Endokrinoloq qalxanabənzər vəzinə zərər verən vərdişləri sadalayıb.
Həkim endokrinoloqu və dietoloq Mixaleva vegeterianların soyaya olan həvəsini qalxanabənzər vəz üçün təhlükə adlandırıb.
Qalxanabənzər vəzinin sağlamlığına zərər verən ilk vərdiş siqaretdir. O bildirib ki, siqaret çəkmə ilə endemik zob, diffuz zəhərli zob (Graves xəstəliyi) və endokrin oftalmopatiya (bu Graves xəstəliyinin ağırlaşması) kimi qalxanabənzər vəzi xəstəlikləri arasında məlum əlaqə var.
“Endemik zob ilk növbədə yod çatışmazlığı ilə əlaqələndirilir, lakin siqaret çəkən insanlarda siqaret və yod çatışmazlığının birləşməsi xəstəliyin riskinin çoxalmasına səbəb olur. Bu, tütünün tərkibində yodun qalxanabənzər vəzinə keçməsini maneə törədən guatrogenlərin olması ilə bağlıdır. Diffuz zəhərli guatr və endokrin oftalmopatiya genetik meylli insanlarda inkişaf edən otoimmün xəstəliklərdir. Bu ağır xroniki xəstəliklərin təhrikedici amillərindən biri də siqaretdir. Siqaret çəkən insanlarda “yatmış” genlər işə düşərək xəstəliyə səbəb ola bilər”, – o bildirib.
İkinci pis vərdiş tərkibində yod olan qida əlavələrinin nəzarətsiz qəbuludur.
“Xüsusilə bu iz elementinin böyük və ya naməlum dozalarını ehtiva edən pəhriz əlavələrinə aiddir. Gündə 500 mkq-dan çox olmayan (və fizioloji tələbat 150 mkq) yodun qəbulu təhlükəsiz hesab olunur. Heç kim pəhriz əlavələrinin tərkibini yoxlamır, onların tərkibində çox vaxt böyük dozada yod olur. Bu, bir sıra tiroid xəstəliklərinin inkişafı ilə əlaqədar təhlükəlidir: otoimmün tiroidit, genetik meylli şəxslərdə Qreyvs xəstəliyi, həmçinin dağıdıcı tiroidit (bu vəziyyətdə orqan çatışmazlığının inkişafı ilə tiroid hüceyrələrinin sürətlə məhv edilməsi baş verir)”, – həkim vurğulayıb.
Qalxanabənzər vəz üçün təhlükəli olan üçüncü vərdiş soya məhsullarının (soya südü və sousu, tofu və miso) həddindən artıq istehlakıdır ki, bu, xüsusilə kifayət qədər protein almağa çalışan vegetarianlar üçün xarakterikdir.
“Soya paxlasının tərkibində qalxanabənzər vəzidəki peroksidaza fermentinin fəaliyyətini maneə törədən izoflavonoidlər var. Bu ferment tiroid hüceyrələrində hormonların əmələ gəlməsi üçün lazımdır. Bu vəziyyətdə risk xüsusilə yod çatışmazlığı olan insanlarda yüksəkdir. Onların qalxanabənzər vəzi böyüyür, düyünlər əmələ gələ bilər”, – endokrinoloq yekunlaşdırıb.
