“Müəllim millətin gələcəyini yoğuran əldir” — Zeynalabdin Tağıyev.

Amma bəzən həmin əllər uşağın ruhunda görünməz yaralar açır.

Ən ağır travmalar isə bəzən dərslikdən yox, müəllimin bir cümləsindən, bir baxışından başlayır.

Bu yazı da elə həmin qırılmaz görünən, amma içdə dərindən iz qoyan yaralardan bəhs edir.

Uşaqlıq və yeniyetməlik dövrlərimdə tez-tez düşünürdüm ki, mən nəsə “qüsurluyam”. Çünki müəllimlərim anamın yanında belə deyirdilər:

“Bu uşaqdan heç nə olmayacaq.”

“Digər uşaqlar ondan çox qabaqdadır.”

“Psixoloji problemləri var.”

Üzümə baxa-baxa davam edirdilər:

“İmla yaza bilmir, rəqəmləri anlamır. Onu qaldırmayın, biyabır olar.”

Amma yenə də tez-tez qaldırırdılar və hər dəfəsində alçaldılırdım. Uşaqların gülüşü, mənim kiçildildiyimi hiss etməyim… Bunlar hələ də çox canlıdır.

O zaman anlamırdım — indi isə anlayıram: Uşaq incimir, uşaq sınır.

Bu gün bir psixoloq kimi bilirəm ki, hər uşağın öz yolu, öz tempi, öz missiyası var. Bir uşağın şəxsiyyətini alçaltmaq mümkündür, amma həmin yara böyüdükcə daha böyük iz qoyur. Başqa bir uşaq bu sözlərin altında əzilər, travmanın içindən çıxa bilməzdi.

Mən isə böyüdüm… və indi özünə qapanan, həssas və çətinlik çəkən uşaqlara kömək edən bir mütəxəssisə çevrildim. O zaman aldığım yaralar bu gün başqalarına şəfa vermək üçün mənə yol göstərir.

Artıq yaxşı bilirəm:

Hər müəllim dərs deyə bilər — amma hər müəllim ürəyə toxuna bilməz.

Əziz valideynlər, xahiş edirəm, müəllim seçiminə diqqət edin. Bir uşağın fərqliliyi onun geri qalmağı deyil. Siz nə qədər ona inanarsınızsa, o da özünə bir o qədər dəyər verəcək. Məmməd Araz demişdi:

“Söz bir uşaq ürəyində dağ da yaradar, dağları da əridər.”

Mənim isə heç vaxt unutmadığım bir cümlə var:

“Sən çox əzik, qorxaq və geridə qalmış uşaqsan. Min dəfə başa salım sənə? Niyə əllərin həmişə su kimi tərdir?”

Halbuki uşağa vurulan ən ağır yara onun özünə olan inamını əlindən almaqdır.

Bəxtiyar Vahabzadənin sözləri kimi:

“Uşağın qəlbi şüşə kimidir, bir dəfə çatladısa, bir ömür iz qalar.”

Carl Jung isə bunu belə tamamlayırdı:

“Uşaqlara dediyiniz sözlər deyil, onların yanında özünüzü necə hiss etdirdiyiniz vacibdir.”

Nəticə

Hər bir uşaq dünyaya özünəməxsus bir rənglə gəlir. Bəzən bu rəng anlaşılmır və uşağın ruhuna görünməz yaralar vurulur. Amma o yaralar ömürlük maneə olmamalıdır.

Uşaqların qəlbi həssasdır — amma sevgi və dəstək onu ən möhkəm qalaya çevirir.

Əziz valideynlər, unutmayın:

Uşağınıza inam vermək onun gələcəyini dəyişmək deməkdir.

Həyatın çətinlikləri bizi formalaşdırır, amma heç bir yara bizi dayandırmağa güc çatdırmamalıdır.

Gəlin uşaqlarımıza güc verək — onların görünməyən yaralarını sağladaq, özlərinə inanmağa imkan yaradaq.

Psixoloq Sevinc Qurbanova