Xolesterin bədəndəki hər bir hüceyrə üçün vacibdir və bir çox hormonda xolesterin mövcutdur. Ancaq bu vəziyyət yüksək xolesterinun faydalı olduğu mənasını daşımır. Başqa sözlə, kifayət səviyyədən yuxarı olan xolesterin bədənə zərər verir.

“Gencaile.az” saytı bu mövzuda Dr. Mehmet Uçarın hazırladığı materialı təqdim edir:

Qan testlərində xolesterin üçün iki dəyər önə çıxır. Bunlara HDL və LDL deyilir. Yaxşı xolesterin kimi tanınan HDL toxumalarda olan xolesterini toplayaraq bədəndən atılmasını təmin edir. Pis xolesterin kimi tanınan LDL isə xolesterini toxumalara daşıyır və damarların divarlarında yığılmasına səbəb olur. Bu səbəbdən pis xolesterini normallaşdırmaq kifayət deyil. Yaxşı xolesterini da artırmaq lazımdır. Yalnız pis xolesterin deyil, həm də yaxşı xolesterin səviyyələrinə nəzarət edilməlidir.

Qidalanma zamanı müəyyən qaydalara diqqət yetirərək və aktiv həyat tərzi keçirərək xolesterini balansda saxlamaq mümkündür:

Bitki mənşəli müalicələrə aşağıdakılar daxil ola bilər:

1. Bir desert qaşığı soyuq preslənmiş püstə yağını gündə iki dəfə ac qarnına birbaşa ağızdan qəbul etmək təsirlidir.

2. Həftədə iki-üç dəfə istehlak ediləcək yağsız mərcimək şorbası bir tərəfdən xolesterinunuza nəzarət etməyə, digər tərəfdən də təzyiqinizi tarazlaşdırmağa kömək edəcək.

3. Ənginar, yerkökü, sarımsaq və soğan istehlak etmək xolesterinu azaldan xüsusiyyətlərə malikdir. Əzilmiş soğandan 1 çay qaşığı soğan suyu və bir çay qaşığı bal qarışdırıb gündə bir dəfə içə bilərsiniz.

4. Yaşıl çay, zəncəfil, rozmarin, kəklikotu, itburnu bitki çaylarını içmək yüksək xolesterina müsbət təsir edir. Gündə bir neçə stəkan yaşıl çay içmək pis xolesterini azaltmağın ən asan yollarından biridir.

5. Qara bibər və zəncəfil, rozmarin, kəklikotu, qırmızı bibər ədviyyatları çox faydalıdır.

6. Çiy fındıq, qoz və badamın pis xolesterində bir qədər azalma təmin etdiyi bilinir. Bununla birlikdə, lazımi miqdarda istehlak edilməlidir.

7. Üzüm toxumunun özü və ya tozu yüksək xolesterini aşağı salma xüsusiyyətinə malikdir.

8. Hər axşam yatmazdan əvvəl 2 qozu bir stəkan suya parçalayaraq qoyun, səhər yuxudan duranda bu suyu içərək və sonra qoz yeyərək xolesterini qısa müddətdə azalda bilərsiniz.

9. Gün ərzində bir stəkan su ilə qarışdırılmış bir çay qaşığı (mümkünsə evdə hazırlanan) alma sirkəsi içmək də faydalı ola bilər.

Zamanla yüksək xolesterinin səbəb olacağı xəstəliklər ümumiyyətlə müalicəsi mümkün olmayan daimi xəstəliklərdir. Daimi xəstəliklərin həyat keyfiyyətinə mənfi təsir etdiyini unutmamaq lazımdır.

Diqqət: Yüksək xolesterin şikayəti olanlar

Yüksək xolesterindən əziyyət çəkən xəstələr həkimlərinin tövsiyələrinə uyğun olaraq, statinlər kimi xolesterini basdıran dərmanlardan istifadə etməlidirlər. İştirak etdiyim bir şam yeməyində xolesterini azaldan dərmanlardan istifadə etdiyini deyən bir tanışım, tərəddüd etmədən həmin axşam diqqət etməli olduğu bəzi yeməkləri və desertləri yemişdi. Yeməkdən sonra ona həddindən artıq yediyini söylədikdə, mənə eynilə bu cavabı verdi: “Hörmətli həkim, mən onsuz da dərman içirəm, çox diqqət yetirməyimə ehtiyac yoxdur”.

Mən ona bunun çox səhv olduğunu izah etdim. Çünki xolesterini aşağı salan dərmanlar yemək zamanı istehlak etdiyimiz qidalarda olan xolesterinə təsir etmir. Xolesterini aşağı salan dərmanlar qaraciyərin özünün istehsal etdiyi xolesterinə təsir edir, yəni qaraciyərin daha az xolesterin istehsal etməsinə imkan yaradır. Bununla birlikdə, yeməkdən aldığımız xolesterini azaldan xüsusiyyətlərə malik deyil. Bu səbəbdən yüksək xolesterini olan qidalara və yüksək şəkərli şirniyyatlara qarşı diqqətli olmaq lazımdır. Dərman istifadəsinə baxmayaraq tövsiyə olunan pəhrizə ciddi riayət edilməlidir.

Xolesterini aşağı salan dərmanlar qanda xolesterini aşağı salmır və parçalamır. Sadəcə qaraciyərə daha az xolesterin istehsal etməyi əmr edir. Demək olar ki, bütün xolesterini azaldan dərmanlar diabet xəstəliyi riskini artırır. Diabetiniz varsa və statin qrupu (xolesterin dərmanı) dərmanları istifadə edirsinizsə, bu vəziyyətin qan şəkərinizi artırmaqda təsirli ola biləcəyini gözdən yayındırmayın.

Qeyd: Həkiminiz tərəfindən verilən dərmanlar varsa, mütləq istifadə etməlisiniz. Buradakı tövsiyələrdən dəstəkləyici olaraq istifadə edin. Əvvəlcə istifadə edəcəyiniz bitkiyə allergiyanız olub olmadığını bilməlisiniz. Bu mövzuda həkimindən məsləhlət alın. Şikayətinizdən asılı olmayaraq, həkimə müraciət etmədən və diaqnoz qoyulmadan buradakı məlumatlarla özünüzü müalicə etməyə çalışmayın.