İnfeksion və qeyri-infeksion xəstəliklər insan sağlamlığını təhdid edən iki böyük xəstəlik qrupudur. Hər iki qrup arasında bir sıra fərqlər mövcuddur. Bu fərqlər, xəstəliklərin yaranma səbəbləri, yayılma yolları və müalicə metodları ilə əlaqəlidir.

İnfeksion xəstəliklər:

İnfeksion xəstəliklər, mikroorqanizmlər (bakteriyalar, viruslar, göbələklər və parazitlər) tərəfindən orqanizmdə yaranan xəstəliklərdir. Bu xəstəliklər insan orqanizmində müxtəlif infeksiyalar yaradır, bununla da bədən funksiyalarını pozur. İnfeksion xəstəliklər ən çox infeksiya yaradan mikroorqanizmlərin orqanizmə girməsi ilə baş verir.

İnfeksion xəstəliklərin əsas xüsusiyyətləri bunlardır:

Yayılma yolları: İnfeksion xəstəliklərə yoluxma, bir şəxsdən digərinə müxtəlif yollarla, məsələn, hava yolu ilə, təmas yolu ilə, qanla və ya maye ifrazatları vasitəsilə baş verir.

Mikroorqanizmlərin təsiri: Bu xəstəliklərə səbəb olan mikroorqanizmlər orqanizmə daxil olaraq bədənin təbii müdafiə mexanizmlərini aşmağa çalışır. İnfeksion xəstəliklər birbaşa infeksiya mənbəyindən (insan, heyvan və ya ətraf mühit) yayılır.

Təkrarlanan yoluxmalar: İnfeksion xəstəliklər təkrarlanabilər və müalicə edilməsə, yayılma sahəsi genişlənə bilər.

Müalicə yöntəmləri: İnfeksion xəstəliklərin müalicəsi əsasən antibiotiklər, antivirallar, antifungallar və ya antiparazitiklər ilə həyata keçirilir.

Qeyri-İnfeksion xəstəliklər:

Qeyri-infeksion xəstəliklər, infeksiya ilə bağlı olmayan və xarici mikroorqanizmlərin təsiri nəticəsində meydana gəlməyən xəstəliklərdir. Bu xəstəliklər, bədənin daxili faktorlarından və ya həyat tərzi ilə əlaqədar olan amillərdən qaynaqlanır.

Qeyri-infeksion xəstəliklərin xüsusiyyətləri:

Yaradan faktorlar: Qeyri-infeksion xəstəliklər, genetik faktorlardan, həyat tərzindən, qidalanma vərdişlərindən, ətraf mühitin təsirindən və stress kimi amillərdən irəli gəlir.

Yavaş yaranma: Bu xəstəliklər adətən uzun müddət ərzində, yavaş-yavaş inkişaf edir və birbaşa mikroorqanizmlərin təsiri ilə bağlı deyil.

Yayılma: Qeyri-infeksion xəstəliklər infeksion xəstəliklər kimi insanlardan insana keçmir. Bu xəstəliklər əksər hallarda fərdi həyat tərzi və ətraf mühit şəraitindən asılıdır.

Müalicə yöntəmləri: Qeyri-infeksion xəstəliklərin müalicəsi, əsasən həyat tərzinin dəyişdirilməsi, dərman müalicəsi və profilaktik tədbirlərlə həyata keçirilir. Bəzən bu xəstəliklərin müalicəsi uzun müddət tələb edir.

İnfeksion və Qeyri-İnfeksion xəstəliklərin əsas fərqləri:

Səbəbkar faktorlar: İnfeksion xəstəliklər mikroorqanizmlərin (bakteriyalar, viruslar, göbələklər və s.) təsiri ilə yaranır, qeyri-infeksion xəstəliklər isə əsasən həyat tərzi və genetik amillərlə bağlıdır.

Yayılma yolu: İnfeksion xəstəliklər bir insandan digərinə yayılma potensialına malikdir, qeyri-infeksion xəstəliklər isə belə bir xüsusiyyətə malik deyil.

Müalicə yöntəmləri: İnfeksion xəstəliklər infeksiya növünə uyğun dərmanlarla müalicə edilir, qeyri-infeksion xəstəliklərdə isə müalicə çox vaxt həyat tərzini dəyişdirmək, düzgün qidalanmaq və stressi idarə etmək üzərində qurulur.

İzlər və əlamətlər: İnfeksion xəstəliklər tez-tez yüksək temperatur, halsızlıq, öskürək, burun axıntısı və s. ilə özünü göstərir. Qeyri-infeksion xəstəliklər isə tez-tez uzun müddət ərzində yavaş-yavaş irəliləyir və bədənin müxtəlif sistemlərindəki dəyişikliklərə səbəb olur.

Nərminə Abbasova

MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi