Yer üzündə bir çox arxeoloji tapıntılar var ki, bu da planetimizdəki həyat tarixinin təsəvvür etdiyimizdən uzaq ola biləcəyini göstərir. Keçmişdən bu günə qədər qorunan bəzi tarixi qədim artefaktlar sizi keçmişə teleport edəcək qədər güclüdür.
Günümüzə qədər qorunan həm maraqlı, həm də qəribə tarixi əsərlərə nəzər salaq.
İsa Məsihin həyatından səhnələr təsvir olunan Bizans nişan üzüyü
Bizans nişan üzükləri, yalnız bir zərgərlik əşyası olaraq deyil, həm də mədəni və dini ifadə vasitəsi olaraq böyük önəm daşıyır. 6-cı əsrdən qalan və İsa peyğəmbərin həyatından səhnələr təsvir edən bir üzük, Bizans sənətinin və cəmiyyətinin dərin dini inanclarını və gündəlik həyatındakı ritualları anlamaq üçün dəyərli bir mənbədir. Bu cür üzüyənin spesifik nümunəsi haqqında məlumat verərkən, muzeylərdə və ya xüsusi kolleksiyalarda olan oxşar əşyalardan bəhs etmək faydalı ola bilər. Məsələn, İstanbul Arxeoloji Muzeyi və ya Metropoliten İncəsənət Muzeyi kimi böyük muzeylərdə Bizans dövrünə aid zərgərlik kolleksiyaları var və bu kolleksiyalarda oxşar üzüyələrə rast gəlmək mümkündür.
Pompeydə bir uşaq tərəfindən divara çəkilmiş qladiator və heyvan rəsmləri
Pompeydə aparılan qazıntılar, gündəlik Roma həyatının ətraflı təsvirini təqdim edir. Bu qazıntılar zamanı, bir uşaq tərəfindən çəkildiyi düşünülən bəzi rəsmlər tapılmışdır. 79-cu ilə aid olan bu rəsmlər arasında qladiatorlar və heyvanlar xüsusi diqqət çəkir. Qladiatorlar, Roma dövründə arenalarda bir-biri ilə vəhşi heyvanlarla döyüşən döyüşçülər idi və cəmiyyət tərəfindən böyük maraq görürdü. Pompeydə bu cür döyüşlərin populyarlığını və uşaqların bu döyüşlərdən necə təsirləndiyini göstərən bir çox sənət əsəri və qrafiti tapılmışdır. Qədim şəhərdə tapılan bu rəsmlər, qədim Roma cəmiyyətinin sosial və mədəni quruluşunu daha yaxşı anlamamıza imkan yaradır və dövrün uşaqlarının dünyasına dair nadir və dəyərli məlumatlar təqdim edir.
“Qabarcıqlar üfürən ölüm”
“Qabarcıqlar üfürən ölüm”, Johann Georg Leinberger tərəfindən 1729-1731-ci illərdə Almaniyanın Bamberg şəhərində yerləşən Michaelsberg Manastırının Müqəddəs Məzar Şapelinin tavanı üçün çəkilmiş müxtəlif ölüm təsvirlərindən biridir. Bu təsvirlərdə qabarcıqlar həyatın kövrəkliyinin rəmzidir. Leinbergerin bu əsəri, barok dövrünün bədii anlayışını əks etdirir. Barok sənətində ölüm və həyatın müvəqqəti olması tez-tez işlənən mövzulardandır. Qabarcıqlar yalnız bir neçə saniyə davam edən gözəllik təqdim edir və sonra partlayaraq yox olur. Buna görə də, qabarcıqlar həyatın müvəqqəti və kövrək təbiətini təsirli şəkildə simvollaşdırır.
Dünyanın ilk mədəni şəhəri Uruk
Uruk E.ə 6500-4000 illəri arasında dünyanın ilk mədəni şəhərlərindən biri kimi qəbul edilən Şumer şəhəridir. Uruk, Mesopotamiyada (indiki İraq ərazisində) yerləşib və insanlıq tarixində mühüm yer tutmuşdur. Şumerlər, yazını icad edən ilk sivilizasiya olaraq tanınır və Uruk bu yeniliklərin mərkəzlərindən biri olmuşdur. Bu dövrdə kənd təsərrüfatı, ticarət və idarəetmə sistemlərində mühüm inkişaflar baş vermiş, bu da Uruku dövrünün ən qabaqcıl şəhərlərindən birinə çevirmişdir. Uruk, eyni zamanda, məşhur Şumer dastanı “Gilqameş Dastanı”nında hadisələrin baş verdiyi şəhərdir.
2.3 metr uzunluğunda qılınc
Tomio-Maruyama kurqanında 4 metrlik bir tabutun yanında 2,3 metr uzunluğunda və yüngül dalğalı ağızlı bir qılınc tapılmışdır. Bizim eradan əvvəl 4-cü əsrə aid olan bu kurqan, arxeoloji baxımdan böyük əhəmiyyət daşıyır və burada tapılan qılınc, o dövrün metallurgiya və silah texnologiyasını əks etdirir. Belə böyük bir qılınc, mərhumun yüksək statusunu simvollaşdıra bilər və ya dini-ritual məqsədlər üçün istifadə olunmuş ola bilər. Bu tapıntı, həmin dövrün mədəni və texnoloji inkişafını anlamaq üçün mühüm məlumatlar verir.
Nigar Orucova
