Xroniki xəstəliklər, uzun müddət davam edən və müalicəsi çətin olan tibbi vəziyyətlərdir. Bu xəstəliklər həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə təsir edə bilər və tibb mütəxəssisləri, xəstələr və ailələr üçün davamlı idarəetmə tələb edir. Bu məqalədə şəkərli diabet, hipertoniya və xroniki ağrı kimi xroniki xəstəliklərin idarə olunması üsulları müzakirə ediləcək.

Şəkərli diabet

Şəkərli diabet, qan şəkərinin yüksək olması ilə xarakterizə olunan xroniki bir xəstəlikdir. İki əsas tipi var: Tip 1 və Tip 2.

İdarəetmə yolları:

Qidalanma: Şəkərli diabetin idarə olunmasında balanslı və təyin olunmuş qidalanma planı önəmlidir. Karbohidratların miqdarı və növü diqqətlə seçilməlidir.

Fiziki aktivlik: Gündəlik fiziki fəaliyyət qan şəkərinin səviyyəsini nəzarət altında saxlamağa kömək edir.

Dərman müalicəsi: Tip 1 diabetdə insulinin tətbiqi, Tip 2 diabetdə isə oralsız dərmanlar və insulinin kombinasiya olunması tələb oluna bilər.

Qan şəkərinin monitorinqi: Qan şəkərinin müntəzəm olaraq yoxlanması, müalicənin effektivliyini izləməyə kömək edir.

Hipertoniya

Hipertoniya, qan təzyiqinin uzun müddət yüksək olması ilə xarakterizə olunur. Qan təzyiqinin yüksəlməsi ürək xəstəlikləri və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.

İdarəetmə yolları:

Duz istifadəsinin azaldılması: Duzun qəbulu qan təzyiqini artırdığı üçün, duz istehlakını məhdudlaşdırmaq vacibdir.

Sağlam qidalanma: Məsələn, DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) pəhrizi qan təzyiqini nəzarətdə saxlamağa kömək edir.

Fiziki aktivlik: Müntəzəm məşqlər qan təzyiqini aşağı sala bilər.

Dərman müalicəsi: Dərman müalicəsi qan təzyiqini nəzarət altında saxlamağa kömək edə bilər və həkim tərəfindən tövsiyə olunmalıdır.

Xroniki ağrı

Xroniki ağrı, üç aydan uzun müddət davam edən ağrı şəklində təzahür edir və gündəlik həyat fəaliyyətlərini təsir edə bilər.

İdarəetmə yolları:

Ağrı kəsici dərmanlar: İltihab əleyhinə dərmanlar və ya opioidlər istifadə oluna bilər, lakin onların istifadəsi diqqətlə nəzərdən keçirilməlidir.

Fiziki terapiya: Ağrıya səbəb olan əzələ və skelet problemlərini müalicə etmək üçün fiziki terapiya faydalı ola bilər.

Psixoloji dəstək: Ağrı ilə mübarizə, stres və anksiyaya qarşı psixoloji dəstək vacibdir.

Alternativ terapiyalar: Akupunktur, masaj və digər alternativ üsullar ağrıların azaldılmasına kömək edə bilər.

Nəticə

Xroniki xəstəliklərin idarə olunması çoxşaxəli bir yanaşma tələb edir. Müxtəlif müalicə üsulları, həyat tərzi dəyişiklikləri və müntəzəm tibbi nəzarət, xəstələrin həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq və sağlamlıqlarını qorumaq üçün əsasdır. Həkimlə sıx əməkdaşlıq, xəstənin müalicə planının təkamülünü təmin edərək ən yaxşı nəticələri əldə etməyə kömək edə bilər.

Nərminə Abbasova

MayoMed Medikal Fizioterapiya vətər Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi