Mədənin və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi həzm sistemi xəstəlikləri içərisində çox geniş öyrənilmişdir. Bu xəstəlik xoniki olub mədə-bağırsağın selikli qişasında ciddi bir mexaniki qüsur və zədədir. Etiologiyasından və kənar təsirlərdən asılı olaraq xəstəliyin ümumi gedişatında tez-tez residivlər və remissiyalar ola bilər. Hazırkı dövrümüzdə mədə və onikibarmaq bağırsaq xorası bütün orqanizmin xroniki xəstəliyi kimi çox geniş yayılmışdır. Xəstəliyin etiologiyası çox müxtəlifdir. Etioloji faktorlardan sinir sisteminin müxtəlif pozuntularını, hormonal çatışmazlıqları, mədə turşuluğunun yüksəkliyini və bir sıra başqa səbəbləri göstərmək olar. Bunlara qida rejimindəki pozuntuları, mədə seliyinin az ifraz olunmasını və helikobakteri də əlavə etmək olar. Əslində mədənin və onikibarmaq bağırsağın selikli qişasının zədələnməsi və selikli qişada yara defektinin inkişaf etməsi ilə gedən bu xəstəliyin əsas səbəbləri ekzogen və endogen faktorlardır.
Onikibarmaq bağırsağı, incə bağırsağın bir hissəsidir və mədədən sonra yerləşir. Xora xəstəliyi burada yaranarsa, adətən “duodenal xora” adlanır. Bu xəstəlik aşağıdakı səbəblərlə yarana bilər:
Helicobacter pylori bakteriyası: Bu bakteriya mədə və bağırsaqlarda iltihaba və xoralara səbəb ola bilər.
Nonsteroid iltihab əleyhinə dərmanlar (NSAID-lər): Aspirin, ibuprofen və digər bu tip dərmanlar bağırsaqda xoralara səbəb ola bilər.
Stress: Psixoloji stress xora xəstəliyini şiddətləndirə bilər.
Alkoqol və siqaret: Bu vərdişlər bağırsağın selikli qişasına zərər verə bilər.
Semptomlar:
Ürəkbulanma
Qusma
Mədə ağrısı (adətən yeməkdən sonra)
Ağızdan acı dad
Kilo itirilməsi
Müalicə:
Dərmanlar: Həkimlər adətən proton pompa inhibitorları (PPI-lər) və ya H2-reseptor blokatorları təyin edir.
Antibiotiklər: Əgər xora H. pylori səbəbiylə yaranıbsa, antibiotiklər təyin edilə bilər.
Diyet dəyişiklikləri: Spicey, qızardılmış və yağlı qidalardan uzaq durmaq tövsiyə olunur.
Dərmanların tənzimlənməsi: NSAID-ləri azaltmaq və ya dayandırmaq.
Əgər belə simptomlar yaşayırsınızsa, mütləq bir gastroenteroloqa müraciət etməlisiniz. Həkiminiz dəqiq diaqnoz qoyaraq müalicə planı hazırlaya bilər.
Nərminə Abbasova
MayoMed Medikal Fizioterapiya vətər Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi
(Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər Əhməd Rəcəbli 207-də yerləşən MayoMed klinikasına müraciət edə (TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95) və ya (051) 866 02 20; (051) 567 66 96 mobil nömrələri ilə birbaşa Nərminə Abbasova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.)
