4-14 yaş arası 4 min ispan uşaq üzərində aparılan araşdırma səhər yeməyinin evdən kənarda olan uşaq və yeniyetmələrin həyatına maraqlı təsir göstərdiyini üzə çıxarıb. Alimlər süd, qatıq, yumurta yeməyin, çay və s. içməyin nə ilə nəticələndiyini də müəyyən ediblər. Bir çox müasir uşaq və yeniyetmələr səhər yeməyini, ümumiyyətlə, yeməməyi seçirlər və ya günün ilk yeməyi bağçada və ya məktəbdə olur. Əvvəlki araşdırmalar uşaqlar və yeniyetmələrin sağlam səhər yeməyi ilə təmin edilməsinin vacibliyini göstərmişdi, lakin bu, evdə səhər yeməyi yeməyin müsbət təsirini göstərən ilk araşdırmadır. Beynəlxalq alimlər qrupu 2017-ci il İspaniya Milli Sağlamlıq Tədqiqatının məlumatlarını araşdırıb. Bu zaman evdə səhər yeməyinin uşaqlarda və gənclərdə daha az problemlə əlaqəli olduğu aşkar edilib. Sorğu zamanı səhər yeməyi ilə bağlı vərdişlər haqqında məlumatlar toplanıb. Tədqiqatçılar, həmçinin 4-14 yaş arasında olan 3772 uşağın valideynlərinə və ya qəyyumlarına onların psixososial sağlamlıqları ilə bağlı sual veriblər, yəni özünəhörmət, əhval-ruhiyyə və narahatlıq kimi parametrləri müəyyənləşdiriblər. Komanda evdən kənarda səhər yeməyinin səhər yeməyindən tamamilə imtina qədər zərərli olduğunu müəyyən edib. Ola bilsin ki, evdən kənarda hazırlanan yeməklər evdə hazırlanan yeməklərdən daha az qidalı (və daha çox işlənmiş) olur. Nəticələr, həmçinin göstərib ki, qəhvə, süd, çay, şokolad, kakao, qatıq, çörək, tost, müxtəlif dənli bitkilər və bişmiş məmulatlar uşaq və yeniyetmələrdə davranış problemlərinin olma ehtimalının aşağı olması ilə əlaqələndirilir. Eyni zamanda, yumurta, pendir və vetçina bu cür problemlərin daha yüksək riski ilə əlaqələndirilib. Bu araşdırma İspaniya ilə məhdudlaşsa da, nəticələr dünyanın digər yerlərində yaşayanlara da uyğundur. Məktəblərdə qidalandırıcı səhər yeməyinin olması da bəzi yerlərdə nəticələrə təsir göstərə bilər.

Bundan əlavə, ailənin səhər yeməyi zamanı qadjetlərdən istifadə etməməsi və ya radio, televizoru yandırmaması tövsiyə edilir. “Nəticələrimiz yalnız səhər yeməyinin sağlam həyat tərzinin bir hissəsi kimi deyil, həm də səhər yeməyinin evdə yeyilməsinin vacibliyini təsdiqləyir. Bundan əlavə, psixososial sağlamlıq problemlərinin qarşısını almaq üçün süd məhsulları və yaxud dənli bitkilərdən ibarət səhər yeməyini seçməlisiniz və doymuş yağ və ya xolesterolda yüksək olan bəzi heyvan məhsullarının istifadəsini minimuma endirməlisiniz. Bu, gənclərin yaşadığı psixososial sağlamlıq problemlərini azaltmağa kömək edə bilər”,-deyə tədqiqatın ispaniyalı rəhbəri Xose Francisko Lopez-Gil bildirib. “Frontiers in Nutrition” jurnalında alimlərin məqaləsi geniş şəkildə dərc olunub.

Nubar Süleymanova