Uşaqların böyüklərdən kifayət qədər fizioloji fərqləri var: onların həzm prosesləri fərqlidir və immuniteti kifayət qədər inkişaf etmir. Bəzi qidalar kiçik yaşlı uşaqlar üçün xüsusilə təhlükəlidir.

Bu barədə rusiyalı nutrisioloq Olqa İliçeva uşaqlar, xüsusən də məktəbəqədər olanlar üçün ən təhlükəli qidalar barədə danışarkən bildirib.

Mütəxəssis ən təhlükəli məhsul kimi ilk növbədə şəkərin adını çəkib. O, amerikalı alimlərin araşdırmalarına istinad edərək dörd yemək qaşığı şəkərin dörd-altı saat ərzində uşağın immunitetini azaltdığı barədə xəbərdarlıq edib.

Şəkər neytrofillərin virus və bakteriyaları udmaq qabiliyyətini bloklayır və orqanizmi infeksiyaya daha həssas edir. İmmunitet sistemi isə fruktoza, qlükoza, bal və ya meyvə şirəsi kimi istənilən şəkər növünə bərabər reaksiya verir.

“Ona görə də meyvə şirələri uşağa mənfi təsirinə görə ikinci yerdədir. Məsələn, bir stəkan üzüm suyu təxminən 30 qram və ya üç yemək qaşığı şəkər ehtiva edir. Həddindən artıq bal və ya xurma da uşağa fayda verməz”, – deyə o, izah edib.

Dietoloqun sözlərinə görə, qənnadı məmulatlarının tərkibindəki klassik ağ şəkər də əhval dəyişikliyinə, kaprizliyə və hiperaktivliyə səbəb ola bilər. Qan şəkəri səviyyəsinin kəskin artması insulinin sərbəst buraxılmasına səbəb olur və sadə karbohidratların çoxluğu ilə çox miqdarda istehsal olunur. Əvvəl uşaqda hiperoyanma yaşayır, sonra isə qan şəkər kəskin düşür, yorğunluq və qıcıqlanma yaranır.

“Üçüncü yerə “uşaq deserti” – şokoladlı qlazurda kəsmikdir. İstehsalçılar kəsmikin faydalarından, diş və sümüklər üçün tərkibində olan kalsiumdan danışa bilərlər, lakin bu kəsmiyin tərkibində adətən 40 faizə qədər şəkər olur, qlazur isə aşağı keyfiyyətli şokoladdan, palma yağı əlavə edilməklə hazırlanır. 100 qram kəsmikdən uşaq həqiqətən gündəlik kalsiumun 10 qramını alacaq, ancaq yarıdan çoxu yağ və şəkər olan 40 qram kəsmikdən kalsium mənimsənilmir”, – deyə mütəxəssis əlavə edib.

O bildirib ki, sözügedən məhsulun tərkibində kalsium yağla birləşərək bağırsaqlarda həll olunmayan sabunlara çevrilir və bədəndən xaric olur, şəkər isə kalsium və maqneziumu aktiv şəkildə məhv edir.

Olqa İliçeva uşaqlar üçün zərərli qidalar reytinqinə kartof “free”ni də daxil edib.

“O, uşaqların həzm sistemini həddindən artıq yükləyir, mədəaltı vəzinin iltihabına səbəb ola bilər. Bundan əlavə, ictimai iaşədə kartof qaralmamaq üçün sulfitlərlə işlənir, bu səbəbdən də onlar allergiyaya səbəb ola bilər”, – deyə dietoloq təfərrüatları açıqlayıb.

Ekspert onu da əlavə etdi ki, fritür yağının tərkibində həddindən artıq trans yağlar var və bu, uşağın sinir sisteminə mənfi təsir göstərir, xroniki iltihaba, beynin pozulmasına səbəb olur. Belə ki, beyin 60 faiz yağdan ibarətdir və trans yağlar hüceyrə membranını sərt və keçirməz hala gətirərək onun funksiyasını pozur.

Övladlarına dadlı bir şey bəxş etmək istəyən valideynlər üçün mütəxəssis qoz və hindistan cevizi ləpələrindən, keçibuynuzu, az miqdarda xurma və ya quru ərik əlavə edilməklə evdə hazırlanmış şirniyyatları məsləhət görür.

Həkimin sözlərinə görə lif və sağlam yağlar fruktozadan gələn zərərləri aradan qaldırır və uşaqların beynini qidalandırır.

“Digər sağlam alternativ keçibuynuzu şokoladıdır. Onun təbii şirin dadı var. Kakao yağına allergiya olmadıqda, bu, enerji verən faydalı bir şirniyyatdır. Kartof “free”yə alternativ isə sobada şirin ədviyyatlarla bişmiş kartof və ya batat (şirin kartof) dilimləri olar. Bütün ailəni dadlı və sağlam yeməklə sevindirin”, – deyə Olqa İliçeva sözlərini yekunlaşdırıb.