İnsan həyatında maddi durum, çox vaxt daxili səadət və həyatın keyfiyyəti ilə birbaşa əlaqələndirilir. Bununla yanaşı, kasıblıq yalnız pulun və əmlakın çatışmazlığı ilə bağlı deyil, eyni zamanda insanın psixoloji vəziyyətindən, yaşam tərzindən və ümumi dünyagörüşündən də asılıdır. Hər bir insanın maddi vəziyyətinə təsir edən bir çox faktor mövcuddur. Bu yazıda, insanı kasıb edən başlıca səbəblər üzərində dayanaq.

İnsanın təhsil səviyyəsi, maddi vəziyyətinə birbaşa təsir göstərən ən önəmli amillərdən biridir. Təhsilsiz bir insanın iş tapma şansı azdır, yüksək maaşlı işlərə girməsi isə daha çətindir. Təhsil, insanın əmək bazarında rəqabət qabiliyyətini artırır, ona müxtəlif sahələrdə iş imkanları təqdim edir və nəticə olaraq, həyatını daha rahat hala gətirir. Təhsil səviyyəsinin aşağı olması, bir insanın sosial mövqeyini də aşağı sala bilər.

Ailə, uşaqların dünyaya baxışını və həyat tərzini müəyyən edən ən mühüm təsir vasitəsidir. İnsanın böyüdüyü mühitin maddi vəziyyəti, ona gələcəkdəki iş həyatında necə bir örnək yaratdığına böyük təsir edir. Zəif iqtisadi vəziyyətdə böyüyən bir şəxs, mübarizə etməyi öyrənsə də, bəzi hallarda maddi çatışmazlıqlar onu həyata başqa cür yanaşmağa və daha çətin şəraitdə yaşamağa məcbur edə bilər.

Pulun düzgün idarə edilməməsi və israfçılıq, insanı kasıb edə biləcək amillərdən biridir. Bəzi insanlar pul qazanmaqda çətinlik çəkməsələr belə, əllərindəki vəsaiti düzgün şəkildə idarə edə bilməzlər. Zəruri olmayan xərclərə önəm vermək, borcların artması və ya sərf etməli olduqları şeylərdən çox, istəklərə yönəlmək bu vəziyyətə səbəb olur. Bütün bu yanlış iqtisadi davranışlar, nəticədə insanın maliyyə vəziyyətini pisləşdirə bilər.

Bəzən bir insanın iş gücü itməsi və ya özünə qayğı göstərməkdə çətinlik çəkməsi, sağlamlıq problemləri ilə bağlıdır. Xroniki xəstəliklər, bir insanın iş həyatını dayandırmasına səbəb ola bilər. Sağlamlıq problemleri həm də böyük tibbi xərclərə gətirib çıxara bilər ki, bu da insanın maliyyə vəziyyətini ciddi şəkildə zorlaşdırar. Çox vaxt bu tip vəziyyətlər insanın gəlirlərini azaldır və borclara sürükləyir.

İnsan, karyera qurarkən yanlış seçimlər edə bilər. Bu seçimlər, maddi baxımdan daha aşağı mövqelərdə qalmasına səbəb ola bilər. Həmçinin, yanlış sahədə çalışmağa başlamaq, uzun müddət bu sahədə inkişaf edə bilməmək və nəticədə iş həyatında irəliləyiş əldə etməmək də insanı kasıb edə bilər. Uğursuz karyera seçimləri, həm də insanın özünü inkişaf etdirməsi və sosial həyatına təsir göstərən əsas faktorlardan biridir.

Bəzən insanın maddi vəziyyəti, onun daxili vəziyyəti və psixoloji durumu ilə sıx bağlıdır. Əgər insan özünü qiymətləndirməyi bilməzsə, şüuraltında uğursuzluq qorxusu varsa və ya həyatdan məmnun deyilsə, bu vəziyyət onun müsbət qərarlar verməsinə mane ola bilər. Maddi vəziyyətə olan mənfi yanaşma, həyatın digər sahələrində də problemlərə yol açar. Belə hallarda insan özünü çətin vəziyyətdə hiss edir və daha da pis vəziyyətlərə düşür.

İnsanların bəzi hallarda maddi vəziyyətdən şikayət etmələri, ancaq bu vəziyyətdən çıxmaq üçün lazımi addımları atmamaqla bağlıdır. Çalışqanlıq və mübarizə ruhunun olmaması insanı kasıb edə bilər. Həvəslə çalışmayan, daim birbaşa və ya dolayı yolla fəaliyyət göstərməyən insan, təbii olaraq irəliləyə bilməz və bu da onun maddi vəziyyətini mənfi təsir edər.

Cəmiyyətdəki sosial fərqliliklər, bəzən insanın maddi vəziyyətinə təsir edə bilər. Məsələn, iş imkanları və əmək bazarındakı qeyri-bərabərliklər, müəyyən qrupların inkişafını əngəlləyə bilər. Cəmiyyətdəki bu fərqliliklərə məruz qalan insanlar daha çətinliklərlə üzləşə bilər və maddi vəziyyətləri daha pis ola bilər. Cəmiyyətdəki bu bərabərsizliklər insanın sosial yüksəlişini və iqtisadi stabilliyini çətinləşdirir.

Hazırladı: Fateh