Son zamanlar leksikonumuza yeni ifadələr daxil olur. Bunlardan daha mütəmadi rastlaşdıqlarımızdan biri “bədən dili” ifadəsidir. Bəs bədən dili nədir? Bədən dili bir ünsiyyət vasitəsidir. Sözlərdən ibarət olmayan bu vasitə bəzən sözdən daha güclü effektə malik olur. Həm söz, həm də bədən dilindən istifadə edə bilən insanlar, ünsiyyətdə bir addım öndə olurlar. Çünki fikirlərini, düşüncələrini daha dəqiq və effektiv şəkildə çatdıra bilirlər. Bədən dili əl-qol hərəkətləri, üz mimikaları, göz hərəkətləri ilə özünü ifadə edir. Bütün bunlar kompleks şəklində olanda insan qarşısındakı insanı, hətta deyərdim ki, ovsunlaya da bilir. Bəzən isə sözlərin ifadə edə bilmədiyini məhz bədən dili rahat və dolğun şəkildə çatdıra bilir. Amma burda bir məsələ var ki, bədin dilindən, əl-qol hərəkətlərindən ifrat dərəcədə istifadə etmək olmaz. Yəni danışıq zamanı, əslində, nə tamam sakit, sabit və tərpənişsiz dayanmaq, nə də həddindən artıq hərəkətli olmaq işə yarayır. Hər ikisi qarşınızdakı insanı sıxa, narahat edə bilər. Bundan qaçmaq üçün, necə deyərlər, qızıl ortanı tapmaq lazımdır.
Gözlər qəlbin aynasıdır
Gəlin bir neçə məşhur bədən dili hərəkətlərindən danışaq. Məsələn, deyirlər ki, gözlər qəlbin aynasıdır. Elə gözləri götürək. Bir adamla danışanda danışıq istər iş, istər dost, istər sevgi münasibəti üzərində olsun, fərq etməz, gözləri çox o yana-bu yana qaçırırsınızsa, qarşıdakı adam sizin yalançı olduğunuzu düşünər. Amma dirəşib adamın gözünün içinə baxmaq da yaxşı deyil. Onda da qarşınızdakı adam bundan narahat olacaq və sizinlə söhbətdən yayınmağa cəhd edəcək. Nəticədə siz müsbət heç nə əldə edə bilməyəcəksiniz. Dediyim kimi, burada qızıl ortanı tapmaq lazımdır. Həddindən artıq əl-qol hərəkətləri də hər hansı bir mövzuda danışdığınız adamı narahat edə bilər. Çünki o zamanın həmin adamın fikri gedən söhbətdən yayınacaq, fikirlərini cəmləyə bilməyib söhbətdən uzaqlaşmağa çalışacaq. Ümumiyyətlə, danışanda səs tonuna da nəzarət etmək lazımdır. Səs tonu söhbətə uyğun tərzdə olmalıdır. Yəni səsin də söz və hərəkətlər kimi əhəmiyyəti böyükdür. Belə deyək ki, hər şey bir-birini tamamlamalıdır.
Bədən dili ədəbiyyat kimi
Bədən dili son dönəmlərdə ədəbiyyatda da özünü təzahür edir. Belə ki, bu mövzuda həddindən artıq kitablar var. İnsanlar motivasiya kitabları ilə yanaşı, eyni zamanda bu cür kitablara da müraciət edirlər. Çünki indiki gənclik düşünür ki, həm özünü anlada bilmək üçün, həm də qarşı tərəfi yaxşı anlaya bilmək və aldanmamaq üçün bədən dilindən istifadə etmək lazımdır.
Bədən dili haqqında olan kitablardan ən məşhurlarından biri Allan Pizin “Bədən hərəkətlərinin dili”dir. Bu, son 10-20 ilin dünya bestsellerinə çevrilən, 26 dilə tərcümə olunan və artıq 12 milyondan çox nüsxə çap olunan bir kitabdır. Kitab oxucunun qarşısında yeni üfüqlər açır, onu yeni dünyaya gətirir, fikrini bəlkə də indiyə qədər diqqət yetirmədiyi sadə şeylərə yönəltməklə yeni-yeni bilgilər verir.
“Nitqdən daha çox”
Yevgeniya Şestakovanın “Nitqdən daha çox. Mimika, jest və intonasiyanı idarə etmək” kitabı da maraq doğuran ədəbiyyatlardandır. Kitabda 80% informasiyanın sözdən çox, jest, mimika və intonasiya ilə ötürülməsindən danışılır. Təcrübəli natiqlər onları düzgün və uyğun şəkildə dəyişməklə auditoriyanın diqqətini cəlb edə, inandıra və hətta müəyyən bir ovqat da yarada bilirlər. Kitabı oxumaqla başqalarının hərəkətlərinin arxasında nələrin dayandığını, həmçinin də mimikalarını, intonasiyaları düzgün idarə etməyi öyrənmək olar.
“Mən sizin fikirləri oxuyuram”
Lillian Qlassın “Mən sizin fikirləri oxuyuram” adlı kitabı da sevilən, çox satılan nəşrlərdəndir. Əgər telepatlara paxıllığınız tutursa, başqa bir insanın daxili dünyasını bilmək, öyrənmək, düşüncələrini oxumaq istəyirsinizsə, bu kitab məhz sizin üçündür, dostlar. Məşhur psixoloq Lillian Qlassın kitabını oxuyub insanları açıq-aydın görə bilərsiniz. Öz jestlərinizi, hərəkətlərinizi istədiyiniz kimi idarə edə bilərsiniz.
“Jestlərin lüğəti”
Jossef Messinjerin “Jestlərin lüğəti” kitabı da bir başqa yöndən diqqəti cəlb edir. Hamıya məlumdur ki, insan əgər həyatını dəyişmək istəyirsə, birinci əməllərindən başlamalıdır. Əməllər deyəndə, bəlkə, elə hərəkət və jestləri nəzərdə tutaq? Bu, başqa bir obrazın, başqa bir insanın yaranması, formalaşması üçün elə ilk addım ola bilər. Bu unikal kitab sizə insanlarla ünsiyyəti rahatlaşdıracaq, işdə, eşqdə uğur gətirəcək. Hansı söz və jestlərin başqalarının gözündə sizi ucalda, hansı sözlərin isə gözündən sala biləcəyini öyrənəcəksiniz. Üstəgəl də hansı hərəkət və jestlərin əks cinsdə maraq oyadacağını görəcəksiniz. Bununla yanaşı, başqa adamların 1000-dən çox jestinin mənasını öyrənə, onları fərqləndirə biləcəksiniz. Özünüzü cəmiyyət içində, insanlar içində rahat və sərbəst hiss edəcəksiniz. Qısası, oxumağa dəyər.
Xanım Aydın