“Sən tənbəlsən!” – bir çox oğlan və qızlar onlara ünvanlanan bu ifadəni eşidiblər. Və bunda yaxşı heç nə yoxdur. Öz övladlarına münasibətdə tez-tez oxşar xətti istifadə edən valideynlər çox ciddi səhv edirlər.
Məşhur inancın əksinə olaraq, anadan və ya atadan eşitdiyi “tənbəl” sözü uşağı vəziyyəti düzəltməyə məcbur etmir.
Əksinə: körpə daha da tənbəl olur. Niyə “tənbəl” sözü uşaq üçün təhlükəlidir?
Körpənizə belə müraciət edərsəniz, sadəcə olaraq ona etiket qoyursunuz. Çox güman ki, uşaq vəziyyətin düzəlməz olduğuna qərar verəcək: “Bu, mənim xasiyyətimin və davranışımın xüsusiyyətidir. Özünüzü dəyişdirməyə çalışmağın mənası yoxdur”.
Ana və ata “Sən heç vaxt dəyişməyəcəksən!” ifadəsini əlavə etsələr, vəziyyət daha da pisləşəcək. Bu zaman uşaq belə bir nəticəyə gələcək: “Əgər mən həmişə belə olacağamsa, nəyisə niyə dəyişdirməliyəm? Yalnız bununla barışmaq qalır”.
Unutmayın: uşağa deyilən “tənbəl” sözü onu zəhmətkeşliyi inkişaf etdirməyə sövq etməyəcək. Çox güman ki, əks effekt əldə ediləcək: uşaq davranışını düzəltmək cəhdlərinin mənasızlığına əmin olacaq.
Uşağı necə çalışqan etmək olar?
Uşağınızın tənbəllikdən əl çəkməsini istəyirsinizsə, onunla ünsiyyət qurarkən etiketlərdən (“tənbəl”) və kateqoriyalı formulalardan (“həmişə”, “heç vaxt”) istifadə etməyin.
Tənqidi körpənin özünə deyil, onun müəyyən bir vəziyyətdə davranışına yönəltməyə çalışın: “Bu gün sizin tərəfinizdən tənbəllik gördük. Amma əminik ki, sabah belə olmayacaq”.
