Heykəllər yalnız tarixi şəxsiyyətlərin, siyasətçilərin, sərkərdələrin, şairlərin, yazıçıların , bədii əsər qəhrəmanlarının deyil , həmçinin insanlar tərəfindən sevilən nağıl personajlarının şərəfinə də ucaldılıb. Bu yazıda fərqli ölkələrdə yerləşən bu heykəllərin siyahısını təqdim edirik.
Kopenhagen – “Su pərisi”
Hans Xristian Andersen tərəfindən 1837-ci ildə yazılmış “ Su pərisi” nağılı əsasında inşa edilən bu heykəl 1913-cü ildən etibarən Kopenhagen şəhərini bəzəyir və onun fəxri hesab edilir. Orta ölçülərdə düzəldilmiş bürünc heykəl sahil daşının üzərində oturub.
Yüz ildən çoxdur ki, mövcud olan bu heykəl dəfələrlə vandalizmə məruz qalmışdı. Onu bir neçə dəfə bəzəmişdilər, sağ əlini amputasiya edib, üç dəfə onun başını kəsən qəddar insanlar hətta 2003-cü ildə daşdan belə atmışdılar. Xoşbəxtlikdən, heykəl hər zaman bərpa olunmuşdu.
Sankt-Peterburq- Ostap Benderin heykəli
Bu ad gənc nəslə o qədər tanış olmasa da yaşlı nəslin sevimli qəhrəmanlarından idi. İlya İlf və Yevqeni Petrovun “12 stul” və “Qızıl dana” əsərlərinin baş qəhrəmanı Ostap Bender özünün fırıldaqçılığı ilə bütün dünyada məşhurdur. Belə bir inam var, kimin bir gizli işi varsa, ya da imtahana gedəcəksə, Ostap Benderin burnuna əlini çəksə onda onun işi mütləq alınacaq.
Sanok ( Polşa) – İgid əsgər Yozef Şveykin heykəli
Şveyk çex yazıçı Yaroslav Qaşekin satirik romanının baş qəhrəmanıdır. Bu romanda ağıldan kəm olan Şveykin Birinci Dünya müharibəsi zamanı başına gələn hadisələrdən bəhs olunur.
Maraqlıdır ki, 2005-ci ilə kimi vətəni Çexiyada Şveykə heç bir abidə ucaldılmayıb. Qeyd edək ki, bu abidə Polşanın Sanok şəhərində baş verən hadisənin şərəfinə ucaldılıb. Qədim rəvayətə görə, kim cəsur əsgər Şveykin burnuna əlini sürtərsə sevgidə mütləq bəxti gətirəcək.
Bodenverder– Baron Münhauzen abidəsi
Alman yazıçısı Rudolf Erich Raspenin 1785-ci ildə nəşr edilmiş “Baron Münhauzenin Rusiyada möhtəşəm səyahətləri və mübarizələri” adlı kitabında yaratdığı uydurma Almaniya zadəganıdır. “Dünyanın ən dürüst adamı”nın şərəfinə ucaldılan bu abidə bir illüstrasiya formasında hazırlanıb. Abidə elə müəllifin doğulduğu Almaniyanın Bodenverder şəhərində ucaldılıb. Deyirlər ki, əgər kimsə baronun atının qulaqlarına toxunsa düşdüyü çıxılmaz vəziyyətdən asanlıqla canını qurtarar.
Verona ( İtaliya) – Cülyettanın abidəsi
Məşhur “Romeo və Cülyetta” əsərinin qəhrəmanının heykəli uzun müddətdir ki, Veronanın əsas uğur simvollarından biri hesab olunur. Deyilənlərə görə, uğuru cəlb etmək üçün heykəlin sinəsinə toxunmaq lazımdır. Belə ki, hesab olunur ki, Cülyettanın sinəsinə toxunan insanın sevgidə mütləq bəxti gətirəcək. Hər il bu heykələ minlərlə insan toxunur. Lakin bir müddət əvvəl turistlərin daimi toxunuşlarından zərər aldığı üçün orijinal heykəlin yerinə onun surəti qoyulmuşdu.
