“Bağırsaq infeksiyası bakteriya və viruslar kimi mikrobioloji agentlər və ya parazitlər tərəfindən törədilə bilən bir xəstəlik növüdür. Qida zəhərlənməsi də bağırsaq infeksiyasına səbəb ola bilər. Bağırsaq infeksiyası olan şəxslərdə bağırsaq florasının dəyişməsindən asılı olaraq həzm fəaliyyətləri mənfi təsirlənir və ishal baş verir. Sulu defekasiya səbəbindən xəstələr daim tualetə getmək ehtiyacı hiss edirlər”.

Bu sözləri oxucularımızı bağırsaq infeksiyaları ilə bağlı məlumatlandıran  Mayomed Fizioterapiya və Reabilitasiya Klinikasının təsisçisi və baş həkimi, həkim-terapevt, ailə həkimi Nərminə Abbasova deyir.

Həkimin sözlərinə görə, çox narahatedici bir xəstəlik olan qastroenterit də maye itkisinə səbəb olmaqla yorğunluq, halsızlıq kimi mənfiliklərə səbəb olur:

“Xəstəliyi olan bir çox insanı maraqlandıran məsələlərdən biri də bağırsaq infeksiyasının nə qədər davam etdiyi və nə vaxt yaxşılaşacağıdır. Bağırsaq infeksiyası nəticəsində yaranan ishal və digər problemlər adətən bir həftə ərzində öz-özünə sağalır. Yoluxucu bir xəstəlik olduğu üçün xüsusilə məktəb tualetləri kimi ev mühitinə nisbətən gigiyena qaydalarının qeyri-kafi olduğu yerlərdə yoluxma ehtimalı çox yüksəkdir. Xəstəliyin sağalma müddətinin uzanması ilə bağlı yarana biləcək ciddi fəsadların qarşısını almaq üçün yoluxmuş şəxslər dərhal həkimə müraciət etməli, lazımi müayinələrdən keçməli və müalicə proseslərinə başlamalıdılar”.

Ailə həkimi qeyd etdi ki, bağırsaq infeksiyası birdən çox səbəbə görə baş verə bilər. Onun sözlərinə görə, müalicə planı da xəstəliyin səbəbinə görə fərqli olacağından, ishal şikayəti ilə həkimə müraciət edən xəstələrdə xəstəliyin infeksiyadan qaynaqlanıb-qaynaqlanmaması müəyyən edilməli, əgər infeksiyadan qaynaqlanırsa, müəyyən edilməlidir:

“Qastroenterit bağırsaqda infeksiyaya səbəb olan faktora görə 3 müxtəlif qrupda araşdırılır. Bunlar bakterial qastroenterit, viral qastroenterit və parazitar qastroenteritdir.

Bağırsaq infeksiyası çox yayılmış bir sağlamlıq problemidir və onun simptomları bütün xəstələrdə demək olar ki, eynidir. Ən çox görülən bağırsaq infeksiyası simptomlarını belə sıralamaq olar:

Sulu ishalın qəfil başlanğıcı, bulantı və qusma, qarın ağrısı və kramplar, yanğın, baş ağrısı, yorğunluq və zəiflik, maye itkisi səbəbindən quru ağız və dəri, həddindən artıq susuzluq, mədə ağrısı, aşağı qan təzyiqi, ayaqlarda ağrı.
Bu simptomlar ishal üçün xarakterik olsa da, onların bir həftədən çox davam etməsi infeksiyanın şiddətini və ya fərqli bir xəstəliyin mövcudluğunu göstərir və xəstələrin təcili tibbi yardım almasını tələb edir”.

