Qadınların cəmiyyətdə “gizlətmə” rolu və bu davranışın cinsiyyətə görə fərqliliyi haqqında yazmaq çox maraqlı və geniş müzakirə olunası bir mövzudur. Burada “gizlətmə” dedikdə qadınların müəyyən sosial, mədəni və ya şəxsi səbəblərdən bəzi məlumatları, düşüncələri və ya duyğuları gizlətməsi və ya kənarda saxlaması nəzərdə tutulur. Bu mövzunun cinsiyyətə görə fərqliliyi həm tarixən, həm də müasir dövrdə əhəmiyyətli təsirlər yaratmışdır.

Tarixi və mədəni kontekst:

Kişilərlə müqayisədə qadınların sosial rolları: Tarixən qadınlar cəmiyyətdə çox vaxt məhdudiyyətlər və cinsi stereotiplərlə üzləşiblər. Bu, onların bəzi məlumatları və duyğuları gizlətməyə məcbur etməklə nəticələnib. Məsələn, qədim dövrlərdə qadınlar evdar və ailəvi rollarda qalmış, kişilər isə ictimai və siyasi fəaliyyətlərdə fəal olmuşdular. Bu, qadınların cəmiyyətin gözləntilərinə uyğun davranmalarını tələb edirdi və bu da onların bəzi hisslərini və düşüncələrini gizlətmələrinə səbəb olurdu.

Mədəniyyətlərdə fərqliliklər: Qərb və Şərq mədəniyyətlərində qadınların gizlətmə davranışlarının necə fərqləndiyi müzakirə oluna bilər. Şərq mədəniyyətlərində qadınların ailə və cəmiyyət qarşısında “daha mühafizəkar” davranması gözlənilirdi, belə ki, bir çox məsələləri gizlətmələri tələb olunurdu. Qərb mədəniyyətlərində isə bu, müstəqil və açıq fikirli qadın obrazı ilə tərs əlaqə yaradır, amma burada da qadınlar özlərinə aid müəyyən məlumatları gizlətmək məcburiyyətində qala bilirlər.

Cinsiyyət stereotipləri və sosial gözləntilər:

Kişi və qadın davranışlarının fərqli qiymətləndirilməsi: Cəmiyyətdə qadınlardan tez-tez gözlənilir ki, onlar “hörmətli”, “təvazökar” və “şəxsi həyatlarını gizli saxlayan” olmalıdırlar. Kişilərə isə daha sərbəst və açıq olma haqqı tanınır. Bu, qadınların bir çox məqamda öz hisslərini və düşüncələrini gizlətmək, ya da özlərini daha az görünən etmək məcburiyyətində olmalarına səbəb olur.

Qadınların gizlətmə rolu və təvazökarlıq: Bir çox mədəniyyətlərdə qadınlara qarşı təvazökar olma gözləntisi var. Qadınlar çox vaxt öz arzularını, məqsədlərini və bəzən hətta rəylərini gizlətməyə çalışırlar, çünki bunu nümayiş etdirmək bəzən onlara “təcavüzkar” və ya “nəzakətsiz” olaraq qiymətləndirilə bilər.

Feminist yanaşma və sosial dəyişikliklər:

Feminizm və qadınların ifadə azadlığı: Feminizm hərəkatı qadınların ictimai və şəxsi həyatda daha açıq olmalarını müdafiə edir. Bu baxımdan, qadınların cəmiyyətdəki gizlətmə rolu və bu davranışın cinsiyyətə görə fərqli olmasına dair mülahizələr də dəyişir. Feminizmin təsiri ilə qadınlar öz duyğularını və fikirlərini daha çox ifadə etməyə başlamış, gizlətmə davranışlarını azaldıblar.

Qadınların “gizlətmə” rolu və şəxsi sərhədlər: Feminizm, qadınların öz sərhədlərini müəyyən etmə və şəxsi həyatlarını qoruma haqqını vurğulamağa çalışır. Beləliklə, qadınların özlərini gizlətmək yerinə, şəxsi seçimlərini və məhdudiyyətlərini daha açıq şəkildə ortaya qoymalarına şərait yaradır.

Cəmiyyətdəki  təzyiqlər və gizlətmə mədəniyyəti:

Sosial təzyiqlər və qadınların gizlətmə davranışı: Qadınlar tez-tez cəmiyyətdən gələn sosial təzyiqlərlə üzləşirlər. Onlar çox vaxt müəyyən mövzularda danışmaqdan çəkinirlər, çünki bu, onları mənfi şəkildə qiymətləndirə bilər. Məsələn, qadınların iş yerində, ailə həyatında və ya münasibətlərində göstərdikləri müəyyən davranışlar bəzən “gizlədilməsi” lazım gələn mövzulara çevrilir.

Qadınların gizlətmək və ya danışmaq arasında seçim etməsi: Qadınların çoxu cəmiyyətin gözləntilərinə cavab verərək öz daxili dünyalarını gizlədə bilərlər. Həmçinin, bu, şəxsi təhlükəsizlik məsələləri ilə əlaqəli ola bilər. Məsələn, zorakılığa məruz qalan qadınlar bəzən bu barədə danışmaqdan çəkinir, çünki bu, onları daha da təhlükəyə atacaq və ya cəmiyyətdə pis qiymətləndiriləcək.

Qadınların gizlətmə və güc dinamikası:

Gizlətmə və güc əldə etmək: Qadınların bəzi məlumatları gizlətməsi bir növ güc əldə etməyə xidmət edə bilər. Gizlətmə vasitəsilə qadınlar müəyyən vəziyyətlərdə daha çox kontrol sahibi ola bilərlər. Bəzi hallarda bu davranış özlərini qorumaq və ya güclü görünmək məqsədini güdür.

Hazırladı: İlahə Atəş