Şəhər daxilində avtomobil sürmək təkcə sükan arxasında olmaqdan ibarət deyil. Bu, eyni zamanda tez-tez dayanmaq, gözləmək və yenidən hərəkətə başlamaq deməkdir. İşıqforlarda, dəmir yolu keçidlərində, tıxaclarda və ya supermarketlərin qarşısında avtomobilin dayanması gündəlik sürücülük təcrübəsinin təbii bir hissəsidir. Lakin bir çox sürücü bilmədən bu dayanma anlarında mühərriki işlək vəziyyətdə saxlayaraq həm yanacağa, həm də avtomobilin ümumi texniki vəziyyətinə zərər verir.
Əgər dayanma müddəti 10 saniyədən artıq davam edirsə, mühərriki söndürmək daha məqsədəuyğundur. Mütəxəssislər bildirirlər ki, bu qədər qısa fasilədə belə mühərrikin boş yerə işləməsi yanacaq sərfiyyatını artırır. Hətta bu cür qısa müddətli dayanmalarda belə, mühərrikin yerində işləməsi onun işə salınmasından daha çox yanacaq sərf edir. Bu, bir tərəfdən maddi baxımdan itkiyə səbəb olur, digər tərəfdən isə mühərrikin uzunömürlülüyünü azaldır.
Mühərrikin uzun müddət boş yerə işləməsi texniki problemlərə də yol açır. Yanacağın tam yanmaması nəticəsində mühərrikdə karbon çöküntüləri əmələ gəlir. Bu çöküntülər silindrlərin divarlarında toplanaraq mühərrikin səmərəliliyini azaldır və istismar müddətini qısaldır. Həmçinin, bu proses yanacağın mühərrik yağına qarışmasına, bu isə öz növbəsində sürtünmə qabiliyyətini zəiflədərək daxili hissələrin vaxtından əvvəl aşınmasına səbəb olur. Digər tərəfdən, egzoz sistemində kondensasiya baş verdikdə paslanma və korroziya riski artır. Bu da katalitik çeviricilər, porşen halqaları və qığılcım şamları kimi hissələrin tez sıradan çıxmasına gətirib çıxara bilər.
Sürücülər arasında geniş yayılmış bir sual da var: “Bəs mühərriki tez-tez söndürüb-yandırmaq zərərlidirmi?” Köhnə avtomobil modellərində bu, müəyyən texniki problemlərə səbəb ola bilərdi. Lakin müasir avtomobillər bu baxımdan daha təkmilləşdirilmiş sistemlərlə təchiz olunub. Ənənəvi mühərriklərə nisbətən, yeni nəsil avtomobillərdə bu cür söndürmə və yenidən işə salma əməliyyatları nəzərə alınaraq dizayn edilib. Üstəlik, bir çox müasir avtomobildə artıq Start-Stop sistemi quraşdırılıb. Bu sistem avtomobilin dayanması ilə mühərriki avtomatik olaraq söndürür və hərəkətə davam etdikdə onu yenidən işə salır. Bu texnologiya, xüsusilə şəhər içi sıx hərəkətdə, yanacaq sərfiyyatını 8-15% arası azaltmağa kömək edir.
Lakin burada da müəyyən nüanslar mövcuddur. Məsələn, turbo mühərriklərdə mühərrikin birdən-birə söndürülməsi zərərli ola bilər. Bu cür mühərriklərin soyuması üçün vaxt tələb olunur, buna görə də müasir Start-Stop sistemləri bu halları nəzərə alır və mühərriki vaxtından əvvəl söndürmür. Eyni zamanda, bu sistemlərin effektiv işləməsi üçün güclü və dözümlü bir akkumulyatora sahib olmaq vacibdir, çünki mühərrikin tez-tez işə salınması əlavə enerji tələb edir.
Nəticə etibarilə, şəhər şəraitində avtomobil idarə edən hər bir sürücü bilməlidir ki, boş yerə işləyən mühərrik nəinki əlavə xərc deməkdir, həm də avtomobilin texniki vəziyyətinə birbaşa təsir göstərir. Kiçik vərdişləri dəyişmək – məsələn, 10 saniyədən uzun dayanmalarda mühərriki söndürmək – həm yanacaq qənaəti baxımından, həm də avtomobilin uzunömürlülüyü üçün mühüm addımdır.
