Havaların isinməsi ilə gün eynəklərinə tələbat da artır. Artıq hər addımbaşı gün eynəklərinin açıq şəkildə və ya mağazalarda satışına rast gəlirsən. Dayanacaqda, metroda, küçədə, optik və ya aksesuar mağazalarında fərqli dizayna, qiymətə və keyfiyyətə malik gün eynəkləri təklif olunur. Amma əksəriyyətimiz bu eynəklərin keyfiyyəti barədə məlumatlı deyilik.
Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov əhalini ölkədə satılan gün eynəklərini taxıb gözlərini kor etməməyə çağırır: “Eynək yeməli deyil ki, istehlakçı dadını hiss etsin. Taxır gözünə, gözünü kor edir. Heç gözünün nədən xarab olduğundan xəbəri belə olmur. Bazarda əksər eynəklər keyfiyyətsiz olsa da, əhali bunu ayıra bilmədiyindən bizə şikayət də etmir”.
AİB sədri əməkdaşımızla söhbətində vurğulayıb ki, brend, keyfiyyətli eynəklərin özlərinin testləri var: “Misal üçün, polaroid eynəyi satan adam gərək onun testini də alıcıya təqdim etsin. Onu alan adam eynəyi gözünə taxaraq xüsusi testə baxdıqda eynəyin palaroid olub-olmamasını müəyyən edir”.
Onun dediyinə görə, Azərbaycanda eynək taxmaq mədəniyyəti əcaib formadadır: “Qışın günü qadınlar, xüsusən sükan arxasına oturan kimi gözlərinə gün eynəkləri taxırlar. Qaranlıq havalarda da, yerli-yersiz gözlərinə eynək taxırlar. Bunu edərkən sağlamlıqlarına vurduğu zərbədən bixəbərdirlər”.
Hüseynov bildirib ki, bazar saxta, keyfiyyətsiz eynəklərlə doludur: “Gün eynəklərinin satışına nəzarət olmalıdır. Eynək aldıqda alıcılar satıcıdan eynəyin sertifikatını tələb etsinlər. Harda istehsal olunması, qiymətilə bağlı sənədlərə baxsınlar” deyən həmsöhbətimiz əlavə edib ki, orijinal eynəklərin qiyməti 200 manatdan başlayır: “Baxır hansı ölkənin istehsalıdır. İtaliyada, Portuqaliyada da ucuz eynəklərin satıldığını görmüşəm. Bunu insanlar ayırd edə bilmədiyi üçün hər cür qiymətdə saxta eynək tapmaq olar. Amma Portuqaliya, Cənubi Afrika, Avstraliya, İtaliya kimi inkişaf etmiş ölkələrdə gün eynəkləri yalnız çimərliklərdə satılır. Amma Azərbaycanda gün eynəklərinin şəhərin harasında gəldi, necə gəldi, hər qiymətə satıldığını görmək olur. Keyfiyyətsiz gün eynəkləri bizi qorumur, gözümüzü, sifətimizi korlayır. Əhali bilməlidir ki, həkimlər tərəfindən gözdə müəyyən müayinə aparıldıqdan sonra gün eynəkləri təyin edilməlidir. Alıcı öz hüquqlarını bilməlidir”.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycana Çin, Dubay, Hindistan, Türkiyə və İrandan gətirilən gün eynəklərinin 80 faizi standartlara cavab verməyən plastik eynəklərdir, gözə ziyandır: “Orijinal eynəklərin qiyməti baha olduğundan ala bilməyənlərə gün eynəyi heç taxmamağı məsləhət görürəm. Qara eynək taxmaq ağılsızlıqdır. Mən özüm heç vaxt eynək taxmıram. 100 faiz görmə qabiliyyətim var”.
Qeyd edək ki, parlaq günəş şüalarının altında keyfiyyətsiz gün eynəkləri görmə qabiliyyətinə mənfi təsir göstərir, görmə orqanlarının zədələnməsinə də gətirib çıxarır. Əsasən də yaşlı insanlar üçün belə eynəkləri taxmaq olmaz. Yaşlı insanlarda gözü müdafiə edən melaninin piqmentləri azaldığı üçün keyfiyyətsiz eynək taxmaq olduqca təhlükəlidir.
Gün eynəklərinin satışı ilə məşğul olan Günay Rzayevanın bildirdiyinə görə, yayda, xüsusilə də dənizkənarında eynəksiz keçinmək mümkün deyil: “Havalar istiləşən kimi eynək satışı başlayır. Hamı da bilir ki, gün eynəklərinin keyfiyyəti qiymətindən asılıdır. Bu gün 2-3 manatdan başalayan gözlüyü plasmast olan eynəklər də var, 100 manatdan başlayan eynəklər də. Əksər alıcılar cibinə müvafiq olaraq üz quruluşuna yaraşan və son dəb modeldə olan eynək almağa üstünlük verirlər. Eynəyin sertifikatını tələb edənlərsə olmur”.
G.Rzayeva qeyd edib ki, gün eynəyinin keyfiyyətinə əmin olmaq üçün brend gün eynəkləri almaq lazımdır: “Brend adını qorumaq üçün sağlamlıq üçün təhlükəli olan malı istehsal etmir, satışa buraxmır. Keyfiyyətli gün eynəkləri gözəl və dəbli görünüşü ilə yanaşı, gözlərimizi qoruyur, gördüyümüz təsvirlər dəqiq olur. Dənizkənarında istirahət üçün polaroidli eynəklər daha uyğundur. Bu cür eynəklər günəş şüalarından qorumaqla yanaşı sudan düşən işıltıların eynəyin şüşəsində əks olunmasının qarşısını alacaq. Qış turizmi üçün şüşəsi ayna effekti verən boz və ya qəhvəyi gün eynəkləri məsləhətdir. İşıqlandırılmadan asılı olaraq şüşəsinin rəngi dəyişən “buqəmul” effektli eynəklər də gözlərin rahatlığı üçün effektlidir” deyən satıcı əlavə edib ki, keyfiyyətli eynəklərdə belə düz günəşə baxmaq məsləhət deyil.
Aynurə MƏMMƏDOVA
