Limfa vəzlərinin şişməsi (limfadenopatiya) bir çox insan üçün narahatlıq yarada bilən bir vəziyyətdir. Limfa sisteminin bir hissəsi olan bu vəzlər, orqanizmin immun müdafiəsində mühüm rol oynayır. Şişmə müxtəlif səbəblərdən yarana bilər və bu yazıda onun səbəbləri, simptomları, diaqnoz üsulları, müalicə metodları və profilaktikası haqqında məlumat verəcəyik.

1) Şişmənin səbəbləri

Limfa vəzlərinin şişməsinin bir çox səbəbi var, bunlar arasında:

İnfeksiyalar: Bakterial, viral və ya fungal infeksiyalar limfa vəzlərini şişirə bilər. Məsələn, soyuqdəymə, qızılca və ya mononukleoz.

Xərçəng: Limfa sisteminin xərçəngləri (limfoma, lösemi) və digər orqanlardan yayılan xərçəng hüceyrələri də limfa vəzlərinin böyüməsinə səbəb ola bilər.

Autoimmun xəstəliklər: Romatoid artrit və lupus kimi xəstəliklər, immun sisteminin öz toxumalarına hücum etməsi nəticəsində şişməyə səbəb ola bilər.

Digər səbəblər: Dərman reaksiyaları, allergiyalar və toksinlərlə məruz qalma da şişməni yarada bilər.

2) Şişmənin simptomları və əlamətləri

Limfa vəzlərinin şişməsi aşağıdakı əlamətlərlə müşayiət oluna bilər:

Şişkin və ya həssas limfa düyünləri (tez-tez boyun, qoltuq altı və ya qarında)

İnfeksiya əlamətləri: qızdırma, yorğunluq, baş ağrısı

İtirilmiş iştaha və ya kilo itkisi

Qızartı və ya şişkinlik

3) Diaqnoz

Limfa vəzlərinin şişməsini diaqnoz etmək üçün tibbi müayinə vacibdir. Həkim aşağıdakı üsulları istifadə edə bilər:

Fiziki müayinə: Şişkin limfa düyünlərinin yerləşməsi və ölçüsü qiymətləndirilir.

Laboratoriya testləri: Qan testləri, infeksiyaların və xərçəngin müəyyən edilməsi üçün.

Görüntüləmə üsulları: Ultrason, CT və ya MRI skanları, şişkinliyin səbəbini müəyyən etmək üçün istifadə edilir.

4) Müalicə

Müalicə şişmənin səbəbinə əsaslanır:

İnfeksiyalar: Bakterial infeksiyalar üçün antibiotiklər, viral infeksiyalar üçün isə simptomatik müalicə.

Xərçəng: Kemoterapi, radioterapiya və ya cərrahiyyə ilə müalicə.

Autoimmun xəstəliklər: İmmunitet sistemini tənzimləyən dərmanlar.

Digər müalicə metodları: Simptomları yüngülləşdirmək üçün analjeziklər və ya iltihab əleyhinə dərmanlar.

5) Komplikasiyalar

Limfa vəzlərinin şişməsi bəzən ciddi komplikasiyalara yol aça bilər, məsələn:

Absesin yaranması

İnfeksiyanın yayılması

Xərçəngin inkişafı

6) Profilaktika

Limfa vəzlərinin şişməsinin qarşısını almaq üçün aşağıdakı profilaktik tədbirlərə riayət etmək faydalıdır:

İnfeksiyalardan qorunmaq: Gigiyena qaydalarına riayət edin, vaksinlərinizi vaxtında etdirin.

Sağlam həyat tərzi: Bərabər qidalanma, müntəzəm fiziki fəaliyyət və stressin idarə edilməsi.

Tibb müayinələri: Hər il mütəmadi tibbi müayinələr keçirmək.

7) Müddət və gedişat

Limfa vəzlərinin şişməsi müvəqqəti və ya daimi ola bilər. Məsələn, infeksiyalardan sonra şişkinlik bir neçə həftə ərzində arta bilər, amma xərçəng və ya digər ciddi vəziyyətlərdə daha uzun müddət davam edə bilər.

8) Risk faktorları

Limfa vəzlərinin şişməsi üçün risk faktorları arasında yaş, genetik meyl və həyat tərzi mühüm rol oynayır. Məsələn, immun sistemini zəiflədən vəziyyətlərdə şişmə ehtimalı artır.

Nəticə

Limfa vəzlərinin şişməsi ciddi bir vəziyyət ola bilər, lakin düzgün diaqnoz və müalicə ilə idarə oluna bilər. Şişkinlik müşahidə edildikdə, mütləq həkimə müraciət etmək vacibdir. Sağlam həyat tərzi və mütəmadi tibbi müayinələr bu vəziyyətin qarşısını almağa kömək edə bilər.

Nərmin Səfərova

Qastroenteroloq-terapevt

(Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər 099 700 87 87 mobil nömrəsi ilə birbaşa Nərmin Səfərova ilə əlaqə saxlaya və ya https://www.instagram.com/qastroenteroloq_dr.nermin/?igsh=MTJqZjdwMXRveHl0Yw%3D%3D&utm_source=qr instagram hesabı vasitəsiylə kontakt qura bilərlər.)