Payız mövsümünün gəlişi ilə havaların soyuması, günəşin şüalarının zəifləməsi və hava rütubətinin artması, bir çox insanlar üçün sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Üst tənəffüs yolları xəstəlikləri, xüsusən də soyuqdəymə, qrip və digər viral infeksiyalar, payızın ən çox yayılmış xəstəliklərindəndir. Bu yazıda, payız mövsümündə ən çox rast gəlinən üst tənəffüs yolu xəstəlikləri, onların müalicəsi və qarşısının alınması barədə ətraflı məlumat verəcəyəm.

Üst tənəffüs yolu xəstəlikləri və onların əlamətləri

Üst tənəffüs yolu xəstəlikləri, burun, boğaz və yuxarı tənəffüs yollarını təsir edən infeksiyalardır. Bu xəstəliklər daha çox viruslar və bakteriyalar tərəfindən törədilir. Payızda bu xəstəliklərin artmasının əsas səbəbi, havaların soyuması və immun sisteminin zəifləməsidir. Ən çox rast gəlinən xəstəliklərə qrip, soyuqdəymə, faringit (boğaz iltihabı) və sinüzit (sinusların iltihabı) daxildir.

Soyuqdəymə:

Soyuqdəymə, ümumiyyətlə, yüngül şikayətlərə səbəb olan, lakin rahatlıqdan çox narahatçılıq yaradan bir xəstəlikdir. Əlamətləri arasında burun axması, tıxanma, boğaz ağrısı, öskürək və bəzən yüngül baş ağrısı və bədən ağrıları yer alır.

Qrip:

Qrip daha ağır və daha sürətlə yayılan bir infeksiyadır. Yüksək hərarət, şiddətli boğaz ağrısı, bədən ağrıları, zəiflik və öskürək əsas simptomlarındandır. Qripin müalicəsi üçün tez bir zamanda müdaxilə etmək vacibdir.

Sinüzit:

Sinüzit, burun və üz nahiyəsindəki sinusların iltihabıdır. Bu vəziyyət, xüsusilə payızda soyuqdəymə və digər tənəffüs yolu infeksiyalarının nəticəsi olaraq inkişaf edə bilər. Əlamətləri arasında baş ağrısı, üz nahiyəsində ağrı, burun tıxanıqlığı və sulu, bəzən sarı və ya yaşıl mukus ifrazı vardır.

Üst tənəffüs yolu xəstəliklərinin müalicəsi

Üst tənəffüs yolu xəstəliklərinin müalicəsində əsas məqsəd, əlamətləri yüngülləşdirmək və bədənin infeksiya ilə mübarizəsini dəstəkləməkdir. İnfeksiyanın növü və şiddətindən asılı olaraq, müxtəlif müalicə üsullarından istifadə edilə bilər.

İmmunitet sistemini gücləndirmək:

Payızda daha çox vitamin C və D, zinc və digər immun sistemini gücləndirən maddələrə ehtiyac vardır. Bu səbəbdən, təzə meyvə və tərəvəzlər, xüsusilə portakal, kivi, və zəngin vitaminlərlə dolu qidalar qəbul edilməlidir.

İstirahət və yuxu:

Bədən sağlamlıq problemləri ilə mübarizə apararkən kifayət qədər yuxu almağa ehtiyac duyur. Düzgün və yuxu rejimi ilə orqanizm özünü bərpa edə bilər.

Suyu bol içmək:

Soyuqdəymə və qripdə bədənin nəm balansının qorunması çox vacibdir. İsti içkilər (çaylar, bal və limonlu su) boğazı rahatladır və burun tıxanıklığını azaldır.

Antibiotiklər:

Virus səbəbli infeksiyalarda antibiotiklər faydalı olmur. Ancaq, bakterial infeksiyalar (məsələn, bakterial sinüzit) halında, antibiotiklər həkim tərəfindən təyin oluna bilər. Mütləq həkim məsləhəti ilə antibiotik istifadəsi tövsiyə olunur.

Əzələ və sinir yüngülləşdirici müalicə:

Fizioterapiya və reabilitasiya üsulları, yüngül masajlar və isti kompreslərdən istifadə, xüsusilə sinüzit və ya faringit kimi şikayətlərdə faydalı ola bilər.

Təbii metodlar:

Bal və zəncəfilin qarışığı, boğaz ağrılarını və öskürəyi yüngülləşdirməkdə effektivdir. Ayrıca, duzlu su ilə qarqara etmək, boğazı təmizləyir və iltihabı azaldır.

Üst tənəffüs yolu xəstəliklərinin qarşısının alınması

Payızda üst tənəffüs yolu xəstəliklərinə yoluxma riskini azaltmaq üçün bir neçə sadə, amma təsirli tədbir mövcuddur:

Əllərin yuyulması:

Əllərinizi tez-tez və düzgün yumaq, infeksiyanın yayılmasının qarşısını alır. Əllərdən ağız və burna toxunmaqdan qaçınmaq lazımdır.

Geyim seçimi:

Soyuq havada qorunma çox vacibdir. İsti geyimlər, şalvar və yaxud palto, xüsusilə soyuq havada gözlənilməz xəstəliklərdən qorunmağa kömək edir.

Cəmiyyətdə həssas qruplara diqqət yetirmək:

Xüsusilə yaşlılar, uşaqlar və xroniki xəstəlikləri olan insanlar daha çox risk altındadır. Onlar daha çox qorunmalı və payız mövsümündə daha diqqətli olmalıdır.

Rutin immun sistemini gücləndirən tədbirlər:

Müntəzəm olaraq, vitamin D qəbul etmək, təzə meyvə və tərəvəzlərlə zəngin qidalarla qidalanmaq, müntəzəm fiziki fəaliyyət göstərmək və stressdən uzaq durmaq bədənin müqavimətini artırır.

Payızda üst tənəffüs yolu xəstəliklərinin qarşısını almaq və onlarla mübarizə aparmaq üçün düzgün yanaşma və təbii müalicə üsullarından istifadə etmək son dərəcə vacibdir. Müalicəyə erkən başlamaq və müvafiq tədbirləri görmək, bu xəstəliklərin daha ciddi mərhələlərə keçməsinin qarşısını alır. Həkim olaraq, hər bir xəstənin fərdi ehtiyaclarını nəzərə alaraq, düzgün müalicə planı ilə onlara dəstək olmağı öz əsas vəzifəm hesab edirəm.

Hər birinizi payızın bu mövsümündə sağlam qalmağa və özünüzə diqqət yetirməyə dəvət edirəm. Unutmayın ki, sağlamlığınızın qorunması ən qiymətli sərvətinizdir!

Nərminə Abbasova

MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin baş həkimi, terapevt və ailə həkimi

Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər Əhməd Rəcəbli 207-də yerləşən MayoMed klinikasına müraciət edə (TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95) və ya (051) 866 02 20; (051) 567 66 96 mobil nömrələri ilə birbaşa Nərminə Abbasova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.