Yəqin ki, “İdeal ata necə olmalıdır?” sualını çoxunuz özünüzə vermisiniz. Bu sual, yalnız valideyn olmaq istəyənlər üçün deyil, eyni zamanda artıq ata olanlar üçün də son dərəcə əhəmiyyətlidir. Çünki hər bir ata uşağının həyatında əvəzsiz bir yerə malikdir. İdeal bir ata olmaq, uşaqların həyatını sağlam, dəyərlər və mənəvi zənginliklərlə dolu şəkildə yönəltmək deməkdir. Bu, sadəcə maddi təminat verməkdən daha çox şeydir; həm də onların ruhsal ehtiyaclarını qarşılamaq, doğru yönləndirmək, həyatın çətin anlarında düzgün dəstək olmaq anlamına gəlir.
İdeal ata olmaq üçün sadəcə bir neçə xüsusiyyət yetərli deyil. O, həm öz həyatını düzgün şəkildə qurmalı, həm də ailəsi üçün ən yaxşısını təmin etməyə çalışmalıdır. Bu məsuliyyətli rol, həyatda qarşısına çıxan hər hansı çətinlikdən qorxmaq əvəzinə, onlarla mübarizə aparmaq gücü verməlidir. Bu baxımdan, ata uşaqlarını yalnız maddi baxımdan deyil, həm də psixoloji və emosional baxımdan dəstəkləyən şəxs olmalıdır.
İdeal ata olmaq üçün lazım olan xüsusiyyətlərdən bəziləri bunlardır:
1) Ailəsinə qarşı dərin sevgi və məsuliyyət hissi: İdeal ata, öz ailəsini hər şeydən üstün tutmalıdır. Ailə onun ən əhəmiyyətli varlığı olmalı, həyat yoldaşına və uşaqlarına qarşı sevgisi və hörməti daim möhkəm olmalıdır. Ailənin qayğılarına qarşı həssas olmalı və onların ehtiyaclarını qarşılayarkən hər zaman nəzərə almalıdır.
2) Uşaqların birinci tərbiyəçisi olmaq: İdeal ata, uşaqlarına yalnız maddi təminat vermir, həm də onların düzgün tərbiyəsini təmin etməyə çalışır. Tərbiyə məsələsində həm anası ilə birlikdə işləyərək uşaqlarının mənəvi və əxlaqi inkişafına kömək etməlidir. Onların yaşadıqları mühitin və dostlarının təsirini düzgün izləyib, onlara doğru yol göstərməlidir.
3) Səhv davranışlara qarşı diqqətli olmaq: Uşaqlarını səhv hərəkətlərdən və yanlış düşüncələrdən qorumaq, onlara doğru düzgün yolu göstərmək üçün ata hər zaman diqqətli olmalıdır. Bu, onların gələcəyini daha sağlam və uğurlu etmək üçün vacibdir.
4) Ailədə nizam və intizamı təmin etmək: İdeal ata yalnız evin başçısı deyil, həm də evdəki qaydalara əməl edilməsinin təminatçısıdır. Bu, uşaqlarına həyatın hər anında nizamlı olmaq və özünü düzgün idarə etməyi öyrətməyə kömək edəcək.
5) Yaxşı nümunə olmaq: İdeal ata öz hərəkətləri ilə uşaqlarına nümunə olmalıdır. Uşaqlar, valideynlərinin davranışlarına baxaraq öyrənirlər. Hətta ən kiçik hərəkətlər belə onların həyatına təsir edə bilər. Ata, öz davranışları ilə uşaqlarına düzgün həyat dəyərlərini aşılaya bilər.
6) Ədalətli və bərabər davranmaq: İdeal ata, uşaqları arasında heç bir ayrı-seçkilik qoymamalıdır. Bütün uşaqlarına eyni səviyyədə diqqət göstərməli, onların hər birini fərd olaraq qiymətləndirməlidir. Bu, onların özünə inamını və etibarını inkişaf etdirəcək.
7) Mərhəmət və şəfqət: İdeal ata heç zaman qəzəb və sərtliklə uşaqlarına yanaşmamalıdır. Hər zaman yumşaq, şəfqətli və nəzakətli olmalıdır. Uşaqlar ata ilə münasibətdə özlərini təhlükəsiz hiss etməli, ona müraciət etdikdə anlayışla qarşılanmalıdır.
8) Məsləhət vermək və nəsihət etmək: Uşaqlarına həyat haqqında düzgün məsləhətlər verməli və onların inkişafına yönəldəcək müdrik nəsihətlərdə bulunmalıdır. Hər an, hər mərhələdə onlara yol göstərəcək anlayışa sahib olmalıdır.
9) Ailə ilə məsləhətləşmək: Ailənin qərarlarını tək başına verməkdənsə, həyat yoldaşı ilə müzakirələr aparmalıdır. Həyat yoldaşı ilə uyğunlaşaraq evin idarəsini birgə həyata keçirmək, uşaqların böyüdüyü mühitin sağlam və sabit olmasına səbəb olar.
10) Bütün vəziyyətlərdə ədalətli olmaq: Çətin anlarda belə, ata heç kimin haqqını tapdalamamalı və uşaqlarına doğru yolu göstərmək üçün ədalətli qərarlar qəbul etməlidir.
11) Uşaqları gələcəyə hazırlamaq: İdeal ata, uşaqlarını yalnız bugünkü həyat üçün deyil, həm də gələcək üçün hazırlamalıdır. Onlara həyatın real problemləri ilə qarşılaşmağı, düzgün seçim etməyi və müstəqil olmağı öyrətməlidir.
İdeal bir ata olmaq, sadəcə bir rol oynamaz, bu, hər an səbr və həssaslıq tələb edən, uşaqların həyatında ən böyük təsirə malik bir vəzifədir. İdeal ata, həyatında üzləşdiyi bütün çətinlikləri, ailəsinin maraqları və onların rifahı üçün aşmağa hazır olan bir şəxs olmalıdır. Həyatın hər mərhələsində uşaqlarına doğru yolu göstərmək, onlara dəyərli və zəngin bir gələcək hazırlamaq üçün daima çalışmalıdır.