Stokholm – Nilsin şərəfinə ucaldılan abidə
Bu heykəl Nobel mükafatı almış ilk qadın yazıçı Selma Laqerlefin “Nilsin vəhşi qazlarla səyahəti” nağıl-povestinin qəhrəmanı Nislin şərəfinə ucaldılıb. Heykəl rəsmi şəkildə “Aya baxan dəmir oğlan” adlansa da turistlərin sözlərinə görə , bu xanım Laqerlefin əsərindəki həmin Nilsdir. Heykəl dünyanın ən kiçik abidəsidir, heykəlin hündürlüyü cəmi 15 sm-dir. Qışda heykəlin başına şapka geyindirilir, boğazına şərf dolanır. Belə bir inam var ki, kim Nilsin başına sığal çəkib, ovcuna qəpik qoysa arzusu yerinə yetər.
Sietldə Frimon trollu
Frimont trollu Corc Vaşinqton körpüsünün şimali sonunda yerləşən və hündürlüyü 5,4 metr olan beton heykəldir.
Skandinaviya nağılı “Üç keçi və qəzəbli div” nağılın əsas personaji olan divin heykəli Sietldən olan heykəltəraşlar və Frimontun incəsənət şurasının sifarişi ilə 1990-cı ildə ucaldılmışdır. Bu heykəl rayonun görkəmsiz ərazisini gözəlləşdirmək üçün ucaldılmışdı. Burada fotoşəkillər üçün bir çox yer mövcuddur. Ziyarətçilərə trollun üzərinə çıxmağa belə icazə verilir.
Kensinqton bağlarında “Piter Pen”
Piter Penin bürünc heykəli Londonda, Kensiqton bağlarında yerləşir. Bu yeri Piter Penin müəllifi Ceyms Barri seçmişdir. Barri Kensiqton bağlarının yaxınlığında yaşayırdı. O, 1902-ci ildə Piter Pen haqqında ilk hekayəsini dərc etmişdi. Piter Pen haqqında “Balaca ağ quş” adlı hekayələrin birində Piter öz otağından uçur və Lonq Uoter gölünün yanına enir. Məhz həmin yerdə indi Piter Penin heykəli yerləşir.
Heykəl 1912-ci ildə Corc Frempton tərəfindən inşa edilir.
Mərkəzi Park ( Nyu- York) – “Alisa möcüzələr diyarında”.
Yəqin ki, Nyu- Yorkun Mərkəzi Parkdakı ən sevimli heykəl Lyuis Kerrolun 1865-ci ildə “Alisa möcüzələr diyarında” adlı nağılının bir qrup personajlarının bürünc heykəlidir. Bu heykəl kitabın ilk dərc olunmuş buraxılışında istifadə olunan Con Tennielin orijinal təsvirləri əsasında yaradılmışdır.
Əsa heykəl Alisaya aiddir. Onu üzü Kriftin qızı Donnanın siması əsasında düzəldilib. Alisa nəhəng bir göbələyin üstündə oturub və Ağ Dovşanın tutduğu cib saatına tərəf əlini uzadır. Heykəlin hündürlüyü 3,3 metr təşkil edir və uşaqlar onun üzərinə qalxa, ona toxuna bilərlər.
Almaniya – “Bremen musiqiçiləri”
“Bremen musiqiçiləri” Qrim qardaşlarının nağılından 1857-ci ildə Bremendə bələdiyyə binasının qərb hissəsində yerləşdirilən bürünc heykəl qismində ölümsüzləşdirilib. Uzunqulaq, it, pişik və xoruz 1951-ci ildən etibarən orada dururlar. Qeyd edək ki, nağılda bu heyvanlar azad həyat axtararaq öz sahiblərindən qaçırlar.
Samirə Tağıyeva