İki qrup alim pəhriz dəyişikliyi vasitəsilə fiziki və psixi sağlamlığı yaxşılaşdırmağın yolunu tapıb.

Alimlər depressiya, pəhriz və yaşa bağlı “qocalıq” arasında maraqlı əlaqə aşkara çıxarıblar.

Zəiflik, süstlük və ya tükənmə yalnız bütün yaşlı insanlar üçün ümumi bir vəziyyət deyil. Bu, həm də mütəxəssislərin “bir anda bir neçə fizioloji sistemin funksiyalarının azalması səbəbindən artan həssaslıq vəziyyəti” kimi təyin etdiyi klinik simptomdur.

Zəiflik yaşlı insanların 10-15%-də rast gəlinir və tez-tez digər simptomlarla müşayiət olunur, bunlardan ən əsası isə depressiyadır.

Pəhriz orqanizmin zəifləməsinə səbəb olan əsas amillərdən biri hesab olunur. Əvvəlki araşdırmalarda süni trans yağları, təmizlənmiş karbohidratları və doymuş yağları ehtiva edən iltihablı pəhriz ilə yaşla zəifliyin inkişaf riski arasında əlaqə tapılmışdı.

Yeni araşdırma depressiyanın pəhriz iltihabına və qocalığa mümkün təsirini araşdıran ilk tədqiqatlardan biridir.

Bu tədqiqatda “Framingham Heart Study”nin “Nəslin Tədqiqi”  məlumatlarından istifadə edilmişdir. Buraya vərdişləri və sağlamlığı alimlər tərəfindən daim nəzarət edilən bir neçə nəsil daxildir.

Tədqiqatçılar xatırladırlar ki, depressiya özü orqanizmdə yüksək səviyyədə iltihablanma ilə bağlıdır. Buna görə də, çox güman ki, pəhriz  iltihabla birləşdikdə bir insanın yaşla zəifləməsini daha da sürətləndirir.

Müəlliflər deyirlər ki, iltihab əleyhinə birləşmələrlə zəngin qidalar (məsələn, lif və flavonoidlər) orqanizmi qocalıqdan qorumağa kömək edir.

Başqa bir yeni araşdırma göstərdi ki, B6 vitamini həblərinin yüksək dozada qəbulu narahatlıq və depressiya hisslərini azaldır.

Böyük Britaniyanın Ridinq Universitetinin alimləri yüksək dozada B6 vitamininin gənclərə təsirini ölçüblər. Tədqiqat iştirakçıları bir ay ərzində gündəlik qəbuldan sonra narahatlıq və depressiya hisslərinin azaldığını bildirdilər.

Bu əlaqəyə nə səbəb ola bilər?

Son nəzəriyyələr əhval pozğunluqlarını və bəzi digər neyropsixiyatrik şərtləri həyəcanverici və inhibitor neyronların işində, tez-tez beyin fəaliyyətinin səviyyəsinin artması istiqamətində incə balanssızlıqla əlaqələndirir.

Bu zaman inhibitor neyronların nəzarətsiz beyin fəaliyyətinin qarşısını alması nəzərdə tutulur və tarazlıq oyanışa doğru dəyişdikdə, insanın əhvalını idarə etmək çətinləşir.

Pəhriz dəyişiklikləri dərmanlarla müqayisədə daha az xoşagəlməz yan təsirlərə səbəb olur və buna görə də gələcəkdə insanlar həblərdən daha uyğun qidalanmaya üstünlük versələr yaxşı olar.

Tuna balığı, noxud, kartof, yerkökü, ispanaq və çiyələk də daxil olmaqla bir çox qidada B6 vitamini var.

Tədqiqat nəticələri “Human Psychopharmacology Clinical and Experimental” jurnalında geniş dərc edilib.

Nubar Süleymanova