Nərminə xanım bağırsaq infeksiyasına səbəb olan amillərdən də söz etdi. Bildirdi ki, qastroenterit bir növ yoluxucu xəstəlik olduğundan, infeksiyaya səbəb olan agentlər bədənə daxil olduqda və immunitet sistemini məğlub etdikdə inkişaf edir:

“Bu, yoluxucu bir xəstəlikdir və bağırsaq infeksiyasına səbəb olan bakteriya və ya viruslara yoluxmuş insanlardan sağlam insanlara keçə bilər. Qeyri-gigiyenik şəraitdə hazırlanmış və ya uyğun olmayan şəraitdə saxlanılan yemək və içkilər, çirkli su, tualetə getmək, uşaq bezlərini dəyişmək kimi hərəkətlərdən sonra əlləri yumamaq xəstəliyin inkişafına səbəb olan səbəblər sırasındadır. Bağırsaq infeksiyalarının böyük əksəriyyəti viral infeksiyalardır. Xüsusilə uşaqlarda və kiçik körpələrdə rotavirus və norovirus kimi viral bağırsaq infeksiyaları müalicə edilmədikdə həyati təhlükəsi olan ölçülərə çata bilər. Belə infeksiyalarda antibiotiklərin şüursuz istifadəsi də xəstəliyin irəliləməsinə səbəb olur. Bağırsaq infeksiyası olan fərdlər şüursuz antibiotik istifadəsinə keçmək əvəzinə xəstəxanaya aparacaqları diaqnostik testlərlə xəstəliyin səbəbini öyrənməli və müalicə almalıdırlar”.

Həkim-terapevt bildirdi ki, bağırsaq infeksiyası adətən istirahət, bol maye qəbulu və uyğun qidaların qəbulu ilə ən geci 1 həftə ərzində öz-özünə sağaldığı üçün xəstələr adətən həkimə müraciət etməyə ehtiyac duymurlar. Bu isə onların yanlışları ola bilər:

“Bağırsaq infeksiyası olan xəstələr susuzlaşdırmanın qarşısını almaq üçün gündə 2-2,5 litr su qəbul etməli, tərkibində az lifli və maye çəkisi olan qidalara üstünlük verməlidirlər. Yeməklər az yağlı hazırlanmalı, şəkər istehlakından mümkün olduğu qədər uzaqlaşdırılmalıdır. Qatıq, ayran, kefir kimi tərkibində probiotik bakteriyalar olan qidalar infeksiyanı aradan qaldırmağa və ishalın qarşısını almağa kömək edir. Bundan əlavə, qaynadılmış kartof və düyü istehlakı da bağırsaqlarda suyun udulmasını artırdığı üçün ishalı aradan qaldırır. Qızdırma halında həkim tərəfindən parasetamol olan dərmanların istifadəsi tövsiyə oluna bilər. Həddindən artıq və davamlı qusma halında, maye itkisinin qarşısını almaq üçün ürəkbulanma əleyhinə dərmanlar istifadə edilə bilər. Bunlara əlavə olaraq xəstə mümkün qədər dincəlməli, ətrafdakı insanlara bulaşmaması üçün xəstənin istifadə etdiyi tualet xəstəlik zamanı başqaları tərəfindən istifadə edilməməli, sonra isə çox detallı bir şəkildə təmizlənməlidir. Davamlı başgicəllənmə, sidik ifrazının azalması və ya tamamilə dayanması, nəcisdə qan olması, hərarətin 38 dərəcədən yuxarı qalxması, daimi qusma nəticəsində heç bir maye qəbul edilə bilməməsi, simptomların bir neçə gün ərzində keçməməsi hallarında həkimə müraciət etməlidir. Xəstəliyin öz-özünə keçməsi gözlənilmədən mümkün qədər tez məsləhətləşmək lazımdır.

Bir neçə gün ərzində yaxşılaşmayan ishal, ciddi infeksiyaların mövcudluğuna işarə etdiyi üçün dərman müalicəsi tələb edir. Bu vəziyyətdə ən qısa müddətdə həkim nəzarətindən keçərək müalicə prosesinə başlamaq xəstəliyin daha ciddi ölçülərə keçməsinin qarşısını alacaq”.