Müasir həyatın sürətli ritmi, artan stress yükü və fiziki-passiv yaşam tərzi bir çox insanda ürəkdöyünmə və narahatlıq hissi ilə müşayiət olunan halların artmasına səbəb olur. Pasiyentlər tez-tez bu şikayətlərlə terapevtə və ya kardioloqa müraciət edirlər. Bu yazıda sözügedən əlamətlərin hansı hallarda normal fizioloji vəziyyət, hansı hallarda isə həkim müdaxiləsi tələb edən ciddi bir problemin göstəricisi ola biləcəyinə aydınlıq gətirəcəyik.

Ürəkdöyünmə nədir?

Ürəkdöyünmə (palpitasiya) – insanın öz ürək fəaliyyətini, yəni döyüntüləri normaldan fərqli hiss etməsidir. Bu hiss daha tez-tez, güclü və ya nizamsız (aritmik) ola bilər. Ürəkdöyünmə bəzən sağlam insanlarda da baş verə bilər və bu, fiziki gərginlik, emosional stress, kofein, nikotin və ya bəzi dərmanların təsiri ilə əlaqədar ola bilər. Lakin bəzi hallarda bu əlamət ürək ritminin pozulması, qalxanabənzər vəzin funksional pozuntuları və ya digər tibbi vəziyyətlərin xəbərçisi ola bilər.

Narahatlıq hissi ilə əlaqəsi

Ürəkdöyünmə tez-tez psixoloji narahatlıq, təşviş pozuntusu (anksiyete) və panik ataklarla birlikdə müşahidə olunur. Bu zaman pasiyent yalnız ürəyinin sürətli döyündüyünü deyil, eyni zamanda boğulma hissi, sinə ağrısı, başgicəllənmə, titrəmə və hətta ölüm qorxusu da yaşayır. Bu hallar çox vaxt funksional səbəblərlə bağlı olsa da, bənzər əlamətlərin bəzən kardioloji və ya endokrin pozğunluqlarla da əlaqəli olduğunu unutmaq olmaz.

Nə vaxt həkimə müraciət etmək vacibdir?

Aşağıdakı hallarda mütləq həkimə müraciət edilməlidir:

🔹 Ürəkdöyünmə qəflətən başlayır və uzun müddət davam edir

🔹 Döyüntülərlə yanaşı huşun itməsi, başgicəllənmə, sinədə sıxılma və ya ağrı müşahidə olunur

🔹 Nəfəs darlığı və fiziki fəaliyyət zamanı narahatlıq hissi artır

🔹 Əlamətlər istirahət halında və ya yuxuda oyanarkən baş verir

🔹 Ailədə ürək xəstəlikləri, qəfil ölüm və ya aritmiyalarla bağlı hallar varsa

🔹 Şikayətlər müntəzəmdir və həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır

Diaqnostika və yanaşma

Həkimə müraciət etdikdən sonra ilk növbədə pasiyentin ətraflı tibbi tarixi toplanır, fiziki müayinə aparılır. Zəruri hallarda aşağıdakı müayinələr təyin oluna bilər:

Elektrokardioqrafiya (EKQ)

Exokardioqrafiya (ürəyin USM-i)

Holter monitorinq (24 saatlıq EKQ izləmə)

Qan analizləri (tiroid hormonları, elektrolitlər, qan şəkəri və s.)

Əgər simptomların səbəbi funksional (yəni orqanik olmayan, stress və ya psixoloji səbəblərlə bağlı) hesab edilərsə, bu zaman həyat tərzi dəyişikliyi, psixoterapiya və ya anksiyolitik müalicə tövsiyə oluna bilər. Əgər ritm pozğunluğu və ya digər kardioloji səbəblər aşkar edilərsə, ona uyğun spesifik müalicə başlanır.

Ürəkdöyünmə və narahatlıq hissi geniş yayılmış şikayətlərdir və əksər hallarda təhlükəsiz səbəblərlə əlaqəlidir. Lakin bəzi hallarda bu əlamətlər ciddi xəstəliklərin erkən xəbərdarlığı ola bilər. Bu səbəbdən hər bir fərd öz bədənini dinləməyi və qeyri-adi dəyişiklikləri vaxtında peşəkar həkimlə paylaşmağı vərdişə çevirməlidir. Erkən diaqnoz – effektiv müalicənin əsas şərtidir.

Nərminə Abbasova

Mayomed Fizioterapiya və Reabilitasiya Klinikasının baş həkimi, həkim-terapevt

(Həkimlə əlaqə saxlamaq istəyənlər Əhməd Rəcəbli 207-də yerləşən MayoMed klinikasına müraciət edə (TEL: (012) 464 86 93; 464 86 94; 464 86 95) və ya (051) 866 02 20; (051) 567 66 96 mobil nömrələri ilə birbaşa Nərminə Abbasova ilə əlaqə saxlaya bilərlər.)