“Yayda D vitamini qəbul etməyə ehtiyac yoxdur”; “İstilik zamanı şişkinlik normaldır”; “Yeməkdən sonra yuyuna bilməzsən – həzm pozulacaq” kimi cümlələri çoxlarımız eşitmişik. Yayla bağlı bu və digər ifadələr doğrudurmu?
Yayda infarkt riski artır
Rusiyalı mütəxəssis Aleksandr Myasnikov hesab edir ki, bu, belə deyil. Ümumiyyətlə, infarkt mövsümdən asılı deyil. Bunun baş verməsi üçün insanda uzun illər yüksək xolesterin, yüksək qan təzyiqi, bədən çəkisinin artması, şəkərin yüksək olması və iltihablanma olmalıdır.
“Damarlar dəyişməyə başlayır: daralma, stenoz baş verir və sonra, zəmin artıq hazırlandıqda, son nöqtəni təhrik edə biləcək bir şey baş verir, yəni bu, piramidanın son qum dənəsini qoyur. Bu, qışda daha tez-tez olur, çünki soyuqdəymə spazm yaradır. Xüsusilə qrip,COVID kimi soyuqdəymələr infarktı təhrik edir. “İnfarktın qışdan çox yayda olması ilə bağlı müşahidələr yoxdur”, -deyə Myasnikov bildirib.
Yayda soyuqdəymələrin əsas səbəbi kondisionerlərdir
Xeyr. Ekspertin fikrincə, yayda soyuqdəymələrin əsas səbəbi insanın immuniteti zəiflədikdə yoluxmasıdır. Düzdür, buna havanı qurudan kondisionerlər səbəb ola bilər. Belə ki, kondisioner havanı həmişə qurudur, ona görə də istənilən virus sizin üzərinizə çox tez “oturur”, çünki immunitet təbii selikli qişaya uyğunlaşıb – quru selikli qişada o, sadəcə olaraq yox olur. Ona görə də kondisioner bir qədər mübahisəli məsələdir, onsuz pisdir və onunla da…”, – Myasnikov qeyd edib.
Yayda vitamin ehtiyatı toplamaq üçün daha çox meyvə və giləmeyvə yemək lazımdır
Bu tamamilə yanlışdır. Vitaminlərin yığılması əslində mümkün deyil.
“Gündəlik vitamin qəbulu olmalıdır. Hətta indi bu vitaminlərdən bir vedrə yesəniz- sabah ishaldan başqa heç nə olmayacaq. Başqa bir şey odur ki, qışda, payızda, yazda aldığımız tərəvəz və meyvələrlə yayda aldıqlarımız arasında çox böyük fərq var – vitaminlərdə, mikroelementlərdə, faydalı xüsusiyyətlərdə və s. “Ümumiyyətlə istənilən tərəvəz və meyvələr böyüdüyü yerdə istehlak edilməlidir”, -deyə həkim vurğulayıb.
Yeməkdən sonra çimə bilməzsiniz – həzm pozulacaq
Bu, doğru deyil. “Yaxşı, əgər doğrudan da, üç xaçapuri birdən yeyibsinizsə, yəqin ki, üzmək istəməyəcəksiniz, ancaq bilməlisiniz ki, heç nə olmayacaq, boğulmayacaqsınız. Həzminizi də heç bir şəkildə pozmayacaqsınız”, -deyə Myasnikov vurğulayıb. Əgər intensiv üzgüçülüklə məşğulsunuzsa və ya suyun dibinə dalırsınızsa, bəli, tox qarınla dalğıclıq etmək olmaz.Yeməkdən sonra hovuza gedə bilərikmi deyə soruşsanız, deyərdim ki, iki saat gözləməlisiniz”, – deyə doktor məsləhət görüb.
İsti havalar zamanı şişkinlik normaldır
Bu belə deyil. Hamısı insanın sağlamlıq vəziyyətindən asılıdır. İsti havada bəzi şişkinliklər görünür – bu, bədənin normal reaksiyasıdır.
“İstilik zamanı damarların genişlənməsindən, idiopatik ödemdən danışdıq, burada kapilyar keçiricilik pozulur və insan su qəbul edir, çünki plazmadan, damar yatağından gələn maye ətrafdakı toxumalara keçir və orqanizm bunu qan itkisi kimi qəbul edir. Ayaqlar bunu kompensasiya etmək üçün maye saxlamağa başlayır. Deməli, bu, vəziyyətdən asılıdır. Əksər hallarda heç bir problem yaratmır”, -deyə ekspert qeyd edib.
Yayda D vitamini qəbul etməyə ehtiyac yoxdur
D vitamini ehtiyacı olanlar tərəfindən qəbul edilməlidir: yaşlılar, hamilə qadınlar, uşaqlar, mövsümdən asılı olmayaraq həkim məsləhəti ilə qəbul edə bilərlər. Əsas olan onun norması və qədəridir ki, o da fəsildən deyil, insanın göstəricilərindən asılı olaraq, mütəxəssis tərəfindən təyin edilməlidir.
Nubar Süleymanova
