Vaxtaşırı restoran və şadlıq saraylarında zəhərlənmələr baş verir. Ekspertlərə görə, restoran sahibləri müştərilərin təhlükəsizliyini düşünmədiklərindən, belə hallarla tez-tez rastlaşırıq.
Son zəhərlənmə hadisəsi ölkənin məşhur restoranlarından birində “Tonqal” restoranında olub. Belə ki, ötən şənbə günü adıçəkilən restoranda iki ayrı masada qidalanan müxtəlif ailə üzvlərində bir neçə saatdan sonra zəhərlənmə əlamətləri baş verib. Hadisə nəticəsində 3-ü azyaşlı olmaqla 13 nəfər zəhərlənib.
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyindən verilən məlumata görə, Bakı şəhəri, Nərimanov rayonu, Həsən Əliyev prospekti 82 ünvanında yerləşən “Tonqal” restoranında avqustun 11-də baş verən kütləvi zəhərlənmə hadisəsi ilə bağlı daxil olmuş məlumat əsasında Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyində dərhal operativ işçi qrupu yaradılıb. Bildirilir ki, hadisənin baş verdiyi restoranda, zəhərlənən şəxslərin yerləşdirildiyi Klinik Tibbi Mərkəzdə və 2 saylı Uşaq Kliniki Xəstəxanasında qida təhlükəsizliyi araşdırmalarına başlanılıb.
Mütəxəssislər tərəfindən xəstələrdən nümunələr götürülüb və aidiyyatı üzrə laboratoriyaya göndərilib. İlkin araşdırmalara görə zəhərlənməyə səbəb baytarlıq-sanitariya nəzarətindən keçirilməmiş ət və ət məhsullarından hazırlanan qidalar olub.
“Bundan əlavə, hadisənin baş verdiyi “Tonqal” restoranında müvafiq epidemoloci araşdırmalar aparılıb, bir sıra ciddi qida təhlükəsizliyi qaydalarının pozulduğu müəyyən olunub və faktla bağlı protokol tərtib edilib”.
Araşdırmalar davam etdirilir və araşdırmanın nəticəsi ilə bağlı geniş məlumat ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılacaq. Zəhərlənən 13 nəfərdən 11-i aparılan müayinə və müalicələrdən sonra evə buraxılıb, 2 nəfər azyaşlının müalicəsi isə 2 saylı Uşaq Kliniki Xəstəxanasında davam etdirilir. Hazırda onların vəziyyəti qənaətbəxşdir”.
Tibbi ekspert Hüseyn Mehdiyev bildirir ki, restoran və şadlıq saraylarında qida məhsullarının alınması və saxlanılmasına ciddi nəzarət olmalıdır: “Çox təəssüflər olsun ki, istər toylarda, istərsə də bayramlarda restoranlarda süfrəyə vaxtı keçmiş, iylənmiş və yaxud axşam qonaqlıqdan qalan artıq yeməkləri qoyurlar. Bəzən açıq-aydın hiss edirsən ki, yeməklər təzə deyil. Çörəyə əl vurursan, görürsən ki, quruyub. Yəni, restoran sahibləri özlərinin ciblərini doldurmaq məqsədilə insanların həyatı ilə oynayırlar. Bu da nəzarətsizlikdən irəli gəlir. Restoran sahibləri pul, rüşvət verərək bir çox şeyin üstünü örtürlər”.
Mehdiyev deyir ki, restoran və şadoıq evlərində qida məhsullarının saxlanılması şəraiti düzgün deyil. “Məsələn, salatlar neçə gündən qabaq hazırlanan salatlardır. Onların üstünü bir balaca düzəldib süfrəyə qoyurlar. Elə ətlər verirlər ki, müxtəlif ədviyyatların iyindən, tamından yediyinin nə olduğunu hiss etmirsən. Restoranlar vaxtlı-vaxtında yoxlanılmalıdır, Havalar isti keçəndə bu zəhərlənmələr bir qədərə də artır. Çünki qida toksiki infeksiyalar geniş şəkildə yayılır”.
Həmsöhbətimiz bildirir ki, restoran sahibləri bazarda satılan normal ətlərdən daha ucuz qiymətə ət almağa çalışırlar: “Bəzən müxtəlif ətlər də qatırlar, at əti, eşşək əti. Və yaxud xəstələnmiş heyvanlardır, kəsilir və iki dəfə ucuz qiymətə verilir. Xəstə heyvan ətlərini restoranlarda müxtəlif ədviyyatlar qataraq necə lazımdır bişirirlər”.
