Məktəbli qızın telefonu götürülüb, onun haqqında məlumatlar onun yaxınlarına göndərilib. Qızın özü döyülüb, ona görə mərkəzi rayon xəstəxanasına yerləşdirilib. Zərərçəkənin anasının dediyinə görə, qızda şiddətli baş ağrıları və ürəkbulanma yaranıb. Məhkəmə-tibbi ekspertizası onun üzərində çoxsaylı döyülmə izlərini qeydə alıb. Versiyalardan birinə görə, döyülmələrə səbəb qızın telefonu vasitəsilə onun sinif yoldaşı olan RİH başçısı müavininin qızının gənc oğlanla yazışması olub.
Arifqızı döyülmə faktını təkzib edərək deyib ki, telefonu ona öz qızı gətirib. Lakin o, orada öz fikrincə, dəhşətli foto və videolar olduğunu görüb, bir qismini qızın valideynlərinə göndərib.
Döyülmə faktı ilə bağlı Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 309.1-ci (vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə) maddəsi ilə cinayət işi başlanıb, prokurorluq Lənkəran-Astara Regional Təhsil İdarəsinə və RİH-ə müraciət edib ki, qadınlara qarşı tədbir görülsün. Nəticədə Arifqızı rayon icra başçısının müavini vəzifəsindən azad edilib.
Baş verənlərlə bağlı danışan “Etibarlı Gələcək” İctimai Birliyinin sədri, uşaq hüquq müdafiəçisi Kəmalə Həşimova şokda olduğunu deyib: “Hadisəni eşidəndə özümə yer tapa bilmədim, bunlar baş verməməlidir. Aydındır ki, bu, uşaq hüquqlarının kobud şəkildə pozulması, ona qarşı fiziki zorakılığın tətbiq edilməsidir. Günahkarlar nəinki vəzifədən uzaqlaşdırılmalı, qanun çərçivəsində tam şəkildə cəzalandırılmalıdırlar”.
“İndiyədək eşitmişik ki, icra başçısının müavini vəzifəsindən azad edilib və yeri gəlmişkən, o, həm də Lənkəran Rayon İcra Hakimiyyətində Yetkinlik yaşına çatmayanların işləri üzrə komissiyanın sədri vəzifəsini icra edir. Belə kadrların belə bir işə necə çatması barədə düşünməyə dəyər. Bəs məktəb direktoru? Axı, o da günahkardır və buna görə də cavab verməlidir. Söhbət çox şeylərdən, xüsusən də uşaqların taleyindən asılı olan vəzifələrdə çalışan insanlardan gedir. Onlara qarşı həqiqətən sərt tədbirlər görülməyənə qədər belə hadisələr təkrarlana bilər”, – deyə həmsöhbətimiz bildirir.
Hüquq müdafiəçisi qeyd edir ki, mövcud məlumata görə, Arifqızı öz qızına da fiziki zorakılıq edib və bu da faktı nəzərdən qaçırmaq olmaz: “Hamısı qızının anasının bildiyi rəfiqəsi vasitəsilə bir oğlanla yazışması ilə əlaqədardır. Nə olsa da, qadınların uşağa bunu etməyə, onu döyməyə, alçaltmağa haqqı yox idi. Heç kəsin problemi zorla həll etmək hüququ yoxdur, xüsusən də söhbət azyaşlıdan gedirsə. Telefonunu əlindən alıblar ki, heç kimə zəng vura bilməsin, şəkil çəkməsin, baş verənləri videoya çəkməsin”.
“Qızın anası hüquq-mühafizə orqanlarına müraciət edib, araşdırma aparılır, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi və bir çox digər orqanlar işə qarışıb. Dindirmə zamanı qızın yaşını nəzərə almaq lazımdır, uşağın psixologiyasından xəbəri olanların işi aparması arzu edilir. Biz aidiyyəti qurumları – Daxili İşlər Nazirliyini, prokurorluğu, Lənkəran Rayon Polis İdarəsini uşağın hüquqlarını pozmadan, ona bir daha xəsarət yetirmədən hər şeyi hərtərəfli öyrənməyə çağırırıq”, – deyə müsahibimiz söyləyib.
