İnsult, insanın şəxsiyyətinə və hisslərinə qarşı təhqiramiz və aşağılayıcı sözlər və ya hərəkətlərlə edilən hücumdur. Son illərdə isə bu fenomendə ciddi dəyişikliklər müşahidə olunur. Əvvəllər daha çox yaşlı nəsil arasında baş verən bu cür halların, indi cavanlar arasında artması diqqət çəkir. Bəs, niyə insult bu qədər cavanlaşıb?
1) Texnologiyanın inkişafı və sosial mediada artan kommunikasiya
Bugünün cavanları üçün sosial media əsas kommunikasiya vasitəsidir. İnsanlar düşüncələrini, hisslərini daha çox onlayn mühitdə ifadə edirlər. Sosial media platformaları, xüsusilə anonimlik imkanları təqdim etdiyindən, insanların bir-birinə qarşı sərt və təhqiramiz sözlər işlətməsini asanlaşdırır. Cavanlar, bəzən, bu cür davranışları sosial medianın normal bir hissəsi kimi qəbul edirlər.
2) Düşüncə və davranışlarda sərtlik
Son dövrlərdə, xüsusilə cavanlar arasında, daha sərt və təpkili bir dilin yayılmasının təsiri var. Duyğuların ifadə edilməsi və ya bir məsələyə reaksiya vermək, bəzən həddindən artıq sərt olur. Cavanlar arasında olan bu sərtlik, təhqir və insult formasına çevrilir. Bəzi insanlar, başqalarını aşağılayaraq özlərini daha güclü və əhəmiyyətli hiss edirlər.
3) Mədəni dəyişikliklər və təhsil səviyyəsinin artması
Cəmiyyətin təhsil səviyyəsinin artması, bəzi hallarda daha aqressiv düşüncə tərzinin yayılmasına səbəb ola bilir. İnsanlar, daha çox məlumat və məlumatlılıq əldə etdikcə, öz fikirlərini daha kəskin şəkildə ifadə etməyə çalışırlar. Bəzən bu sərt ifadələr, istər-istəməz təhqir və ya insult xarakteri daşıyır.
4) Ailə və cəmiyyət təsiri
Ailə və cəmiyyətdəki normalar da gənclərin davranışlarına təsir edir. Son zamanlar, bəzi ailələrdə, xüsusilə uşaqların və cavanların bir-birinə qarşı münasibətlərində daha sərt yanaşmalar müşahidə edilir. Bu, gələcəkdə gənclərin daha aqressiv və ya təhqiramiz şəkildə reaksiya vermələrinə səbəb ola bilər. Bəzi gənclər, öz ailələrində gördükləri davranışları təkrarlayır və bu, sosial münasibətlərdə də təhqirə yol açır.
5) Psixoloji amillər
Cavanlarda psixoloji vəziyyətin dəyişməsi də insult davranışını artıra bilər. Stress, narahatlıq, aqressiya və özünə inamsızlıq kimi hallar, gənclərin daha sərt və təhqiramiz şəkildə davranmalarına səbəb ola bilər. Bəzi cavanlar, özlərini daha yaxşı hiss etmək və ya başqalarına üstünlük göstərmək üçün təhqiramiz sözlərə müraciət edirlər.
Nərminə Abbasova
MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi
(Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər Əhməd Rəcəbli 207-də yerləşən MayoMed klinikasına müraciət edə (TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95) və ya (051) 866 02 20; (051) 567 66 96 mobil nömrələri ilə birbaşa Nərminə Abbasova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.)
