Diabet və ürək xəstəlikləri dünyada ən çox yayılan və ölümcül nəticələrə səbəb olan xəstəliklər sırasındadır. Bu xəstəliklər bir çox faktordan qaynaqlanır və insan sağlamlığını ciddi şəkildə təhdid edir. Bu yazıda diabet və ürək xəstəliklərinin yaranma səbəblərinə diqqət yetirəcəyik.

Diabetin səbəbləri

Diabet, orqanizmin şəkəri düzgün istifadə etməməsi və ya insulini düzgün istehsal etməməsi nəticəsində yaranan bir xəstəlikdir. Şəkər xəstəliyinin ən çox rastlanan növü, insulinə qarşı müqavimət göstərən və ya insulin istehsalını azaldan tip 2 diabetdir. Diabetin yaranma səbəbləri arasında genetik faktorlar, pis həyat tərzi, düzgün qidalanmama, fiziki aktivliyin olmaması, artıq bədən çəkinin olması və stressin rolu böyükdür.

Aşağıdakı amillər diabetin inkişafına səbəb ola bilər:

Genetik yatqınlıq: Ailə üzvlərində diabet xəstəliyi olan insanlar, bu xəstəliyə daha çox meyilli ola bilərlər.

Pisləşmiş qidalanma vərdişləri: Yüksək şəkərli və ya yağlı qidaların davamlı olaraq istehlakı insulin müqavimətinin yaranmasına səbəb olur.

Fiziki aktivlik: Fəallığın olmaması bədənin şəkəri emal etməsini çətinləşdirir və diabetin yaranmasına gətirib çıxara bilər.

Artıq çəki: Bədən çəkisi artıq olduqda, orqanizm insulinə qarşı müqavimət göstərir və nəticədə diabet inkişaf edə bilər.

Ürək xəstəliklərinin səbəbləri

Ürək xəstəlikləri, ürəyin və qan damarlarının normal fəaliyyətini pozan bir çox müxtəlif vəziyyətdir. Ürək xəstəliklərinin ən çox yayılmış səbəbləri arasında yüksək qan təzyiqi, yüksək xolesterin səviyyəsi, siqaret çəkmə, pis qidalanma vərdişləri, artıq çəki və genetik faktorlar yer alır. Bu amillər ürək-damar sistemini zədələyir, qan dövranını çətinləşdirir və nəticədə ürək xəstəliklərinin inkişafına səbəb olur.

Ürək xəstəliklərinin əsas səbəbləri bunlardır:

Yüksək qan təzyiqi: Yüksək qan təzyiqi damarların divarlarına əlavə təzyiq göstərərək onları zədələyir, bu da ürək xəstəliklərinə yol açır.

Yüksək xolesterin səviyyəsi: Xolesterinin yüksək olması damarların içində plaka əmələ gətirir və bu da qan axınına mane olur, ürək tutmalarına səbəb ola bilər.

Pisləşmiş qidalanma vərdişləri: Doymuş yağlar və yüksək duz tərkibli qidaların qəbulu ürək-damar xəstəlikləri riskini artırır.

Fiziki aktivliyin olmaması: Fiziki aktivlik ürək sağlamlığını qorumaqda mühüm rol oynayır. Hərəkətsiz həyat tərzi ürək xəstəliklərinə gətirib çıxara bilər.

Siqaret çəkmə: Siqaretin tərkibindəki zərərli maddələr qan damarlarına zərər verir və ürək xəstəliklərinə səbəb olur.

Diabet və ürək xəstəliklərinin birlikdə görülməsi

Diabet və ürək xəstəlikləri bir-birini təkrarlayan və bir-birini daha da pisləşdirən vəziyyətlərdir. Diabet xəstələri, xüsusilə yüksək qan şəkəri səviyyəsi ilə mübarizə aparanlar, ürək xəstəlikləri riskinə daha çox məruz qalırlar. Diabet, qan damarlarını zədələyərək, qan dövranının pisləşməsinə və ürək tutmalarına səbəb ola bilər. Eyni zamanda, ürək xəstəlikləri də diabetin inkişafını sürətləndirə bilər.

Diabet və ürək xəstəliklərinin qarşısını almaq üçün sağlam həyat tərzi seçmək, balanslı qidalanmaq, mütəmadi olaraq fiziki fəaliyyət göstərmək və stressi idarə etmək çox önəmlidir. Bu xəstəliklərdən qorunmaq üçün müntəzəm həkim müayinələrindən keçmək və risk amillərini erkən aşkar etmək çox vacibdir.

Nərminə Abbasova

MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi