Atalar sözündə deyilir “Başını soyuq, ayağını istı saxla”, lakin prinsipcə, başınızı da isti saxlamağı məsləhət görürük.

Çünki soyuq və şaxtalı havada xəstələnmək təhlükəsi çox böyüdür. Düzdür biz çox vaxt “mən maşınlayam”, “dayanacaq çox yaxındadır”, “mənə soyuq deyil” kimi bəhanələrlə isti papağın, yun əlcəklərin və ya rahat şərfin faydasına laqeyd yanaşırıq. Əlində papaqla gözləyən ananın qayğısına fikir vermirik, yağışlı havada çətir götürmürük. Yalnız paradoks ondadır ki, böyüdükcə anamızın haqlı olduğunu anlayırıq! Belə ki, isti geyim bizi təkcə soyuqdəymədən qorumur, həm də ümumilikdə həyatımızı qoruyur. Necə? Bu yazıda məhz bu haqda danışacağıq.

Başınıza papaq qoyun. Sizin də ananız həmişə “Papağını tax, yoxsa meningitə tutulacaqsan!” deyirdi? Hərçənd ki, papağın meningitlə heç bir əlaqəsi yoxdur, bu o demək deyil ki, şaxtada papaqsız gəzmək olar! Başın donvurması eşitmə qabiliyyətinin itkisi, xroniki miqrenlər və üzün yarısının əyilməsinə səbəb ola biləcək üz sinirinin nevralgiyası ilə nəticələnə bilər. Ona görə gülünc görsənməkdən qorxmayın və soyuğa dözməyin. Sağlamlıq – modadan daha vacibdir!

Şərf taxın. Şərf iki mühüm funksiyanı yerinə yetirir. Birincisi, o, boğazı yel vurmaqdan qoruyur, çox güman ki, bu, soyuq havada bədənin ən zəif hissəsidir. İkincisi də, şərf istini gödəkçənin boyun hissəsində saxlayır. Bununla belə şərfin hansı materialdan olmasının fərqi yoxdur. O, qalın olmaqla yanaşı uclarının heç yerə ilişməməsi üçün çox uzun olmamalıdır.

Əlcək geyinin. Qışda əlcək geyinməmək təkcə əl dərisinin qıcıqlanması ilə kifayətlənmir. Donmuş əllər dermatitlərə, boğaz xəstəliklərinə, artritlərin və revmatizmin kəskinləşməsinə səbəb ola bilər. Şaxtada damarlar daralır, bu da ürək tutmasına qədər ciddi fəsadlarla nəticələnə bilər. Yeri gəlmişkən, əllik əlcəkdən daha istidir: əllikdə barmaqlar bir-birini qızdırır, həmçinin onları yumruq kimi sıxmaq olar.

İsti ayaqqabı geyinin. Ayaqlar soyuq torpağa daha yaxındır, bu səbəbdən də elə ayaqqabı geyinmək lazımdır ki, isti itkisi minimal olsun. Unutma, altlıq nə qədər qalın olsa, bir o qədər yaxşıdır. Uqqi almaqdan vaz keç, ortopedlər bu ayaqqabıları tövsiyə etmirlər. Qış ayaqqabısı bir ölçü böyük olmalıdır, çünki qan dövranı sıxıldıqda, ayaqlar həmin an donmağa başlayır. Ayaqların donvurması isə ilk növbədə, böyrək və lor-orqanlarının xəstəliyi ilə nəticələnə bilər.

Yaxşı qidalanın. Yenə də yaza qədər arıqlamaq qərarına gəldiniz? Şaxtalı günlərdə ac qalıb müxtəlif pəhrizlər saxlamaq lazım deyil. Qida ilə daxil olan enerjinin bir hissəsi istiyə transformasiya olunur və beləliklə bizi donmaqdan qoruyur. Məlum olub ki, məhsullar termal təsirə malikdir, lakin bu, hər qidaya şamil olunmur. Zülallı yeməklər ən yüksək isindirən xüsusiyyətlərə malikdir: ət, balıq, süd və mürəkkəb karbohidratlar – yarma və çörək. Ən yüksək istilik tutumuna malik içki isə südlü çaydır.

Çoxqatlı geyim də donmadan və soyuqdan qoruyacaq. Sonda isə, yadında saxlayın. Şaxtada küçəyə çıxarkən elə geyinin ki, pinqvinə oxşamayasınız. Yaxşı olardı ki, istini saxlamağa qadir hava qatı yaradacaq yüngül, qalın çoxqatlı paltar geyinəsiniz. Soyuq havada termogeyim və təbii parçalardan və liflərdən olan üst geyimi uyğun olardı. Qısa köynək və sviterləri, eləcə də aşağı belli cinsləri isti mövsüm üçün saxlayın.

Nərminə Abbasova

Mayomed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi

(Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər Əhməd Rəcəbli 207-də yerləşən MayoMed klinikasına müraciət edə (TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95) və ya  (051) 866 02 20; (051) 567 66 96 mobil nömrələri ilə birbaşa Nərminə Abbasova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.)