İndi dünyada həm siyasi, həm də iqtisadi fırtına baş verir. Proseslər bir çox sektorlara, o cümlədən turizmə təsir edib. Rusiyadan gələn turistlər Azərbaycan üçün həmişə önəmli olub və onların böyük faizi bu ölkədə yaşayan həmvətənlərimizdir. Amma indi Rusiya Federasiyasından Azərbaycana gələnlərin sayında azalma müşahidə olunur. Belə ki, Dövlət Turizm Agentliyinin (DTA) mart ayına olan məlumatına görə, ölkəyə gələn turistlər arasında Türkiyə vətəndaşları birinci, Rusiyadan olanlar ikinci yerdədir.
Bəs rusiyalı turistləri ölkəmizə necə cəlb etmək olar?
Azərbaycan Ekoturizm Assosiasiyasının İdarə Heyətinin sədri Samir Dübəndi xatırladır ki, 2018-ci ildə DTA turizm baxımından prioritet ölkələrdə, o cümlədən Rusiyada altı rəsmi turizm ofisi açmaq niyyətində olduğunu bəyan edib: “Onları açmaq hüququnu “Worldwide Travel Consul Agency Network” alıb. Azərbaycanın xaricdəki turizm nümayəndəlikləri Azərbaycan turizminin potensialının, bu sahədəki resurslarımızın reklamı, marketinq araşdırmalarının aparılması və s. ilə məşğul olmalı idi. Onlar işə başladılar, amma tezliklə pandemiya gəldi və bu, turizm sektoruna mənfi təsir etdi. Pandemiyadan əvvəl planlara Ukraynada nümayəndəliyin açılması da daxil idi, lakin bu vəziyyətdə ukraynalıların turizmlə məşğul olmaq imkanları yoxdur. Gələcəkdə bu məsələyə qayıdıla bilər”.
Rusiyaya gəlincə, həmsöhbətimizin fikrincə, biz bu ölkə ilə sıx əməkdaşlıq etməliyik: “Məncə, turizm resurslarımızın təbliğində, prioritet bazarlara uyğun gələn yeni turizm məhsullarının hazırlanmasında sistemli yanaşma olmayıb. Bu istiqamətdə işi gücləndirmək lazımdır, lakin regionda mövcud siyasi vəziyyət bir çox ölkələrin sanksiyalara görə Rusiya vətəndaşlarına viza verməkdən imtina etdiyini təsdiqləyir. İndi rus turistlərin xarici səfərlər üçün daha az seçimi var”.
“Digər tərəfdən, Rusiya hazırda müharibə və sanksiyalar, eləcə də pandemiya səbəbindən iqtisadi böhran yaşayır. İnsanlar istirahət haqqında az düşünməyə başlayıblar, amma bura böyük ölkədir və rusiyalı turistlərin müəyyən faizi Azərbaycanın turizm imkanlarını artırmaq üçün kifayət edərdi. Bu, böhrana sıçrayan uzun bir pandemiya fasiləsindən sonra sənayeyə başqa bir təkan verəcək”, – deyə Dübəndi bildirir.
Onun sözlərinə görə, bazarların hər birinə daha sistemli yanaşmaq və müəyyən ölkələrin turistlərinin həm maraqlarına, həm də maliyyə səviyyəsinə cavab verən yeni məhsullar hazırlamaq lazımdır: “Mayın 1-dən quru sərhədlərimizin açılması planlaşdırılır. Bu, şübhəsiz ki, turist axınına müsbət təsir göstərəcək. Ölkəyə daxil olarkən PCR testlərinin ləğvi də buna müsbət təsir edəcək”.
“Ancaq problemlər bununla bitmir. Uzun müddətdir ki, vizasız rejim tətbiq etdiyimiz ölkələrlə hava əlaqəsi olmayıb, sonradan hava nəqliyyatı qiymətləri artıb və hər kəsin bahalı səfərlərə gücü çatmır. Üstəlik, turoperatorlarla aviaşirkətlər arasında əməkdaşlıq əsasında yaradılan aşağı büdcəli aviaşirkətlər və çarter reysləri görmürük. Turoperatorlar ilə aviaşirkətlər arasında dağıdılmayan beton divar var. Kaş ki, nəhayət, bu divar dağılsın. Bu, bizə əlavə sayda rusiyalı turist gətirəcək”, – deyə ekspert vurğulayıb.
Qarşıdan yay gəldiyini qeyd edən müsahibimizin sözlərinə görə, Rusiya ərazisinin bir hissəsində, hətta ilin bu vaxtında hava sərin olur, günəş az olur və sakinlər bu çatışmazlığı doldurmaq üçün oradan isti olan yerlərə getməyə meyillidirlər: “Biz onları bununla təmin edə bilərik – istiliyimiz, çimərliklərimiz, gözəl təbiətimiz, ləzzətli mətbəximiz, zəngin tariximiz var. Azərbaycan tolerant və multikultural ölkədir və bütün ölkələrdən, o cümlədən Rusiyadan gələn turistlər burada özlərini rahat hiss edəcəklər. Baş verən hadisələr fonunda yəqin ki, ilk növbədə ölkələr arasında münasibətlər nəzərə alınacaq”.
“Xidmət-iş” Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının vitse-prezidenti Cəmaləddin İsmayılov dReyir ki, Rusiya vətəndaşlarının sosial səviyyəsinin aşağı düşməsi onların turizm imkanlarına təsir edəcək: “Xüsusilə orada yaşayan azərbaycanlılar Azərbaycana daha az gələcəklər. Buna baxmayaraq, Rusiyadan ölkəmizi özləri üçün kəşf etmiş turistlər yenidən buraya səfər edəcəklər”.
“Məndə olan məlumata görə, Rusiyadan sanatoriyalarımızda qalmaq üçün artıq müraciətlər var, lakin nəzərə almaq lazımdır ki, bu məsələ iyun-sentyabr mövsümü populyardır. Rusiyadan insanlar tez-tez Şıx, Bilgə, Naftalan və s. sanatoriyalara gəlirlər, rus turistləri ölkəmizə cəlb etmək lazımdır və indi bunun üçün yaxşı imkan var, çünki onların turistik təklifləri məhduddur”, – deyə həmsöhbətimiz söyləyib.
O, bir məqama da toxunub: “Rusiyalı turistlər Türkiyəyə getməyə daha həvəslidirlər, çünki bizim iş adamlarının iştahı həddən artıqdır, onlar bacardıqca çox qazanmaq istəyirlər, xidmət sektoru isə axsayır. Qiymətləri daha münasib etmək, beynəlxalq turizm standartları səviyyəsində işləmək lazımdır”.
İsmayılovun fikrincə, təkcə Rusiyadan deyil, Asiya və Yaxın Şərqdən gələn turistləri də nəzərə almaq lazımdır: “Vaxtilə ərəb ölkələrindən çoxlu turist gəlirdi, lakin elə oldu ki, onların bəziləri özlərindən sonra zibil buraxdığına və antisanitar şərait yaratdığına görə onlara yer verilmədi. Amma bütün turistlərə ciddi yanaşmaq lazımdır və bunun üçün bizim kifayət qədər ixtisaslı kadrlarımız yoxdur. Biz vətəndaşların ölkələrini nəzərə alaraq, onlarla daha çox işləməliyik”.
Elya Belskaya