Həşimovanın sözlərinə görə, döyülən qız müayinə üçün göndərilib və onunla ciddi işləmək lazımdır: “Elə etmək lazımdır ki, təkcə fiziki deyil, həm də emosional xəsarətlər dərin iz buraxmasın. Eyni zamanda, reabilitasiya iki qıza münasibətdə olmalı, RİH müavininin qızı da bu işə cəlb olunmalıdır. Amma nəzərə almaq lazımdır ki, anasının bu işə qarışması onun xüsusi təzyiq və qorxu yaşayacağı anlamına gəlir. Baxmayaraq ki, ölkəmizdə uşaq hüquqları ilə bağlı bir çox sənədlər qəbul edilib, bu məsələ ilə bağlı mühüm konvensiyalar ratifikasiya edilib, lakin uşaqlara qarşı zorakılıq hallarının təkrarlanması bu qanunların iş mexanizmlərinə baxılmasının zəruriliyini göstərir. Gələcəkdə belə halların qarşısını almaq üçün monitorinqlər aparmaq, baş vermiş vəziyyətlərin təhlilini aparmaq lazımdır”.
Təhsil Nazirliyinin hadisəyə reaksiyasına gəlincə, qurum məktəblinin döyülməsi faktını, eləcə də uşaqlara qarşı zorakılığın bütün formalarının təzahürlərini pisləyib. Struktur araşdırmanın təqsirkarların cəzalandırılmasına səbəb olacağına əminliyini ifadə edib.
Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın sədr müavini, təhsil eksperti Nadir İsrafilov müəllimlər və direktorlar tərəfindən şagirdlərə qarşı fiziki zorakılıq hallarının olduğunu, lakin belə bir halın ilk dəfə baş verdiyini qeyd edir: “Bu kimi məsələlərdə aidiyyəti qurumların operativliyi vacibdir. Hadisədən bir neçə gün keçib, amma heç bir konkretlik yoxdur”.
“Zorakılıq yolverilməzdir, bütün dövlət qurumları, o cümlədən Təhsil Nazirliyi bunu pisləyir. Amma zəruridir ki, belə hallarda müvafiq strukturlar tərəfindən araşdırma və qiymətləndirmə mümkün qədər tez aparılsın. Əks halda, bunlar baş verənə qədər bütün müddət ərzində fərziyyələr, müxtəlif fikirlər üçün yer var və bu, iş deyil”, – deyə İsrafilov vurğulayıb.
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin (AQUPDK) İnformasiya və analitik araşdırmalar şöbəsinin müdiri Elgün Səfərovun dediyinə görə, döyülən qızın ailəsi ilə əlaqə saxlanılıb: “Həmçinin, rayon icra hakimiyyəti və bu məsələ ilə məşğul olan komissiya ilə əlaqə yaradılıb. Bundan əlavə, hazırda qaldırılan məsələ ilə bağlı Dövlət Komitəsi, prokurorluq və Daxili İşlər Nazirliyi arasında əlaqələndirmə işi aparılır. Respublikanın Ombudsmanı da məsələyə cəlb olunub. Yeniyetməyə psixoloji yardımın göstərilməsi məsələsi öz həllini tapıb və Dövlət Komitəsi öz səlahiyyətləri daxilində uşağın hüquqlarının müdafiəsi üçün bütün mümkün tədbirləri həyata keçirir”.
İnanmaq istərdik ki, yeniyetmə qız baş verənlərdən tez bir zamanda sağalacaq, günahkarlar isə əməllərinə görə cavab verəcəklər. Və yenə də bu, həqiqətən düşünmək üçün daha bir səbəbdir: necə olur ki, bu cür kadrlara uşaqlarla işləmək həvalə olunur?
Elya Belskaya