Ekspertin dediyinə görə, zəhərlənmənin əlamətlərindən biri odur ki, xəstə yeyəndən sonra onda ürəkbulanma, qusma halları baş verir, hərarəti qalxır, mədəsində narahatlıq, ağırlıq hiss edir: “Xəstədə ishal müşahidə olunur. Zəhərlənmə baş verərsə, birinci növbədə insan qaytarmağa çalışmalıdır. Çoxlu miqdarda, ən azı 2-3 litr su içib mədəsini boşaltmalıdır. Mədəsində ağırlıq, ümumi narahatlıq hiss edən adam adi qaynadılmış süfrə suyu içməlidir. Eyni zamanda bağırsaqların yuyulması da vacibdir. Vəziyyəti ağırdırsa, təcili tibbi yardım çağırıb xəstəxanaya aparılmalıdır. Qida zəhərlənmələri ağır fəsadlar verir, hətta ölümlə nəticələnir. Xüsusilə yay aylarında ehtiyatlı olmaq lazımdır”.
Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov bildirir ki, heç bir həkim, heç bir diaqnostika “Tonqal” restoranında zəhərlənən insanların diaqnozunu yazanda hansısa sənaye üsulu ilə istehsal olunmuş maldan zəhərləndiyini yazmayacaq: “Ya yazacaqlar ki, istehlakçının özü günahkardır, ya yiyəsi, yəni istehsalçısı bəlli olmayan maldan, məsələn, qarpızdan zəhərləndiyini yazacaqlar. 20 ildir ki, istehsalçı hüquqlarını qoruyuram, Azərbaycan həkiminin belə bir yazısına rast gəlməmişəm ki, kütləvi istehsal olunan, yəni sənaye malın adı çəkilsin. Bunu etmirlər, çünki Səhiyyə Nazirliyi hər bir şeyə gigiyenik sertifikat verir. Əgər səhiyyə işçisi hansısa malın adını çəksə, onda gigiyenik sertifikat verilən mal yiyəsi sertifikatı Səhiyyə Nazirliyinin qarşısına qoyar ki, sən yoxlamısan!”
Hüseynovun sözlərinə görə, restoranların çoxunun mətbəxində antisanitariya hökm sürür. “İstehlakçı restoranın mətbəxində nəyin baş verdiyini bilmir, sanitariya orqanları lazım yoxlamaları aparmır. Dövlət tərəfindən ümumiyyətlə, yoxlamalar qadağan olunub. Sahibkarlar bundan sui-istifadə edir və əhalinin tədrici, kütləvi və yaxud da qəflətən zəhərlənməsi baş verir. “Tonqal” restoranında zəhərlənmə təsadüfi bir məsələ deyil. Hər yerdə bu cür davam edir”.
E.Hüseynov vurğulayır ki, toyxana və restoranlarda M.Lomonosov qanunu işləyir, “heç nə itmir, heç nə məhv olmur, bir şəkildən başqa bir şəklə düşür”: “Yəni ötən gündən qalan yeməklər növbəti günlərdə də süfrəyə qoyulur. Salatlar var ki, onların istifadəyə yararlılıq müddəti cəmi bir neçə saatdır və bundan sonra həmin salatları yemək zərərlidir. Vaxtı keçmiş, satışdan çıxarılmış, artıq qalmış malların sonuncu taleyi çox təəssüf olsun ki, Azərbaycanda yenə də istehlakçılardır”.
“Tonqal” restoranı avqsutun 11-də baş vermiş zəhərlənmə faktına münasibət bildirib. Restorandan “REAL”a bildirilib ki, avqustun 11-də “Tonqal” restoranında zəhərlənmə şübhəsi ilə 13 nəfər xəstəxanaya müraciət edib. Hadisə ilə bağlı Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən araşdırmalara başlanılıb və ilkin məlumata görə, zəhərlənməyə ət və ət məhsullarından hazırlanan qidalar səbəb olub: “Nəzərinizə çatdırırıq ki, “Tonqal” restoranı ət kəsimi ilə məşğul olmur və ət məhsullarını təchizatçılardan alır. Son vaxtlar Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi qanunsuz ət kəsiminə qarşı mübarizə aparır və bu tədbirlər tərəfimizdən dəstəklənir. Hesab edirik ki, əhalinin sağlam və təhlükəsiz qida məhsulları ilə təmin edilməsi restoranlar və digər iaşə obyektləri üçün də vacibdir. İnanırıq ki, bu sahədə görülən tədbirlər istehlakçıların sağlam qida ilə təminatında mühüm rol oynayacaq”.
Restorandan deyilib ki, avqustun 11-i şənbə günü olduğundan, restoranda müştərilərin sayı çox olub və zəhərlənmə şübhəsi ilə xəstəxanaya yalnız iki masada əyləşmiş müştərilər müraciət edib. Halbuki, eyni ət və ət məhsullarından hazırlanmış qidalar başqa masalara da təqdim olunub: “Hazırda həm bizim özümüz, həm də Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən araşdırmalar davam etdirilir. Əhalini, xüsusilə, KİV nümayəndələrini yalnız rəsmi məlumatlara etibar etməyə, yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək şayiələr yaymağa çalışan şəxslərə istinad etməməyə çağırırıq”.
Aynurə MƏMMƏDOVA
