1.Uşaq bağçasıında olan  tərbiyə-təlim nədir?

Uşaq bağçaları təlim anlayışlarına görə fərqlənirlər. Məsələn, bəziləri  məktəbəqədər təhsil oyunlarıdır; bəziləri dil, riyaziyyat və motor inkişafına diqqət yetirir. Onların bəziləri isə ingilis dilini erkən yaşda öyrətmək bacarığı ilə seçilir. Bir qisim isə vahid yanaşmanı mənimsəyən proqramı üstün tuturlar.

Uşağınızı bağçaya göndərərkən ilk növbədə öz gözləntilərinizi bilməlisiniz. Unutmaq olmaz ki, 3-6 yaş uşaq inkişafı üçün çox vacib yaş dövrüdür. Buna görə də seçdiyiniz uşaq bağçasının qəbul etdiyi təhsil yanaşması birtərəfli olmamalıdır.

2. Müəllim akademik cəhətdən yaxşıdırmı?

Universitet bitirmisiniz?, bu sahədə təhsiliniz varmı? Onun uşaq inkişafı ilə bağlı  kifayət qədər məlumatı varmı? Məsələn, uşağınız 32aylıqdır, lakin sinifdə 5 yaşlı uşaqlar da var. Bəs bu necə  olacaq?

Bütün dünyada tətbiq olunan bağça təhsili üsullarından və uşaq inkişafı ilə bağlı araşdırmalardan xəbərdardırlarmı? Geniş dünyagörüşü olan bir insandırmı?

Hər hansı problemi həll edərkən uşaqlara, valideylərə necə yanaşır? Bu səbəbdən bağça rəhbərliyindən ondan məlumat istəmək ən təbii haqqınızdır, çəkinməyin.

Müəllimin təcrübəsi də vacibdir. Amma təbii ki, hər hansı bir işə başlayanda hamımız əvvəlcə təcrübəsiz idik. Ona görə də ilkin pillədə akademik (yəni nəzəri bazasını) haqda məlumat əldə etmək lazımdır. Praktik fəaliyyətin də dəstəkçi bir psixoloq olmalıdır.

3. Təlim proqramı kifayət qədər əhatəlidirmi?

Qeyd etdik ki, yaxşı uşaq bağçasında olması lazım olan xüsusiyyətlər arasında təhsil proqramı hərtərəfli və müxtəlif olmalıdır. Mövzuya biraz daha aydınlıq gətirək.

Uşaq bağçasının təhsil proqramı;

1) Onun , qiymətləndirmə və inkişaf sistemi varmı? Elə bir şey yoxdur ki, biz bir dəfə öyrətdik və bitdi. Uşağınızın hansı sahədə nə qədər uğurlu olması və hansı sahədə təkmilləşdirilməsi lazım olduğuna dair qiymətləndirmə sistemi olmalıdır. Yenə də fərdi ölçmə ilə bu mümkündür. Qiymətləndirmədən sonra təhsil proqramı uşağa uyğun olaraq yenidən formalaşdırılmalı və inkişaf etdirilməlidir.

2) İdman və bədii fəaliyyətlər üçün kifayət qədər materiallar və fəaliyyət üçün dərs saatları  varmı? Bağçada  rəsm guşəsi varmı?

3) Təlim proqramı yalnız zehni və ya motor bacarıqlarının inkişafına yönəlməməlidir. Uşaq inkişafı; O, 4 sahədən ibarətdir: əqli, emosional, sosial və fiziki. Hər biri üçün keyfiyyətli proqramın yaradılmasına diqqət yetirin.

4.Fiziki şərait uyğundurmu?

Uşaq bağçasının seçimində uşaq bağçasının fiziki xüsusiyyətləri də mühüm  olmalıdır.

1) Uşaq bağçasının mühiti necədir?

2) Bağçası var? Uşaqlar oyun saatında çölə çıxdıqları zamanı təhlükəsizliyi üçün mütləq onun bağçası olmalıdı. Yəni ona uyğun zona.

3) Sinif otaqlarına kifayət qədər günəş işığı düşürmü?

4) Uşaq bağçasında olması lazım olan bütün materiallar sizdə varmı?

5) Yataq otaqları, tualetlər, mətbəx və oyun meydançaları təmizdirmi?

6) Baş verə biləcək qəzalara qarşı təhlükəsizlik təmin olunubmu?

5. Uşaq bağçasının yemək menyusu necədir?

Uşağınız üçün sağlam qidalanma, əlbəttə ki, vacib məsələdir. Uşaq bağçasının menyusunun qidalandırıcı  bir proqram əsasında qurulub-qurulmadığına diqqət yetirin. Yemək keyfiyyətlidirmi, yaxşı bişirilirmi, təbii ki, bunlar da vacibdir.

6. Digər uşaqların vaxtlarını necə keçirdiyinə diqqət edin.

Məsələn, siz uşaq bağçasına getdiyiniz zaman   uşaqların bir-biri ilə dava etdiyinin  şahidi oldunuz.  Diqqətlə nəzər edin, pedaqoqlar belə vəziyyətdə necə davranırlar. Uşaqlara özlərini ifadə etməyə, bir-biri ilə danışmağa və razılığa gəlməyə icazə verirlər, yoxsa yalnız uşaqları susdurmaq və məsələni bağlamaqla məşğuldurlar?

Uşaq bağçasında axtarılması lazım olan xüsusiyyətlərdən biri də fərdi vaxt keçirmək üçün uyğun sahələrin olub-olmamasıdır. Getdiyiniz bağçalarda aşağıdakılara diqqət yetirin:

Uşaqlar xoşbəxtdir?

Bağçada bütün fəaliyyətlər qrup halında aparılırmı, fərdi oynayan və ya oxuyan uşaqlar varmı?

Onların hər zaman qayğısına qala biləcək  qədər müəllimlər varmı?

Ümumiləşdirib, yekun olaraq qeyd etsək, bağça seçimi edən zaman həssaslıqla yanaşmaq gərəkdir. Müəllimlər akademik səviyyəsi ilə yanaşı, ilk öncə şəxsiyyət olaraq tam formalaşıbmı deyə nəzər edin. Ən əsas məsələ isə mütləq ki kamera sistemi olan bağçaya getməsinə şərait yaradın. Gün ərzində övladınızı izləmək şansınız olsun.

Psixoloq Zümrüd Haqverdiyeva