Yeni məktəbli forması qarşıdan gələn dərs ili ərəfəsində əsas müzakirə mövzusudur. Sosial şəbəkələr mənfi rəylərlə doludur: istifadəçilər dizaynı bəyənmirlər, çoxları qiymətlərdən narazıdırlar, hər kəs ritorik sual verir: bu, nəyə lazımdır?

Ancaq prinsipcə, “yeni forma lazımdırmı” sualı ilə bağlı fikirlər bölünür. Şagirdlər yenilikdən məmnundurlar, lakin valideynlər bununla bağlı xərclərdən əziyyət çəkirlər. Sosial şəbəkələrdə neqativlərin üstünlük təşkil etməsi də başadüşüləndir: orada daha çox valideyn var və azərbaycanlı ana və ataların böyük əksəriyyəti yeni model məktəb paltarına pul xərcləməyi lazımsız hesab edir. Rəylər belədir:

“Hazırkı ağ köynəyin və göy altlığın niyə uyğun olmadığını başa düşmürəm, forma normal idi axı…”.

“Bu qədər pula yeni forma kimə lazımdır? Aydındır ki, müəllimlər və valideynlər üçün deyil, bununla pul qazananlara lazımdır”.

“Normal qiymətlər, yaxşı üslub. Xalqımız həmişə hər şeydən narazıdır”.

“Belə biabırçılığı necə xoşlayırsan?! Sadəcə bu modelləri kimin hazırladığını görmək istərdim”.

“Məktəb bilik vermək üçün qurulub. Axı, bura moda evi deyil, təhsil ocağıdır. Amma bizdə üstü bəzək olması daha vacibdir. Ümid edirəm ki, aztəminatlı ailələrə yeni forma pulsuz veriləcək, məktəblilərin valideynləri maraqlanırlar”.

Şagirdlərin özləri o qədər də kateqorik deyillər. Uşaq və yeniyetmələrin səthi sorğusu belə, göstərir ki, şagirdlər yenilikdən razıdırlar, onlar yay tətilinin üç ayı ərzində məktəb virtual qruplarında bunu qızğın şəkildə müzakirə edirlər. Qızlar ən çox təlaşa düşürlər – məktəbli qızlar yalnız soyuq mövsümdə şalvar geyinməyin məhdudlaşdırılmasından məmnun deyillər.

Narazılığın başqa bir səbəbi gözlənilmədən yalnız iki rənglə kifayətlənmək qərarıdır, halbuki əvvəllər dörd variant bildirilmişdi. Yeri gəlmişkən, hər dörd geyim növü xüsusi yaradılmış portalda səsverməyə çıxarılıb və onların bu sorğunun nəticələri ilə bağlı indi nə edəcəyi məlum deyil.

Bakı Tikiş Evinin (BTİ) satış şöbəsinin müdiri Etibar Əzimovun sözlərinə görə, məktəbli geyimləri yalnız iki rəng kombinasiyasında – ağ üst-mavi alt və göy üst-boz alt rəngdə olacaq. İlk nüsxələri artıq satışdadır. Qiymət cədvəli də aydınlaşıb: futbolkalar 14 manat, şalvar və ətəklər 25 manatdır. Gödəkçələrin qiyməti təəccüb doğurur – 27 manat!

Belə ki, məktəbli geyimlərinin standart dəsti (bir şalvar-yubka, dörd dəyişdirilə bilən köynək – ikisi qısa və uzun qollu və bir pencək) 133 manata başa gələcək. Ailədə iki şagird varsa, məbləğ buna uyğun olaraq artır. Amma valideynlər məktəbli formalarından əlavə dərs vəsaitləri və ləvazimatları, ayaqqabılar, üst geyimləri və s. almalı olurlar.

Orta hesablamalara görə, 200-250 manat olmadan birinci sinif şagirdi məktəbə tam hazırlıqlı gedə bilməz. Əgər əvvəllər Azərbaycan ailələrinin büdcəsi böyük uşaqların hesabına qənaət edirdisə – çoxları ötənilki forma geyinirdisə, bizdə adət olduğu kimi kiçiklər isə böyüklərdən qalanları geyinirdisə, indi bu imkan məhduddur. Hər zaman bir çıxış yolu tapılsa da…

Rəşidovlar ailəsində on iki və on dörd yaşlı iki məktəbli var. Valideynlər onlara yeni forma almağa tələsmirlər: “Birincisi, bunlar bizim üçün əlavə xərclərdir, pul da çatmır. İkincisi, məktəbimizdəki hazırkı forma əvvəlkinə bənzəyəcək: mavi alt və demək olar ki, ağ üst – rəngli yaxalıqları və manşetləri saymadan. Ona görə də uşaqlar köhnə şalvar və ətək geyinəcəklər, çünki onların təzələrindən heç bir fərqi yoxdur. Düzdür, köynək almalı olacaqsan, amma indi bu, lazım deyil. Axı hələlik məktəbə eyni paltarda getməyə icazə verilir”.

Birinci sinif şagirdlərinin anaları ən çox təlaşa düşürlər – uşağın birinci sinifə ilk dəfə getməsi bütün ailə üçün bayramdır. Beləliklə, uşaqlar BTE-dən yeni məhsullarda ilk məktəb xəttində sıralanacaqlar.

Birinci sinif şagirdi Sevinc Məmmədovanın valideynləri həyatlarında yeni mərhələyə hazırlaşırlar. Yeganə qızları məktəbli olacaq – belə iş üçün pul əsirgəmirlər. Qızın atası deyir: “Hər şeyə ən azı 400 manat xərcləməli olacaqsan. Ancaq başqa cür necə ola bilərdi – qızımız üçün ən yaxşısını edirik”.

Ancaq ailələrimiz fərqlidir. Birinci sinif şagirdi Adnan Quliyev aztəminatlı ailənin 3-cü övladıdır və uşaq ən yaxşısının alınacağına ümid etmir.

Uşağın anası şikayətlənir: “Mən təsəvvür edə bilmirəm ki, niyə yeni bir forma tətbiq etmək lazım idi? Üç oğlan uşağımız var, kiçiklər böyüklərin paltarını geyinirdi. İndi hər şeyi təzə almalı olacağıq, bəs bu qədər pulu haradan tapacağıq? Əgər onlar artıq başqa formaya keçirlərsə, onu imkansız  və çoxuşaqlı ailələrə pulsuz versinlər. Kasıb valideynlərdən üç uşağa yeni paltar almağı tələb etmək bir növ absurddur”.

Tanya Samsonova