Osteoxondroz əsasən onurğa sütununda və oynaqlarda baş verən degenerativ-distrofik dəyişikliklər nəticəsində yaranan bir xəstəlikdir. Bu xəstəlik, xüsusilə gənclər arasında tez-tez görülməsə də, yaş artdıqca daha çox problem yaradır. Osteoxondrozun qarşısını almaq, sağlam həyat tərzi və bədənə düzgün qulluq göstərmək ilə mümkündür. Bu məqalədə osteoxondrozun qarşısını almaq üçün bəzi mühüm tədbirləri nəzərdən keçirəcəyik.

1) Fiziki aktivlik və məşq

Osteoxondrozun qarşısını almağın ən effektiv yollarından biri fiziki aktivlikdir. Bədənin hərəkət etməsi, onurğa sütununun və oynaqların sağlam qalmasını təmin edir. Mütəmadi olaraq edilən fiziki məşqlər, qıcolma, ağrı və diskomfortu azaldır, həmçinin sümüklərin güclənməsinə kömək edir.

Yüngül kardio məşqlər: Gəzinti, velosiped sürmə və üzgüçülük kimi məşqlər onurğa və oynaqlar üçün faydalıdır.

Fiziki terapiya: Müntəzəm olaraq fiziki terapiya seansları keçirərək, əzələlərin elastikliyini artırmaq və düzgün posturanı təmin etmək mümkündür.

İdman: İdman növləri seçərkən onurğaya zərər verməyən və əzələləri gücləndirən idman növlərinə üstünlük verilməlidir.

2) Düzgün bədən vəziyyəti və postura

Osteoxondrozun qarşısını almaq üçün düzgün bədən duruşu və posturaya diqqət yetirilməlidir. Bədən duruşunun pozulması, xüsusən uzun müddət oturma, qeyri-düzgün dayanma və ya yük daşıma onurğa sağlamlığını mənfi təsir edir.

Səhər və gün ərzində düzgün duruş: Oturarkən kürəyin düz olması, ayaqların yerə tam basması və belin dəstəklənməsi vacibdir.

Yuxu zamanı düzgün mövqe: Yastığın yüksəkliyi və bədənin təbii mövqeyini qoruyan yatmaq, onurğanın sağlamlığını təmin edir.

Yük daşıma texnikası: Yük daşımaq zamanı belin deyil, əzələlərin istifadə edilməsi və ağırlığın düzgün paylanması əhəmiyyətlidir.

3) Sağlam qidalanma

Qidalanma, sümüklərin və oynaqların sağlamlığını qorumaq üçün vacibdir. Vitaminlər və minerallar, o cümlədən kalsium, D vitamini, maqnezium və kollagen, oynaqların və sümük toxumasının sağlamlığını dəstəkləyir.

Kalsium və D vitamini: Kalsium sümüklərin gücünü artırarkən, D vitamini onun düzgün udulmasını təmin edir.

Qida əlavələri: Omega-3 yağ turşuları, qlükozamin və kondroitin kimi əlavələr oynaqların sağlamlığını dəstəkləyir.

Yüksək proteinli qidalar: Əzələ və toxuma bərpası üçün protein mənbələrinə (balıq, toyuq, paxlalılar) üstünlük verin.

4) Yaralanmaların qarşısını qlmaq

Onurğa və oynaqlarda yaranan zədələr osteoxondrozun inkişafını sürətləndirə bilər. Bu səbəbdən, müxtəlif fiziki fəaliyyətlərdə diqqətli olmaq, doğru texnikalar tətbiq etmək və yaralanmalara qarşı qorunma üsullarından istifadə etmək vacibdir.

Qoruyucu avadanlıq: İdmanla məşğul olanda qoruyucu avadanlıqdan istifadə etmək (bel kəməri, dizliklər və s.) zədələnmə riskini azaldır.

Yaralanmadan sonra düzgün müalicə: Yüngül ağrılar və zədələr üzərində vaxtında müdaxilə etmək, osteoxondrozun inkişafını ləngidə bilər.

5) Stres və həddindən artıq çəkinin qarşısını almaq

Stress və çəki problemi də osteoxondrozun inkişafını təsir edə biləcək amillərdir. Stressli vəziyyətlər, bədənin fiziki və psixoloji sağlamlığını mənfi təsir edə bilər, eyni zamanda artıq çəki, oynaqların üzərinə əlavə yük gətirərək, degenerativ dəyişikliklərin baş verməsini sürətləndirir.

Stressin idarə olunması: Yoga, meditasiya və nəfəs məşqləri kimi rahatlama üsulları, stresin səviyyəsini azaldaraq, onurğa sağlamlığını qorumağa kömək edə bilər.

Çəki nəzarəti: Sağlam çəki, oynaqların və onurğanın üzərinə düşən yükü azaldır və osteoxondrozun qarşısını alır.

6) Mütəmadi tibb nəzarəti və müayinələr

Osteoxondrozun erkən mərhələlərdə aşkar edilməsi və müvafiq müalicə, xəstəliyin inkişafını dayandıra bilər. Mütəmadi olaraq həkimə müraciət etmək, onurğa və oynaqların sağlamlığını izləmək vacibdir.

Rentgen və MRT müayinələri: Əgər bel və boyun ağrıları varsa, müvafiq müayinələr ilə osteoxondroz riski qiymətləndirilə bilər.

Fizioterapevt və reabilitasiya mütəxəssisləri ilə məsləhətləşmə: Onurğa sağlamlığı ilə bağlı problem yaranarsa, peşəkar fiziki terapiya və reabilitasiya proqramları izləmək faydalıdır.

Osteoxondrozun qarşısını almaq, həyat tərzi, düzgün qidalanma və fiziki fəaliyyətlə əlaqəlidir. Müntəzəm məşqlər, düzgün bədən duruşu, sağlam qidalanma və stressin idarə olunması bu xəstəliyin yaranma riskini azaldır. Həmçinin, müvafiq müalicə və müayinələr ilə osteoxondrozun inkişafını erkən mərhələlərdə dayandırmaq mümkündür. Sağlam həyat tərzi ilə osteoxondrozdan qorunmaq və onurğa sağlamlığını qorumaq mümkündür.

Nərminə Abbasova

MayoMed Medikal Fizioterapiya və Reabilitasiya Mərkəzinin təsisçisi və baş həkimi, terapevt, ailə həkimi