırılmayan bir çox suallar var. “Yuxunu borc kimi, sonraya saxlamaq olarmı”, sualı onlardan biridir.
Gərgin bir həftədən sonra həftə sonu yatmaqla “yuxu borcumuzu” ödəməyə çalışdığımız anları hamımız yaşadıq. Bəs, doğrudanmı yuxu borcumuzu ödəmək, yəni yuxunu saxlamaq mümkündürmü?
Elm bu barədə nə deyir?
Yuxu borcu: real yoxsa mif?
Yuxu borcu və ya yuxu saxlamaq, kifayət qədər yuxu qəbul edilmədikdə bədənin yığılmış yuxu ehtiyacını təsvir edir. Elmi araşdırmalar göstərir ki, bir neçə gecə qeyri-kafi yuxudan sonra uzun müddət yuxu bədəni və beyni müəyyən qədər bərpa edə bilər.
Ancaq bu bərpa çox vaxt tam olmur. Məsələn, bir həftə ərzində gecə 5 saat yatan biri həftə sonu daha uzun yatmaqla yuxu borcunun bir hissəsini ödəyə bilər, lakin bu, tam kompensasiya vermir. Başqa sözlə desək, bədənimizin yuxunu tam saxlamaq qabiliyyəti məhduddur.
Yuxusuzluğun fəsadları nələrdir?
Xroniki yuxu olmaması; Bu, koqnitiv funksiyaların azalmasına, immunitet sisteminin zəifləməsinə və uzun müddətdə ürək xəstəlikləri və diabet kimi ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Beynimiz və bədənimiz müntəzəm yuxu dövrünə ehtiyac duyur. Uzun müddətdə buna əməl edə bilmədikdə, bu dövrü pozuruq və ümumi sağlamlığımıza mənfi təsirlər yaradırıq.
Yuxunun idarə olunmasını necə təmin edəcəyik?
Yuxu borcunu minimuma endirmək və sağlam yuxu rejimi yaratmaq üçün bəzi strategiyalar tətbiq edə bilərsiniz. Müntəzəm yuxu saatları, yuxu gigiyenasına diqqət yetirmək, kofein istehlakını məhdudlaşdırmaq və stressi idarə etmək bu strategiyalardan yalnız bəziləridir.
Daimi yuxu rejimi quraraq həm fiziki, həm də ruhi sağlamlığınızı qoruya bilərsiniz. Nəticədə yuxu saxlanıla bilməz, lakin idarə oluna bilər.
Qadir
